یکی از اصلی ترین آداب پیش از غذا خوردن در اسلام توجه
به بهداشت است از این رو است که امام صادق (ع) می فرمایند: شست و شوی دستان پیش از
غذا و پس از آن روزی را بیفزاید.
(الکافی، ج 6، ص 290)
دیگر آداب غذا خوردن در اسلام آغاز کردن آن با نام خدا
است و پیامبر اکرم (ص) در این باره می فرمایند: با جماعت بخورید و بسم الله الرحمن
الرحیم بگویید تا برکت غذا زیاد شود. (مکارم الاخلاق، ص 149)
شکرگذاری به درگاه الهی پس از اتمام غذا دیگر آداب غذا
خوردن در اسلام است که در این باره نیز پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: پاداش کسی که
می خورد و سپاس آن را می گذارد همانند کسی است که برای خدا روزه می گیرد. (الکافی،
ج 2، ص 365)
ممکن است روزه داری و پرهیز از خوردن و آشامیدن در ساعات
طولانی این باور را ایجاد کند که باید در ساعات غیر از روزه تا حد امکان با خوردن
و آشامیدن ذخیره لازم را فراهم کرد در حالی که این باوری غلط است. امام رضا (ع) درباره رعایت
تناسب و اندازه غذا می فرمایند: به اندازه ای غذا بخور که متناسب با بدنت باشد و
بیشتر از آن ارزش غذایی ندارد و هر کس به اندازه بخورد او را سود ببخشد و همچنین
است آشامیدن آب. (مستدرک الوسائل، ج 16، ص 220)
همچنین ایشان در تاکید به اهتمام به وعده غذایی شام و
عدم اجتناب از آن فرموده اند: در جسم انسان رگی به نام عشاء وجود دارد چنانچه شخصی
شام نخورد آن رگ تا صبح وی را نفرین کند و گوید: خدا تو را گرسنه و تشنه کند چنانکه
مرا گرسنه و تشنه کردی، پس هیچ یک از شما شام خوردن را ترک نکند هر چند لقمه ای از
نان یا جرعه ای از آب باشد. (الکافی، ج 6، ص 289)
یکی از آداب و رسوم زیبای ماه مبارک رمضان برگزار
میهمانی های افطاری و جمع شدن اقوام و خانواده دور یکدیگر است که دلنشینی و شیرینی
ضیافت الله را در جمع صمیمی خانواده ها بیشتر می کند؛ رسول خدا (ص) می فرمایند:
محبوب ترین غذا نزد خدا آن است که دست ها بسیار بر آن باشد. جمعی غذا بخورید و
پراکنده نباشید چراکه برکت در اجتماع است. (طب النبی، ص 19)
همچنین، آن حضرت (ص) می فرمایند: هر گاه غذا خوردن با چهار
ویژگی همراه باشد کامل خواهد بود:
از حلال باشد، دست بر آن بسیار باشد و با بسم الله آغاز
شود و با الحمدالله پایان پذیرد. (الکافی، ج 6، ص 292)
اسلام همچنین به پذیرش دعوت به سفره نیز نگاهی خاص دارد
و از این رو است که رسول خدا (ص) می فرمایند: سه کار از مصادیق و موارد جفا
است:... اینکه کسی به غذایی فرا خوانده شود ولی نپذیرد یا بپذیرد ولی نخورد...
همچنین، ایشان می فرمایند: هر گاه بر برادر مسلمانی وارد
شدید و شما را به غذا یا نوشیدنی فرا خواند بخورید و بنوشید و از آن نپرسید.(مفاتیح
الحیات، ص 148)
از این رو، امید است هیچ یک از ما به بهانه مشغله و کار
دعوت اطعام افطاری ماه مبارک رمضان را رد نکنیم و با توجه به آنکه پرهیز از خوردن
و آشامیدن در این ماه در کنار توجه به سلامت جسم نظر به سلامت روح و نفس نیز دارد
به تغذیه خود اهمیت بیشتری دهیم و سعی کنیم با رعایت آداب اسلامی در تغذیه بهره
های جسمی و روحی ناشی از آن را ببریم.
منبع:قدس
211008