نسب امام حسین(ع) چیست؟
رهبر نهضت عظیم عاشورا از تبارى است که نسل در نسل جزو
انبیا و اولیاى الهى بوده اند. پیامبر اکرم(ص) در توصیف این خاندان مى فرمایند:
«ما اهل بیت از نور آفریده شده ایم و نبوّت در تبار ما تداوم یافته و شاخ و برگ آن
در خاندان ما گسترده شده و میوه و ثمره اش نیز در آن به ظهور رسیده است و به عنایت
خداى عزّوجل هیچ گونه پلیدى و آلودگى در این تبار راه نیافته است». همچنین نُه تن
از حجتهاى الهى نیز از نسل امام حسین هستند که آخرین آنها منجى عالم بشریت است که
جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد.
پدر بزرگوار امام حسین(ع)
پدر امام حسین(ع)، على بن ابى طالب(ع)، نخستین پیرو
پیامبر اکرم(ص) از میان مردان است. او از کودکى تحت نظارت رسول خدا(ص) رشد یافت و
به پاس ایمان و تقوایش از سوى خداوند متعال به عنوان وصى و خلیفه رسول و حجّت خدا
پس از پیامبر اسلام(ص) برگزیده شد. وى 10 سال پیش از بعثت در روز سیزده رجب و در درون
کعبه چشم به جهان گشود. امامت آن حضرت حدود 30 سال طول کشید و حدود چهار سال و 9
ماه زمام حکومت مردم را به دست گرفت.
تولد امام حسین(ع)
امام حسین(ع) در عصر پنجشنبه سوم شعبان سال چهارم هجرت
در شهر مدینه چشم به جهان گشود و پس از سالها پرورش در کلاس نبوّت و امامت در سال
61 (هـ ق) انقلاب عظیم عاشورا را بنیان گذاشت. اسماء بنت عمیس مى گوید: «پس از به دنیا
آمدن دومین فرزند فاطمه(س) ، روزى پیامبر اکرم(ص) به خانه على(ع) آمدند و به من
فرمودند: پسرم را نزد من بیاورید. آن گاه من کودک را به محضر پیامبر(ص) بردم. آن
حضرت در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفتند و بعد نوزاد را در آغوش گرفته؛
به نوازشش پرداختند. ناگهان اشک از چشمان پیامبر(ص) جارى شد. وقتى از علت گریه
پرسیدم، رسول خدا(ص) فرمودند: به یاد مصایبى که بعد از من بر این نوزاد وارد خواهد
شد، افتادم. او را گروهى ستمگر به نام دفاع از اسلام به شهادت مى رسانند».
نامگذارى امام حسین(ع)
در فرهنگ اسلامى به مسأله انتخاب نام براى کودک به دلیل
آثار معنوى آن و نقش مهمى که در تکوین شخصیت فرد دارد، توجّه خاصّى شده است. از
جمله افتخارات ائمه اطهار(ع) آن است که برخى از نامها و القاب آنان را خدا و
پیامبر(ص) تعیین فرموده اند. در روایتى آمده است که در همان روزهاى اوّل تولد امام حسین(ع)،
جبرئیل به حضور پیامبراکرم(ص) رسید و فرمود: «خداوند تبارک و تعالى بر تو سلام مى
رساند و مى فرماید: از آنجا که على(ع) براى تو همانند هارون براى موسى(ع) است،
مناسب است که این نوزاد را به نام پسر کوچک هارون شبیر ـ که در عربى «حسین» خوانده
مى شود ـ نامگذارى کنید». به دنبال این پیام الهى، پیامبراکرم(ص) به خانه حضرت
زهرا(س)مى آیند و مى‌پرسند: «آیا براى این نوزاد نامى انتخاب کرده اید؟» على(ع) مى
فرمایند: «ما هرگز در این امر بر شما پیشى نمى گیریم». آن گاه رسول خدا(ص) مى
فرمایند: «نام او را «حسین» بگذارید».
القاب امام حسین(ع)
با توجه به ابعاد مختلف شخصیت امام حسین(ع) براى آن حضرت
القاب بسیارى ذکر شده که از جمله آنهاست: رشید، طَیِّب، وَفیّ، زَکیّ، سعید و
سیّد. پیامبر اکرم(ص) اغلب امام حسین(ع) را با لقب «سَیِّدُ شَبابِ اَهْلِ
الجَنَّه» یعنى سرور جوانان بهشت و امیرالمؤمنین على(ع) آن حضرت را با لقب «سَیِّدُالشُهدا»
یاد مى کردند. روى هم رفته براى امام حسین(ع) حدود 313 نام و لقب در مجموعه
کتابهاى سیره ذکر شده است که هر یک از آنها به یکى از کمالات آن حضرت اشاره دارند.
برخى دیگر از القاب و کنیه‌هاى آن حضرت عبارت است از: اباعبدا...، اَبوُالاَئِمَه،
السِبْطُ الثانى، الامام الثالث، التابِعُ لِمَرْضاتِ ا...، و مُبارک.
امامت حضرت حسین(ع)
حضرت حسین بن على(ع) پس از شهادت برادر بزرگوارشان، امام
حسن مجتبى(ع)، امامت امت اسلامى را عهده دار شدند. پیامبر اکرم(ص) در زمان حیاتشان
بارها به موضوع امامت آن حضرت تصریح داشتند؛ از جمله روزى در حضور جمعى، در حالى
که به حسین بن على(ع) اشاره مى کردند، خطاب به مردم فرمودند: «این فرزند من امام و
پسر امام و برادر امام و پدر امامان شیعه است که نهمین نفرشان قائم آنهاست که
همنام من و هم کنیه من است. او زمین را پس از آن که از ستم پر مى شود، از داد پر
خواهد کرد». همچنین وقتى زمان شهادت امام حسن(ع) فرا رسید امام حسن(ع) در حضور اهل
بیت علیهم السلام فرمودند: «برادرم حسین، من تو را وصیّ خود قرار دادم و این
پیمانى است که از پدر به ما رسیده و او از جانب رسول خدا(ص) و او نیز از جانب
خداوند آن را بیان فرموده است»
امام حسین(ع) در مکتب پیامبر اکرم(ص)
امام حسین(ع) حدود 6 سال و چند ماه از دوران حیات نورانى
رسول خدا(ص) را درک کردند و در این مدت همواره از توجهات و محبتهاى بى دریغ آن
حضرت برخوردار بودند و اوّلین درسهاى زندگى و ارزشمندترین فضیلتهاى اخلاقى را از
پیامبر اکرم(ص) آموختند. عالى ترین و صمیمانه‌ترین ارتباط معنوى و ملکوتى بین پیامبر(ص)
و امام حسین(ع) را مى توان در این سخن نورانى رسول خدا(ص) دید که آن حضرت فرمودند:
«حسین از من است و من از حسینم».
امام حسین(ع) در عهد حکومت پدر
در طول دوره حکومت على(ع) که حدود چهار سال و نه ماه
دوام یافت، آن حضرت با انواع حوادث تلخ روبه رو شد که وقوع سه جنگ داخلى بزرگ یعنى
جمل، صفین و نهروان از جمله آنهاست. امام حسین(ع) در تمام این حوادث در صف اوّل
یاران على(ع) بودند و براى برطرف ساختن مشکلات سیاسى، اجتماعى و نظامیِ دولتِ نوپاى
علوى تلاش مى کردند؛ براى مثال در آغاز جنگ صفّین وقتى سپاه معاویه شریعه فرات را
به تصرّف خود درآورد و مانع دستیابى لشکریان على(ع) به آب شد، سپاهیان آن حضرت در
چندین نوبت براى گشودن آب راه به سپاهیان معاویه حمله کردند، ولى موفق به این کار
نشدند. امام حسین(ع) چون آثار اندوه را در چهره پدر دید، همراه عده اى از سواران
به سپاه معاویه حمله کرد و شریعه فرات را از تصرّف آنها خارج کرد.
امام حسین(ع) در دوره امامت امام حسن(ع)
امام حسن مجتبى(ع) پس از شهادت على(ع) در سال چهلم هجرى،
به مدت 10 سال امامت کردند. در طول این دوران امام حسین(ع) همانند یارى مخلص و
سربازى وفادار از آن حضرت پیروى مى کردند و در تمام پیشامدها در کنار برادر بودند.
امام صادق(ع) در این باره مى فرمایند: «امام حسین(ع) براى احترام و تجلیل منزلت برادرش
امام حسن(ع) ، حتى در راه رفتن هرگز جلوتر از آن حضرت راه نرفت و در سخن گفتن بر
او پیشى نگرفت».
دوره امامت امام حسین(ع)
به دنبال شهادت امام حسن مجتبى(ع) در سال 50 هجرى، دوره
امامت امام حسین(ع) شروع شد و تا سال 61 هـ.ق ادامه یافت. جامعه اسلامى در این
دوره گرفتار حکمرانانى بود که به تخریب اساس جامعه اسلامى و قوانین الهى مى
پرداختند. امام حسین(ع) در فرصتهایى که پیش مى آمد، اعمال حکومت را به باد انتقاد مى
گرفت و مردم را به آینده امیدوار مى کرد و براى حفظ اساس حکومت اسلامى و جلوگیرى
از پراکندگى صفوف مسلمانان، در بسیارى از موارد به رغم مشاهده بسیارى از نارسایى
ها دندان به جگر مى نهاد و صبر پیشه مى کرد؛ چون نوبت به حکومت یزید رسید و مسأله
بیعت او مطرح شد، امام حسین(ع) به دلیل شناختى که از شخصیت یزید داشت، به زمامدارى
او بر جامعه اسلامى راضى نشد و علیه او قیام کرد و در این راه به شهادت رسید.
پی نوشت ها:
- زندگانی چهارده معصوم(ع) محمدی اشتهاردی(سوگنامه آل
محمد(ص))
- منتهی الامال شیخ عباس قمی
- خصایص الحسینیه مرحوم شوشتری (ره)
منبع:قدس
211008