پاسخ سوال
:
پژوهشگران معتقدند که فرقه های اهل حق، نصیریان،علی
اللهیان و علویان از فرقه های غلات می باشند که بعدها در اسلام پیدا شده و آثاری
از مذاهب مجوس و مانوی در عقاید و باورهای آنها وجود دارند، و قائل به حلول و
تناسخند.(1)
لقب علی اللهی را از آن جهت انتخاب نموده اند که معتقد به الوهیت امام علی علیه السّلام هستند، این گروه در ایران، ترکیه و سوریه زندگی می کنند، در هر منطقه ای به یک نام خوانده می شوند، مثلا در ترکیه، علوی و در سوریه نصیری و در شهرهای مختلف ایران به نام های گوناگون نامیده شده اند، در مشهد علی اللهی و در تبریزگوران در لرستان غلات و گاهی در ایران خودشان رااهل حق نیز نامیده اند.(2)
برخی دیگر معتقدند که: گر چه فرقه علی اللهی جزء فرقه های غلات به حساب می آید و با فرقه نصریه هم عقیده اند و هر دو معتقد به الوهیت امام علی علیه السّلام می باشند و لکن در بسیاری از عقاید و تشریفات مذهبی به هیچ وجه با یکدیگر یکسان نمی باشند و تفاوت های اساسی دارند.(3)
در نتیجه اکثر پژوهشگران معتقدند که: فرقه های نصیریه،علی اللهی و علویان جزء فرقه های غالیان می باشند.از آنچه گذشت روشن می شود این گروه ها نه شیعه هستند و نه سنی، زیرا شیعه و سنی هیچکدام قائل به الوهیت امام علی علیه السّلام نیستند هر چند برخی این گروه ها را منتسب به شیعه دانسته و تعبیر به غلات شیعه کرده اند و برخی از آنها نیز اصرار دارند که فرقه ای از ریشه اثنی عشریه می باشند.(4)
از دیدگاه آنها نماز و روزه بر شیوه اسلامی کاملا مردود است در کتب اهل حق علی اللهی درباره نماز کمتر سخن به میان آمده است و آنها پولی را که به عنوان نیاز وسرانه دادن می دهند، کافی از نماز می دانند و می گویند: ما نیاز می دهیم و آن نیاز غالباً یک گوسفند قربانی است. و باور دارند که اگر نیاز نباشد نماز بی سود است اگر نیاز دهی پس نماز بیهوده است.(5)
روزه علی اللهیان در سال سه روز و سه شب طول می کشد و در
روز سوم یعنی شب چهارم با آداب مخصوص روزه خود را می شکنند و با صرف شام حق افطار
می کنند. و این شام به منزله جشنی است و آن راجشن خاوند گار می نامند و منشاء این
قسم روزه، داستان سه روز گرسنه ماندن سلطان اسحاق و یارانش درغار نور می باشد.
این گروه همه چیز از خوردنیها و نوشیدنیها را حلال می
دانند و هیچ چیز بر آنها حرام نیست، حتی گوشت خوک و شراب.(6)
درمورد اینکه آیا آنها کافر و نجس هستند یا نه، بهتر است که پرسش یکی از مؤمنین در رابطه با اهل حق علی اللهیان از یکی از مراجع تقلید و پاسخ ایشان را بدون هیچ گونه دخل و تصرف ذکر نمائیم:
س: گروهی از مردم که آنان را اهل حق و یا علی اللهیان می گویند، طریقی برای خود قرار داده اند، مثلاً روزه ماه مبارک رمضان را سه روز می دانند و نماز نمی خوانند و شیطان را از جمله خوبان می دانند و شارب گذاشتن را بر خود لازم و واجب می دانند و گرفتن آن را حرام می دانند. منکر قیامت هستند و کیفر اخروی را در دنیا معتقد اند مثلاً اعتقادشان اینست: اگر کسی عملش خوب باشد به قالب حیوان خوب و اگر عملش بد باشد به قالب حیوان بد انتقال می یابد، حضرت علی(ع) را نعوذ بالله خدا می دانند، آیا اینگونه افراد مسلمان هستند یا نه؟ و شرعاً ازنیاز آنها خوردن چه صورت دارد؟ و زن دادن و زن گرفتن اشکال شرعی دارد یا نه؟
حضرت
آیت الله گلپایگانی در پاسخ فرموده است: اگر نعوذ بالله علی(ع) را خدا
بدانند و همچنین اگر منکر معاد و یا یکی از ضروریات دین مثل نماز و یا روزه بوده
باشند کافر و نجس می باشند و زن دادن و یا زن گرفتن از ایشان جائز نیست.(7)
لازم به ذکر است که از دیدگاه همه مراجع چنین کسی با چنین اعتقادی کافر و نجس می باشد و این سخن تنها دیدگاه آیت الله گلپایگانی نمی باشد.با توجه به این بهتر است از همراهی با این ها خود دای کنید و اگر اطمینان دارید که حرف های شما در آنها اثر داره و نیز عالم به مسائل هستید می توانید در حد ضرورت با آنها صحبت کنید و آنها را راهنمایی کنید اما توجه داشته باشید خیلی رابطه با آنها نداشته باشید و رابطه فقط درحد راهنمایی باشه نه چیزی دیگه.
پی نوشت ها:
۱-مشکور، محمدجواد، تاریخ الشیعه، تهران، کتابفروشی شراقی، ۱۳۶۸ ش، ص۱۷۰.
۲-مردانی، سیر کوتاه در مرام اهل حق، قم، مؤسسه دفاع از حریم اسلام،
ص۴.
۳-مشکور، محمدجواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۵، ص ۴۴۳.
۴-همان.
۵-سیر کوتاه در مرام اهل حق، ص۳۸.
۶-دهخدا، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، بی تا، ج۳۵، ص ۱۴۲.
۷-گلپایگانی، محمدرضا، مجمع المسائل، قم، دارالقرآن، بی تا، ج۱، ص۴۴.
برای آگاهی بیشترر.ک:
۱. اهل حق، ولادیمیر ایوانف، طبع تهران.
۲. رحله ابن بطوطه، ابن بطوطه سیّاح.
منبع:جام
211008