عقیق: محسن اسماعیلی استاد دانشگاه و عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه سلسله جلسات «درس‌هایی از نهج‌البلاغه» که در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی برگزار شد، بیان کرد: در جلسه گذشته خطبه 87 نهج‌البلاغه را بررسی کردیم که در خصوص توصیف کسانی است که بدون داشتن صلاحیت‌های لازم مدعی هدایت و راهنمایی دیگران می‌شوند. این افراد کسانی هستند که گاهی به آنها عالِم می‌گویند، در صورتی که علم واقعی ندارند. این افراد مقداری جهالت را از جاهلان و ضلالت را از ظالمان یاد گرفته و از همین رو برای دیگران راه‌هایی از فریب و دروغ فراهم می‌کنند.

وی افزود: این افراد قرآن را براساس آرای باطل خود تفسیر کرده و به جای آنکه خود به دنبال حق بروند حق را به سوی خود می‌کشند و مردم را نسبت به گناهان بزرگ بی‌توجه و خیال آنها را در این خصوص راحت می‌کنند. آنها مدعی هستند که از بدعت و شک و شبهه دوری می‌کنند در صورتی که در شبهه و بدعت غوطه‌ور هستند.

استاد دانشگاه امام صادق(علیه السلام) در ادامه با اشاره به این که افرادی که بدون داشتن صلاحیت برای راهنمایی دیگران اقدام می‌کنند دو چهره دارند،گفت: چهره اول آنان انسانی و چهره دیگر حیوانی است. حضرت علی(علیه السلام) می‌فرمایند: "این افراد صورتشان مانند انسان و باطنشان مانند حیوانات درنده است. این افراد باب هدایت را نمی‌دانند که بخواهند آن را طی کنند، گمراهی و ظلالت را نمی‌شناسند که بخواهند از آن دوری کنند،آنان مردگانی زنده نما هستند." از این جمله‌ی حضرت علی( علیه السلام ) معلوم می‌شود کسانی که علاوه بر دلایل عنوان شده ظله منافق در درون خود دارند. این افراد دورو و دو زبان، منافق هستند و منافق هر کسی که می‌خواهد باشد می‌بایست از آن اجتناب کرد.

اسماعیلی خاطرنشان کرد: منافق، هم خودش آتش است و هم دیگران را به آتش می‌کشد. امام صادق(علیه السلام) می‌فرمایند: "هر کسی با مسلمانان مواجه شود، در حالی که دو چهره و یا دو زبان داشته باشد، در روز قیامت در حالی که دو زبان از جنس آتش دارد ظاهر می‌شود." افراد منافق به دو گونه نفاق دارند؛ هم نقاق زبانی و هم نفاق عملی، نفاق زبانی و عملی دو خصلت یک منافق است.

وی در ادامه با بیان این که قیامت تجسم دنیا و جهنم همین اعمالی است که ما در این دنیا انجام می‌دهیم، تصریح کرد:خداوند در قرآن می‌فرمایند: "هر کس ذره‌ای کار شر انجام دهد آن شر را در قیامت خواهد دید." حضرت علی(علیه السلام) می‌فرمایند: "حقیر و زشت و بدمنظر است انسانی که دارای ظاهری مومن و دوست داشتنی باشد، ولی باطن آن منافق گونه و زشت باشد به راستی که این انسان چقدر زشت است." همچنین حضرت علی(علیه السلام) می‌فرمایند: "دورویی و دو زبانی ننگ اخلاق است." در میان موجودات خدا انسان تنها موجودی است که دورویی دارد، موجودات دیگر همان هستند که نشان می‌دهند. به چهره و ظاهر این افراد نگاه کنید، ظاهری زیبا و زبانی جذاب دارند، ولی دارای باطنی کثیف و حیله گر هستند و قصد دارند تو را از مسیر حق خارج کنند. بدترین چیز برای یک انسان مومن این است که گرفتار دام منافقان شود.

اسماعیلی همچنین به بررسی خطبه 36 نهج البلاغه پرداخت و بیان کرد: از دوستی و رفاقت با آدمهای دورو و منافق پرهیز کنید. اینان هم خودشان گمراه هستند و هم دیگران را گمراه می‌کنند، هم خود لغزیده و هم دیگران را به لغزش می‌اندازند. منافقان هر لحظه به یک رنگ در می‌آیند و به اشکال مختلف فتنه درست می‌کنند. برای مردم در هر راهی که برایشان ممکن شود دام پهن می‌کنند. دلهای آنها مریض است ولی ظاهری زیبا دارند و مخفیانه و با نقشه عمل می‌کنند، با حرف‌هایشان به مردم احساس آرامش می‌دهند.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان اظهار کرد:عالِمی که به فکر فریب مردم باشد، درد بی‌درمان جامعه است. ابتدا از راحتی مردم رنج می‌برند و دوست دارند مردم رنج بکشند و به گونه‌ای صحبت می‌کنند که مردم آینده روشنی را برای خود نمی‌بینند. آنها از خود تعریف و تمجید می‌کنند و اگر چیزی بخواهند بر آن اصرار می‌کنند و اگر بخواهید آنان را سرزنش کنید، اسرار شما را فاش می‌کنند و اگر در کاری قضاوت کنند، ظالمانه قضاوت خواهند کرد.

وی تاکید کرد: منافق در مقابل هر حقی، باطلی و در برابر هر راستی، کژی و گمراهی دارد. دنیا را از طریق دین به دست می‌آورند و با هر سخنی که می‌گویند قسمتی از ایمان مومن را از بین می‌برند. با هر کلامی شبهه ایجاد می‌کنند و راه قیامت را آسان جلوه می‌دهند و دین را سبک می‌شمارند. اینان جزیی از شیطان هستند.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: باید از سخنرانان دورو و خوش زبان فقط به خدا پناه برد. امیرالمومنین حضرت علی(علیه السلام) می‌فرمایند: "با افراد دورو و دو زبان هم کلام نشوید زیرا که بسیار خطرناک هستند." همچنین حضرت علی(علیه السلام) در خطبه 27 نهج البلاغه، که به مالک بن ابی‌بکر نوشته شده است می‌فرمایند:"مراقب منافقان زبان باز باش. اینان از همه خطرناکتر هستند حتی از مشرکین. "ایشان می‌فرمایند: "پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم (به من فرموده، ای علی من برای بعد از خودم از مومنان و مشرکین نمی‌ترسم و نگران نیستم. نه مومن می‌تواند به امت مسلمان لطمه بزند و نه مشرکین، زیرا که ایمان مومن از مومن مراقبت می‌کند و جواب مشرکان را خدا خواهد داد. اما کسانی که در دل ایمانی ندارند و منافق هستند شیوه‌های سخنرانی را خوب می‌دانند ، سخن آنان شیرین است ولی اعمال آنها مورد قبول نیست و مردم فریب ظاهر این افراد را می‌خورند و از دین و اسلام و حق جدا می‌شوند."

سلسله جلسات «درس‌هایی از نهج‌البلاغه» چهارشنبه هر هفته قبل از نماز مغرب و عشاء در مسجد 72 تن مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی«سرچشمه» به نشانی: میدان بهارستان، نرسیده به چهارراه سرچشمه، انتهای خیابان شهید صیرفی‌پور برگزار می‌شود و شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.