عقیق: با توجه به آنکه پای حماقت های وهابیت به دایره احکام دین از جمله روزه نیز باز شده و در این باره نیز فتاوایی صادر کرده اند که هیچ گونه قرابت و پیوندی با عقل سلیم و آموزه های اسلامی ندارد، در خصوص سه نمونه از فتاوای شاذ وهابیت در ارتباط با روزه با حجت الاسلام علی امیرخانی، پژوهشگر پژوهشگاه اهل البیت (ع) در دانشگاه قرآن و حدیث به گفتگو نشسته ایم؛ مشروح گفتگوی ما با این کارشناس ارشد مذاهب اسلامی از نظرتان می گذرد:
ظاهرا صدور فتاوای دور از عقل وهابیت به روزه و روزه داری نیز کشیده شده است و در این خصوص سخنان متحیر العقولی را بر زبان جاری می کنند؛ به یکی از این مصادیق اشاره بفرمایید.
بله، در این خصوص چند فتوا وجود دارد که یکی از آنها جواز افطار برای آتش نشان هاست. عبدالمحسن عبیکان از مقامات وزارت دادگستری عربستان و مفتی این کشور در این باره بیان می کند که آتش نشان ها به دلیل سختی کار، می توانند ظهر افطار کرده و دوباره روزه خود را تا شب ادامه دهند! در واقع همان روزه کله گنجشکی خودمان که برای تشویق بچه ها تجویز می کنیم.
البته بزرگان دین جواز افظار در صورت عسر و حرج را برای افرادی که نمی توانند روزه خود را حفظ کنند، صادر کرده اما بدعت آنجاست که این مفتی اعتقاد دارد پس از افطار در ظهر، می توان دوباره روزه را از سر گرفت و تا شب ادامه داد!
اخیرا هم شنیده شده سلفی ها فتوایی مبنی بر آن که هر فردی که داعش را دوست نداشته باشد، روزه اش قبول نیست، صادر کرده اند، صدور این حکم چه تاثیری در جوامع اسلامی و میان مسلمانان می توان به دنبال داشته باشد؟
بله مفتی که در شهر الباب سوریه از مدافعان داعش است شرط قبولی روزه را دوست داشتن داعش دانسته و عدم محبت به این گروه تروریستی را عدم قبولی روزه می داند و در ادامه نیز می گوید عدم محبت به داعش سبب می شود که روزه مقبول واقع نشود مانند کسی که نماز نمی خواند!
همان طور که می دانیم روزه گرفتن بدون نماز خواندن نفعی برای فرد نداشته و نجات دهنده او از عذاب نیست؛ اما این مفتی نگفته شرط صحت روزه و قبولی آن نماز است بلکه عدم محبت به داعش را بزرگ تر از این مساله دانسته و مطح می کند!
در واقع این حکم در اثر نگاه سطحی نگرانه و مغرضانه ای است که این محبت داشتن را مساوی با پیرو دولت اسلامی بودن می دانند (چرا که آنها خود را نماینده دولت اسلامی می دانند) یعنی هر کس محبت به داعش نداشته باشد و حکومت غیراسلامی را می خواهد، نه تنها روزه اش بلکه تمام اعمالش قبول نمی شود و شرط مسلمان این است که دولت اسلامی را قبول داشته و برای آنها دعاگو باشد در حالی که مخالف داعش مخالف دولت اسلامی است و از این رابطه بین دولت اسلامی و قبولی روزه، این فتوای مضحک را داده اند.
به تاثیر این حکم در جوامع اسلامی نیز اشاره بفرمایید.
ببینید افرادی که پیرو تفکر سلفی داعش و در پی اجرای دولت به اصطلاح اسلامی هستند و این گروه تروریستی را قبول دارند، این فتوا برای آنها حائز اهمیت است و به حدی بر این باور راسخ هستند که دوست داشتن داعش را هر چند نتوانند به آنها کمک مالی کنند یا در پی منافع آنها اسلحه بکشند، شرط قبولی روزه خود دانسته و حداقل در دل برای آنها آرزوی موفقیت و پیروزی کرده و دعاگوی آنها می شوند! و این در جا باز کردن داعش میان عوام مردم و توده ها می تواند تاثیر مستقیمی داشته باشد و این خطر هولناکی برای جوامع اسلامی خواهد بود.
با توجه به اینکه در ایام ماه مبارک رمضان و روزه داری هستیم، آیا فتوای شاذ دیگری می توان یافت که از این پیروان به ظاهر سلف صادر شده باشد؟
بله، همین مفتی عربستانی یعنی عبدالمحسن عبیکان فتوای عجیب دیگری نیز صادر کرده است مبنی بر آنکه در هنگام قطعی برق، می توان روزه را افطار کرد و به عسر و حرج نیفتاد!
از ظن این فرد به دلیل آن که قطعی برق مساوی است با گرما و اذیت و آزار، لذا می توان این سختی را تحمل نکرد و به عسر و حرج نیفتاد و افطار کرد، چرا که روزه در این هنگام سخت می شود و طاقت ها کم!
این قبیل فتاوا چه تاثیری می تواند در سبک زندگی دینی افراد به جای بگذارد؟
این مطلب با چند واکنش رو به رو می شود؛ عده ای از افراد که منطقی هستند و توان تشخیص این موضوع را دارند که حکمی خلاف اصول دین صادر شده و نباید به آن اهمیت داد، از کنار آن می گذرند و به انجام اعمال درست سابق خود مشغول می شوند؛ دسته ای از افراد اگر از عقلا و تحصیلکرده ها هستند، اما به دلیل آن که شناختی از اسلام ندارند، در هنگام مواجهه با این مطالب از اسلام زده شده و آن را دینی سطحی می انگارند و مضحک. اما گروه دیگر که اغلب میان افراد کم سواد و عامی و پیروان سلفی ها دیده می شود، آن است که این افراد دل به فتاوای صادره سپرده، توان تشخیص درست از نادرست را نداشته و آنها را می پذیرند چرا که معتقدند مفتی شرعی این سخن را گفته و باید بدان عمل کرد و این مساله موجب می شود که به مرور اصول دین اسلام با سستی مواجه شوند.
از سوی دیگر ما معتقدیم احکام دین، بر اساس مصلحت و مفسده از سوی شارع مقدس صادر شده، یعنی وقتی حکمی مردود و حرام اعلام می شود، قطعا برای افراد مفسده داشته و اگر حکمی واحب و حلال، به طور حتم مصلحتی در آن نهفته است و این با آن چارچوب فکری که پشتوانه صدور حکم برگرفته از منبع وحی است و با این اعتقاد که هر حکمی، حکمتی در نهان خود دارد، ناسازگار است و موجب مضحکه قرار دادن احکام الهی خواهد شد.
منبع:شبستان