عقیق:  شعبان ماه بسیار شریفى است و به ماه سید انبیاء حضرت رسول(ص) منسوب است و آن حضرت این ماه را روزه مى‌گرفت و به ماه رمضان وصل مى‌کرد و مى‌فرمود شعبان، ماه من است هر که یک روز از ماه مرا روزه بگیرد بهشت برای او واجب می‌شود و از حضرت صادق(ع) روایت شده است که چون ماه شعبان فرا می‌رسید امام زین العابدین(ع) اصحاب خود را جمع مى‌کرد و مى‌فرمود: اى اصحاب من مى‌دانید این چه ماهى است؟ این ماه شعبان است و حضرت رسول صلى الله علیه و آله مى‌فرمودند: شعبان ماه من است پس در این ماه براى جلب محبت پیغمبر خود و براى تقرب به سوى پروردگار خود روزه بدارید. به حق آن خدایى که جان على بن الحسین به دست قدرت اوست سوگند یاد مى‌کنم که از پدرم حسین بن على علیه السلام شنیدم که فرمود شنیدم از امیرالمؤمنین(ع) که هر که روزه بگیرد در ماه شعبان براى جلب محبت پیغمبر خدا و تقرب به سوى خدا؛ خداوند او را دوست می‌دارد و در روز قیامت کرامت خود را نصیب او می‌گرداند و بهشت را براى او واجب می‌کند.

شیخ از صفوان جمال روایت کرده که گفت: حضرت صادق(ع) به من فرمود: کسانى را که در اطراف تو هستند را بر روزه گرفتن در ماه شعبان ترغیب کن. گفتم فدایت شوم مگر در فضیلت آن چیزى هست؟ فرمود بله همانا که رسول خدا(ص) هر گاه هلال ماه شعبان را مى‌دید به مُنادیى امر مى‌فرمود که در مدینه ندا مى‌کرد: اى اهل مدینه من رسولم از جانب رسول خدا صلى الله علیه و آله به سوى شما.

رسول اکرم(ص) مى‌فرمایند: آگاه باشید همانا شعبان ماه من است پس خدا رحمت کند کسى را که یارى کند مرا بر ماه من یعنى روزه در آن ماه روزه بگیرد. سپس از حضرت صادق(ع) و ایشان از امیرالمؤمنین(ع) نقل کرد که مى‌فرمود: از زمانى که شنیدم منادى رسول خدا(ص) ندا کرد در ماه شعبان، ترک نشد از من روزه شعبان و ترک نخواهد شد از من تا مدتى که حیات دارم ان شاء الله تعالى.

سپس مى‌فرمود که روزه دو ماه شعبان و رمضان توبه و مغفرت از خدا است.

* اعمال مشترکه ماه شعبان

اول: هر روز هفتاد مرتبه بگوید: «اَسْتَغْفِرُاللَهَ وَ اَسْئَلُهُ التَوْبَةَ»

دوم: هر روز هفتاد مرتبه بگوید: «اَسْتَغْفِرُاللَهَ الَذى لا اِلهَ اِلاَ هُوَ الرَحْمنُ الرَحیمُ الْحَىُ الْقَیوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» و در بعضى روایات «الْحَىُ الْقَیُومُ» پیش از «الرَحْمنُ الرَحیمُ» است و عمل به هر دو خوب است و از روایات استفاده مى‌شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هرکه هر روز از این ماه استغفار کند هفتاد مرتبه مثل آن است که هفتاد هزار در ماه‌هاى دیگر استغفار کند.

سوم: تصدق کند در این ماه اگرچه به نصف دانه خرمایى باشد تا حق تعالى بدن او را برآتش جهنم حرام کند، از حضرت صادق (ع) منقول است که از آن جناب سؤال کردند از فضیلت روزه رجب فرمود: چرا غافلید از روزه شعبان! راوى عرض کرد: یابن رسول اللَه چه ثواب دارد کسى که یک روز از شعبان را روزه بدارد فرمود: به خدا قسم بهشت ثواب اوست، عرض کرد: یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست فرمود: تصدق و استغفار هر که تصدق کند در ماه شعبان حق تعالى آن را تربیت کند همچنانکه یکى از شما شتر بچه‌اش را تربیت مى‌کند تا آنکه در روز قیامت برسد به صاحبش در حالتى که به قدر کوه اُحُد شده باشد.

چهارم: در تمام این ماه هزار بار بگوید: «لا اِلهَ اِلَا اللَهُ وَلانَعْبُدُ اِلاَ اِیَاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» که ثواب بسیار دارد از جمله آنکه عبادت هزار ساله در نامه عملش بنویسند.

پنجم: در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز کند در هر رکعت بعد از حمد صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستد تا حق تعالى برآورد هرحاجتى که دارد از امر دین و دنیاى خود و روزه‌اش نیزفضیلت دارد و روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان زینت مى‌کنند آسمان‌ها را پس ملائکه عرض مى‌کنند خداوندا بیامرز روزه داران این روز را و دعاى ایشان را مستجاب کن و در خبر نبوى است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد حق تعالى بیست حاجت ازحوائج دنیا وبیست حاجت ازحاجت‌هاى آخرت او را برآورده می‌کند.

ششم: دراین ماه صلوات بسیار فرستد.

هفتم: در هر روز از شعبان در وقت زوال و در شب نیمه آن بخواند صلوات ذیل را از حضرت امام زین‌العابدین(ع):

اَللهُمَ صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ  وَآلِ مُحَمَدٍ، شَجَرَةِ النُبُوَةِ، وَمَوْضِعِ الرِسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِکَةِ  وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَاَهْلِ بَیْتِ الْوَحْىِ، اَللهُمَ صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ  مُحَمَدٍ، الْفُلْکِ الْجارِیَةِ، فِى اللُجَجِ الْغامِرَةِ، یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَها، وَیَغْرَقُ  مَنْ تَرَکَهَا، الْمُتَقَدِمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَاَخِرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللازِمُ لَهُمْ  لاحِقٌ، اَللهُمَ صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ، الْکَهْفِ الْحَصینِ، وَغِیاثِ  الْمُضْطَرِ الْمُسْتَکینِ، وَمَلْجَأِ الْهارِبینَ، وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ، اَللهُمَ  صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ، صَلوةً کَثیرَةً تَکُونُ لَهُمْ رِضاً، وَلِحَقِ  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ اَدآءً وَقَضآءً، بِحَوْلٍ مِنْکَ وَقُوَةٍ یا رَبَ الْعالَمینَ، اَللهُمَ صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ، الطَیِبینَ الْأَبْرارِ الْأَخْیارِ، الَذینَ  اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ، وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلایَتَهُمْ، اَللهُمَ صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ، وَاعْمُرْ قَلْبى بِطاعَتِکَ، وَلا تُخْزِنى  بِمَعْصِیَتِکَ، وَارْزُقْنى  مُواساةَ مَنْ قَتَرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِما وَسَعْتَ عَلَىَ مِنْ  فَضْلِکَ، وَنَشَرْتَ عَلَىَ مِنْ عَدْلِکَ، وَاَحْیَیْتَنى  تَحْتَ ظِلِکَ، وَهذا شَهْرُ نَبِیِکَ سَیِدِ رُسُلِکَ، شَعْبانُ الَذى  حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَحْمَةِ وَالرِضْوانِ، الَذى  کانَ رَسُولُ اللَهِ صَلَى اللَهُ عَلَیْهِ وَالِه  وَسَلَمَ، یَدْاَبُ فى  صِیامِهِ  وَقِیامِهِ، فى  لَیالیهِ وَاَیَامِهِ، بُخُوعاً لَکَ فى  اِکْرامِهِ وَاِعْظامِهِ، اِلى  مَحَلِ  حِمامِهِ، اَللهُمَ فَاَعِنَا عَلَى الْأِسْتِنانِ بِسُنَتِهِ فیهِ، وَنَیْلِ الشَفاعَةِ لَدَیْهِ، اَللهُمَ وَاجْعَلْهُ لى  شَفیعاً مُشَفَعاً وَطَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً، وَاجْعَلْنى  لَهُ  مُتَبِعاً، حَتى  اَلْقاکَ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَنى  راضِیاً، وَ عَنْ ذُنُوبى  غاضِیاً، قَدْ اَوْجَبْتَ  لى  مِنْکَ الرَحْمَةَ وَالرِضْوانَ، وَاَنْزَلْتَنى  دارَ الْقَرارِ وَمَحَلَ الْأَخْیارِ،

هشتم: بخواند این مناجات مرویه از ابن خالویه را که نقل کرده و گفته این مناجات حضرت امیرالمؤمنین و امامان از فرزندان او علیهم‌السلام است که به «صلوات شعبانیه» معروف است:

اَللهُمَ صَلِ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ، وَاسْمَعْ دُعائى  اِذا دَعَوْتُکَ، وَاْسمَعْ  نِدائى  اِذا نادَیْتُکَ، وَاَقْبِلْ عَلىَ اِذا ناجَیْتُکَ، فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَیْکَ، وَوَقَفْتُ  بَیْنَ یَدَیکَ، مُسْتَکیناً لَکَ مُتَضرِعاً اِلَیْکَ، راجِیاً لِما لَدَیْکَ ثَوابى، وَتَعْلَمُ ما فى  نَفْسى، وَتَخْبُرُ حاجَتى، وَتَعْرِفُ ضَمیرى، وَلا یَخْفى  عَلَیْکَ اَمْرُ مُنْقَلَبى  وَمَثْواىَ، وَما اُریدُ اَنْ اُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقى، واَتَفَوَهُ  بِهِ مِنْ طَلِبَتى، وَاَرْجُوهُ لِعاقِبَتى، وَقَدْ جَرَتْ مَقادیرُکَ عَلَىَ یا سَیِدى  فیما یَکُونُ مِنى  اِلى  آخِرِ عُمْرى، مِنْ سَریرَتى  وَعَلانِیَتى، وَبِیَدِکَ لا بِیَدِ غَیْرِکَ زِیادَتى  وَنَقْصى  وَنَفْعى  وَضَرى، اِلهى  اِنْ حَرَمْتَنى، فَمَنْ  ذَاالَذى  یَرْزُقُنى، وَاِنْ خَذَلْتَنى  فَمَنْ ذَاالَذى  یَنْصُرُنى، اِلهى  اَعُوذُ بِکَ مِنَ غَضَبِکَ، وَحُلُولِ سَخَطِکَ، اِلهى  اِنْ کُنْتُ غَیْرَ مُسْتَاْهِلٍ  لِرَحْمَتِکَ، فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلىَ بِفَضْلِ سَعَتِکَ، اِلهى  کَاَنى  بِنَفْسى  واقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْکَ، وَقَدْ اَظَلَها حُسْنُ تَوَکُلى عَلَیْکَ، فَقُلْتَ ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَتَغَمَدْتَنى  بِعَفْوِکَ، اِلهى  اِنْ عَفَوْتَ فَمَنْ اَوْلى  مِنْکَ  بِذلِکَ، وَاِنْ کانَ قَدْ دَنا اَجَلى  وَلَمْ یُدْنِنى  مِنْکَ عَمَلى، فَقَدْ جَعَلْتُ الإِقْرارَ بِالذَنْبِ اِلَیْکَ وَسیلَتى اِلهى  قَدْ جُرْتُ عَلى  نَفْسى  فِى  النَظَرِ لَها فَلَهَا الْوَیْلُ اِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَها، اِلهى لَمْ یَزَلْ بِرُکَ عَلَىَ اَیَامَ  حَیوتى، فَلا تَقْطَعْ بِرَکَ عَنى  فى مَماتى، اِلهى  کَیْفَ آیَسُ مِنْ حُسْنِ  نَظَرِکَ لى بَعْدَ مَماتى، وَاَنْتَ لَمْ تُوَلِنى  اِلا الْجَمیلَ فى  حَیوتى، اِلهى تَوَلَ مِنْ اَمْرى ما اَنْتَ اَهْلُهُ، وَعُدْ عَلَىَ بِفَضْلِکَ عَلى مُذْنِبٍ قَدْ غَمَرَهُ  جَهْلُهُ، اِلهى قَدْ سَتَرْتَ عَلَىَ ذُنُوباً فِى الدُنْیا وَاَ نَا اَحْوَجُ اِلى سَتْرِها عَلَىَ مِنْکَ فى  الْأُخْرى، اِذْ لَمْ تُظْهِرْها لاِحَدٍ مِنْ عِبادِکَ الصَالِحینَ، فَلاتَفْضَحْنى  یَوْمَ الْقِیمَةِ عَلى  رُؤُسِ الْأَشْهادِ، اِلهى  جُودُکَ بَسَطَ اَمَلى، وَعَفْوُکَ اَفْضَلُ مِنْ عَمَلى، اِلهى  فَسُرَنى  بِلِقآئِکَ یَوْمَ تَقْضى  فیهِ بَیْنَ عِبادِکَ، اِلهى  اعْتِذارى  اِلَیْکَ اِعْتِذارُ مَنْ لَمْ یَسْتَغْنِ عَنْ  قَبُولِ عُذْرِهِ، فَاقْبَلْ عُذْرى  یا اَکْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ اِلَیْهِ الْمُسیئُونَ، اِلهى  لا تَرُدَ حاجَتى، وَلا تُخَیِبْ طَمَعى، وَلا تَقْطَعْ مِنْکَ رَجآئى  وَاَمَلى، اِلهى  لَوْ اَرَدْتَ هَوانى  لَمْ تَهْدِنى، وَلَوْ اَرَدْتَ فَضیحَتى  لَمْ تُعافِنى، اِلهى  ما اَظُنُکَ تَرُدُنى  فى حاجَةٍ قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرى  فى طَلَبِها مِنْکَ، اِلهى  فَلَکَ الْحَمْدُ اَبَداً اَبَداً دآئِماً سَرْمَداً، یَزیدُ وَلا یَبیدُ کَما تُحِبُ  وَتَرْضى، اِلهى  اِنْ اَخَذْتَنى  بِجُرْمى  اَخَذْتُکَ بِعَفْوِکَ، وَاِنْ اَخَذْتَنى  بِذُنُوبى  اَخَذْتُکَ بِمَغْفِرَتِکَ، وَاِنْ اَدْخَلْتَنىِ النَارَ اَعْلَمْتُ اَهْلَها اَنى  اُحِبُکَ، اِلهى  اِنْ کانَ صَغُرَ فى  جَنْبِ طاعَتِکَ عَمَلى، فَقَدْ کَبُرَ فى  جَنْبِ رَجآئِکَ اَمَلى، اِلهى  کَیْفَ اَنْقَلِبُ مِنْ عِنْدِکَ بِالْخَیْبَةِ مَحْروماً، وَقَدْ کانَ حُسْنُ ظَنى  بِجُودِکَ اَنْ تَقْلِبَنى بِالنَجاةِ مَرْحُوماً، اِلهى  وَقَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرى  فى  شِرَةِ السَهْوِ عَنْکَ، وَاَبْلَیْتُ شَبابى  فى  سَکْرَةِ التَباعُدِ مِنْکَ، اِلهى فَلَمْ اَسْتَیْقِظْ اَیامَ اغْتِرارى  بِکَ، وَرُکُونى  اِلى  سَبیلِ سَخَطِکَ، اِلهى  وَاَنَا عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ، قائِمٌ بَیْنَ یَدَیْکَ، مُتَوَسِلٌ بِکَرَمِکَ اِلَیْکَ، اِلهى  اَنَا عَبْدٌ اَتَنَصَلُ اِلَیْکَ مِمَا کُنْتُ  اُواجِهُکَ بِهِ مِنْ قِلَةِ اسْتِحْیائى مِنْ نَظَرِکَ، وَاَطْلُبُ الْعَفْوَ مِنْکَ اِذِ الْعَفْوُ نَعْتٌ لِکَرَمِکَ، اِلهى لَمْ یَکُنْ لى  حَوْلٌ فَانْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیَتِکَ اِلاَ فى  وَقْتٍ اَیْقَظْتَنى لِمَحَبَتِکَ، وَکَما اَرَدْتَ اَنْ اَکُونَ کُنْتُ، فَشَکَرْتُکَ بِاِدْخالى  فى  کَرَمِکَ، وَلِتَطْهیرِ قَلْبى مِنْ اَوْساخِ الْغَفْلَةِ عَنْکَ، اِلهى  اُنْظُرْ اِلَىَ نَظَرَ مَنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَکَ، وَاْستَعْمَلْتَهُ بِمَعُونَتِکَ فَاَطاعَکَ، یا قَریبَاً لا یَبْعُدُ عَنِ المُغْتَرِ بِهِ، وَیا جَواداً لایَبْخَلُ عَمَنْ رَجا ثَوابَهُ، اِلهى  هَبْ لى قَلْباً یُدْنیهِ مِنْکَ شَوْقُهُ، وَلِساناً یُرْفَعُ اِلَیْکَ صِدْقُهُ، وَنَظَراً یُقَرِبُهُ مِنْکَ حَقُهُ، اِلهى  إنَ مَنْ تَعَرَفَ بِکَ غَیْرُ مَجْهُولٍ وَمَنْ لاذَ بِکَ غَیْرُ مَخْذُولٍ، وَمَنْ اَقْبَلْتَ عَلَیْهِ غَیْرُ مَمْلُوکٍ، اِلهى  اِنَ مَنِ انْتَهَجَ بِکَ لَمُسْتَنیرٌ، وَاِنَ مَنِ اعْتَصَمَ بِکَ لَمُسْتَجیرٌ، وَقَدْ لُذْتُ بِکَ یا اِلهى، فَلا تُخَیِبْ ظَنى  مِنْ رَحْمَتِکَ، وَلا تَحْجُبْنى  عَنْ رَاْفَتِکَ، اِلهى اَقِمْنى فى اَهْلِ وِلایَتِکَ مُقامَ مَنْ رَجَا الزِیادَةَ مِنْ مَحَبَتِکَ، اِلهى  وَاَ لْهِمْنى  وَلَهاً بِذِکْرِکَ اِلى ذِکْرِکَ، وَهِمَتى  فى  رَوْحِ نَجاحِ اَسْمآئِکَ  وَمَحَلِ قُدْسِکَ، اِلهى  بِکَ عَلَیْکَ اِلاَ اَلْحَقْتَنى  بِمَحَلِ اَهْلِ طاعَتِکَ، وَالْمَثْوَى الصَالِحِ مِنْ مَرْضاتِکَ، فَاِنى  لا اَقْدِرُ لِنَفْسى  دَفْعاً، وَلا اَمْلِکُ لَها نَفْعاً، اِلهى  اَ نَا عَبْدُکَ الضَعیفُ الْمُذْنِبُ وَمَمْلُوکُکَ، الْمُنیبُ، فَلا تَجْعَلْنى  مِمَنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَکَ، وَحَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِکَ، اِلهى  هَبْ لى  کَمالَ الإِنْقِطاعِ اِلَیْکَ، وَاَنِرْ اَبْصارَ قُلُوبِنا بِضِیآءِ نَظَرِها اِلَیْکَ، حَتى  تَخْرِقَ اَبْصارُ الْقُلوُبِ حُجُبَ النُورِ، فَتَصِلَ اِلى  مَعْدِنِ  الْعَظَمَةِ، وَتَصیرَ اَرْواحُنا مُعَلَقَةً بِعِزِ قُدْسِکَ، اِلهى  وَاجْعَلْنى  مِمَنْ  نادَیْتَهُ فَاَجابَکَ، وَلاحَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِکَ، فَناجَیْتَهُ سِراً وَعَمِلَ لَکَ  جَهْراً، اِلهى  لَمْ اُسَلِطْ عَلى  حُسْنِ ظَنى  قُنُوطَ الْأَیاسِ، وَلاَ انْقَطَعَ  رَجآئى  مِنْ جَمیلِ کَرَمِکَ، اِلهى  اِنْ کانَتِ الْخَطایا قَدْ اَسْقَطَتْنى  لَدَیْکَ، فَاصْفَحْ عَنى  بِحُسْنِ تَوَکُلى  عَلَیْکَ، اِلهى  اِنْ حَطَتْنِى الذُنُوبُ  مِنْ مَکارِمِ لُطْفِکَ، فَقَدْ نَبَهَنِى الْیَقینُ اِلى  کَرَمِ عَطْفِکَ، اِلهى  اِنْ اَنامَتْنِى  الْغَفْلَةُ عَنِ الإِسْتْعِدادِ لِلِقآئِکَ، فَقَدْ نَبَهَنِى الْمَعْرِفَةُ بِکَرَمِ آلائِکَ، اِلهى  اِنْ دَعانى  اِلَى النَارِ عَظیْمُ عِقابِکَ، فَقَدْ دَعانى  اِلَى الْجَنَةِ جَزیلُ ثَوابِکَ، اِلهى فَلَکَ اَسْئَلُ وَاِلَیْکَ اَبْتَهِلُ وَاَرْغَبُ، وَاَسْئَلُکَ اَنْ  تُصَلِىَ عَلى  مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ، وَاَنْ تَجْعَلَنى  مِمَنْ یُدیمُ ذِکَرَکَ وَلا ویَنْقُضُ عَهْدَکَ، وَلایَغْفُلُ عَنْ شُکْرِکَ، وَلا یَسْتَخِفُ بِاَمْرِکَ، اِلهى  وَاَلْحِقْنى  بِنُورِ عِزِکَ الْأَبْهَجِ فَاَکُونَ لَکَ عارِفاً، وَعَنْ سِواکَ مُنْحَرِفاً، وَمِنْکَ خآئِفاً مُراقِباً، یا ذَاالْجَلالِ وَالْإِکْرامِ، وَصَلَى اللَهُ عَلى  مُحَمَدٍ رَسُولِهِ وَ الِهِ الطَاهِرینَ، وَسَلَمَ تَسْلیماً کَثیراً.

و این از مناجات‌هاى جلیل‌القدر ائمه اطهار علیهم‌السلام است و بر مضامین عالیه مشتمل است و در هر وقت که حضور قلبى باشد خواندن آن مناسب است.

منبع:فارس

211008