اما درباره معنای صلوات حدیثی از امام رضا (ع) نقل شده است که
جالب توجه است.امام رضا علیه السلام در مجلس مأمون فرمود: به محضر رسول خدا صلى
الله علیه و آله عرضه داشتند، معناى تسلیم به تو را دانستیم، و آن اطاعت محض از
حضرت تو در تمام برنامههاى زندگى است، ولى کیفیت صلوات بر تو را نمىدانیم، حضرت
فرمود بگوئید: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَما صَلَّیْتَ
وَ بارَکْتَ عَلى ابْراهیمَ وَ آلِ ابْراهیمَ انَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ.
خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست همانگونه که درود
فرستادى و برکت بخشیدى بر ابراهیم و خاندانش؛ همانا تو ستایش شده و ارجمندى.
سپس حضرت رضا علیه السلام فرمود: اى مردم! در بین شما در
زمینه صلوات بر محمد و آل محمد اختلافى هست؟
مأمون گفت: این حقیقتى است که اصلا در آن اختلافى نیست،
و امت اسلام بر لزوم این صلوات اجماع دارند، اما اى فرزند رسول خدا براى صلوات بر
آل، غیر این روایت دلیل واضح و روشنى از قرآن مجید دارید؟
حضرت فرمود: آرى، از قول حضرت حق که در قرآن مىفرماید:
یس* وَالقُرَآنِ الْحَکیمِ* انَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلینَ* عَلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ
؛ یس* سوگند به قرآن کریم،* که بىتردید تو از فرستادگانى،* بر راهى راست [قرار
دارى.]
منظور از «یس»
کیست؟ دانشمندان مجلس مأمون گفتند: به طور قطع و بدون شک
منظور از یس محمّد صلى الله علیه و آله است، و احدى از امت در این مسئله تردید
ندارد.
حضرت فرمود: به حقیقت که خداوند به محمد و آل محمد
عنایتى کرده که احدى به ذات آن نمىرسد مگر با نور عقل و خرد، خدا در قرآن به کسى
جز انبیا سلام نکرده، در این زمینه مىفرماید: سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِى الْعالَمینَ
و سَلامٌ عَلى ابْراهیمَ و سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هرُونَ؛ ولى نفرمود: سَلامٌ عَلى
آلِ نوحٍ وَ سَلامٌ عَلى آلِ ابراهیمَ وَ سَلامٌ عَلى آلِ موسى وَ هرُونَ. ولى فرمود:
سَلامٌ عَلى الْ یس، سلام بر آل یاسین. یعنى آل محمد صلوات اللَّه علیهم.
سپس فرمود: اى مأمون! متوجه شدى که در معدن نبوت شرح و
بیان این واقعیت هست.» (2) صلوات بر محمد و آل محمد از شرایع دین و از واجبات الهى
است که وجوبش در تشهد نماز امرى قطعى و حقیقتى بدون تردید است، تا جایى که شافعى
که از فقهاى بزرگ مکتب خلفاست مىگوید: اگر کسى در نماز واجب خود، بر آل محمّد
صلوات نفرستد، صلواتش صلوات نیست و به این خاطر نمازش نماز نیست، چون جزئى از یک
واجب را ادا نکرده و عدم اداء جزئى از واجب، مبطل نماز است.
حضرت رضا علیه السلام فرمود: مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلى ما
یُکَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْیُکْثِرْ مِنَ الصَّلاةِ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، فَانَّها
تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً.وَ قالَ علیه السلام: الصَّلاةُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ
آلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَ اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ التَّسْبیحَ و التَّهْلیلَ وَ
التَّکْبیرَ؛ کسى که قدرت بر انجام کارى که کفّاره گناهانش شود ندارد، زیاد بر
محمّد و آل محمد صلوات بفرستد، به حقیقت که صلوات نابوده کننده گناهان است، چه
نابود کردنى. و نیز آن حضرت فرمود: صلوات بر محمد و آل محمد، در پیشگاه خداى عزوجل
برابر تسبیح و تهلیل و تکبیر است.(3)
پی نوشت ها:
1 . وسائل الشیعه ، ج 10 ، ص 492 ، باب 28
2. عیون أخبار الرضا علیه السلام: 1/ 236، حدیث 1
3. بحار الأنوار: 91/ 47، باب 29، حدیث2
منبع:قدس
211008