عقیق: این کینه تروریستهای تکفیری نسبت به ائمه اطهار(ع) بویژه منجی عالم بشریت که پیش از این نیز دوبار اقدام به انفجار وتخریب آن بارگاه نورانی کردند، ضرورت شناخت آن امام غایب از نظرها و فلسفه غیبت را بیش از پیش نشان می‌دهد.
... امام هادی و امام حسن عسکری(ع) در طول حیات مبارکشان ارتباط کمتری نسبت به دیگر ائمه با مردم داشتند و کمتر در جمع مردم حاضر می‌شدند، ایشان از طریق یاران و شاگردان خاص خویش با افراد تماس می‌گرفتند، شیوه این بزرگواران در واقع زمینه سازی و آگاهی بخشی مردم برای ورود به دوران غیبت صغری بوده است، بر این اساس غیبت صغری برای آگاهی بخشی مردم جهت ورود به دوران غیبت کبری که غیبت اصلی حضرت می‌باشد، بوده است، زیرا اگر غیبت کبری به یک باره و ناگهانی و بدون هر گونه آگاهی قبلی صورت می‌گرفت، مردم آن را انکار می‌کردند و پذیرش آن از سوی مردم کار دشواری بود، بنابراین لازم بود این آگاهی به طور تدریجی به جامعه داده شود تا ذهن مردم آمادگی پذیرش آن را پیدا کنند، در این مجال در گفت و گویی با حجت‌الاسلام و المسلمین محمد رضا فؤادیان معاون پژوهشی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود، دلایل و فلسفه غیبت امام زمان(عج) را مورد بررسی قرار داده ایم.

دلیل اینکه امام زمان(عج) ابتدا غیبت صغری داشته اند و سپس وارد مرحله غیبت کبری شده اند چه بوده است؟
-با به شهادت رسیدن امام حسن عسکری(ع)، امامت و دوران غیبت صغری آغاز می‌شود، این دوره هفتاد سال به طول می‌انجامد و امام از طریق نمایندگان مشخصی که به نواب معروفند، با مردم ارتباط دارند . مردم از طریق آن نمایندگان خاص از مسایل، مشکلات، سخنان و درخواستهای خود گفته و پاسخهایشان را از همین نواب حضرت می‌گرفتند، اما هدف از این مراحل و وجود نواب اربعه و دیدار یاران امام حسن عسکری(ع) و سپس افراد دیگر فقط جهت اثبات ولادت و سپس امامت آن حضرت بوده تا در آینده تاریخ کسی منکر این ولادت و واقعیت عظیم نشود ،بنابراین غیبت صغری مقدمه ای بوده برای غیبت کبری، زیرا تاریخ گواهی داده کسانی که به عنوان نواب و مورد اعتماد حضرت بوده اند، همواره از سوی صاحبان قدرت مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند و برای آنها مشکلات زیادی ایجاد شده است، چون این افراد قدرت لازم برای مقابله با حاکمان وقت را نداشتند، آسیب پذیرتر می‌شدند،همچنین افرادی که در غیبت صغری ادعای نیابت خاص از سوی حضرت را داشتند، موجبات تفرقه و گمراهی را پدید آورده و ادعاهای باطلی را وارد جامعه می‌کردند، از این رو برنامه اصلی ولی خدا با غیبت صغری آغاز می‌شود و در نهایت به غیبت کبری می‌انجامد تا روزی که به اذن خداوند برای گسترش عدل و داد قیام کنند.

فلسفه غیبت امام زمان چه در مرحله صغری و متعاقباً غیبت کبری چه بوده است؟
-امام صادق(ع) در مجلس و سخنرانی که داشته اند حدیثی را درباره امام موعود نقل می‌کنند و از غیبت کردن ایشان خبر می‌دهند. یکی از حاضران در جمع می‌پرسد، چرا باید غیبت اتفاق بیفتد،با دقت در این مباحث متوجه می‌شویم که این پرسش همواره در ادبیات دینی ما از طرف مردم و منتظران مطرح شده است،همواره از ائمه(ع) پرسیده می‌شد و ایشان هم در پاسخ می‌فرمودند: این سنت غیبت هم در میان انبیا بوده است و خداوند اراده کرده بود که این سنت در رابطه با امام مهدی(عج) هم اتفاق بیفتد ،هنگامی که ما شرایط دوران تولد و امامت ایشان را مطالعه می‌کنیم با شرایط سخت و رعب آوری مواجه می‌شویم که دشمنان آماده به قتل رساندن ایشان بوده اند،بنابر این چه آن زمان، چه حال حاضر ترس از تعرض به جان ایشان وجود داشته و دارد، زیرا این ستمگران و کافران هستند که خود را برای مقابله و در نهایت کشتن امام زمان(عج) آماده کرده و می‌کنند، قرار است امام ظهور کند تا با ستمگران و مشرکان مقابله کرده و جهان را لبریز از عدل و داد نماید، بنابراین قرار نیست امام با ستمگران صلح کند، پس حفظ جان و امنیت ایشان بسیار مهم است، پس خداوند ایشان را غایب نموده تا شرایط ظهورش مهیا شود.

در احادیثی که درباره علل غیبت امام عصر(عج)به دست ما رسیده به چه مواردی پرداخته و براهمیت آن تأکید شده است؟
-در احادیثی که از ائمه طاهرین علیهم السلام روایت شده، بویژه «خوف از قتل» امام زمان اشاره شده است،که مرحوم مجلسی در بحار الانوار روایت فرموده که این مطلب در ده روایت به عنوان علت غیبت حضرت مهدی معرفی شده است، البته مسأله ابتلا و آزمایش نیز در پاره ای از روایات به عنوان فلسفه غیبت امام زمان مطرح شده، آن چنان که امام صادق(ع) خطاب به جمعی از اصحاب خود که درباره حکومت بر حق اهل بیت گفت و گو می‌کردند، فرمود: به خداسوگند آنچه در انتظارش هستید واقع نخواهد شد تا آن که آزمایش و غربال شوید. به خدا سوگند این امر محقق نخواهد شد مگر پس از یأس و ناامیدی تا آن زمان که اهل شقاوت و سعادت به سزای اعمالشان برسند.
همچنین امام علی (ع) فرموده اند: به خدا قسم من و دو فرزندم شهید می‌شویم. خداوند در آخر الزمان مردی از فرزندانم را به خونخواهی ما برخواهد انگیخت و او غایب می‌شود تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند تا جایی که افراد نادان می‌گویند، خداوند به آل احمد دیگر کاری ندارد،یعنی طولانی شدن این غیبت موجب مشخص شدن گمراهان و دشمنان از محبان و منتظران واقعی می‌شود، همچنین یکی دیگر از دلایل غیبت امام زمان(ع) ستم پیشه بودن انسانها ذکر شده است، امیرالمومنین حضرت علی(ع) در این باره باز فرمو ده اند: زمین از حجت خدا خالی نمی ماند، ولی خداوند به دلیل ستم پیشه بودن و زیاده روی انسانها، آنان را از وجود ظاهری حجت خود محروم می‌سازد، امام زمان(عج) آخرین حجت معصوم خداوند است و اوست که احکام الهی را به طور کامل اجرا خواهد کرد و حکومت عدل را در کل جهان برپا خواهد کرد. با توجه به اینکه وجود و حضور امام زمان خطر جدی برای ستمگران و تبهکاران است، آنان بشدت با ایشان خصومت ورزیده و وجود و حضورش را تحمل نمی کنند و در صدد قتل ایشان برمی‌آیند، به همین جهت در طول تاریخ شاهد تکاپوی خلفای عباسی هستیم که از جاسوسان می‌خواهند همسران امام را زیر نظر داشته باشند تا از این طریق فرزند ایشان را شناسایی و به قتل برسانند، ولی خداوند آثار بارداری را در مادر ایشان آشکار نمی‌سازد و دشمنان از وجودش مطلع نمی شوند و حجت خداوند زنده و برقرار باقی می‌ماند، بنابراین از روایات در می‌یابیم که همه ملتها از نظر روحی و فکری پذیرای چنان حکومتی با چنان رهبری باشند، یعنی از حکومت و سیاستهای مبتنی بر آرا و اندیشه های گسسته از وحی و مدیریت و رهبری الهی مأیوس و ناامید شده و برای آمدن منجی کل و امام عدل و فضیلت لحظه شماری کنند،در چنین شرایطی است که اراده و خواست ملتها جرأت هر گونه توطئه ای را از قدرتهای شیطانی گرفته و حجت خدا با تکیه بر مشیت حضرت حق و به پشتوانه و خواست عمومی ملتها می‌تواند حکومت عدل خود را بر پا کند.

منبع:قدس

211008