عقیق: امام رضا علیه السلام در رساله ذهبیه ضمن توجه به تکنیک های مقابله با بیماری ها و آسیب های روحی و روانی،‌ به طب پیشگیری به عنوان مهمترین راه برای حفظ سلامتی پرداخته است. آن حضرت پس از بیان ویژگی های بدن آدمی و تشریح اندام ها می فرماید: و اعلم ان الجسد بمنزلة الارض الطیبة الخراب أن تعوهدت بالعمارة و السقی من حیث لاتزداد من الماء فتغرق، ولاتنقص منه فتعطش دامت عمارتها و کثر ریعها و زکا زرعها و ان تغافلت عنها فسدت و نبت فیها العشب و الجسد بهذه المنزلة و التدبیر فی الاغذیة و الاشربة یصلح و یصح و تزکوا العافیة فیه. امام (ع) در این بیان بدن را همانند زمین حاصل خیز اما بایری معرفی می کند که اگر به آن رسیدگی شود آباد مانده و شاداب و خرم می شود و محصول زیادی می دهد، ولی اگر از آن غفلت شود خراب شده و علفهای هرز در آن می روید. امام رضا(ع) سپس ضمن تشبیه بدن به یک کشور یا مملکت، معده و شکم را خزانۀ این مملکت قلمداد کرده‌اند که غذای خورده ‌شده را درنهایت، به سوخت آماده و قابل‌مصرف برای بدن تبدیل می‌کند و می فرماید: همانا صلاح بدن و قوام آن به غذا و آشامیدنی است و فساد آن نیز به این دو است. پس اگر این دو را اصلاح کنی، بدن اصلاح و اگر این دو را فاسد کنی، بدن فاسد می‌شود.(1)
پس از این مقدمات امام رضا علیه السلام اولین توصیه ای که به مأمون می کند، توجه به امر تغذیه و رعایت رژیم غذایی مناسب و دقت و مراقبت در مصرف غذاها و نوشیدنیهایی است که باعث سلامت و تندرستی و عافیت بیشتر آن می گردد. امام رضا (ع) در این زمینه به مأمون می گوید: دقت کن ببین چه چیز با تو و معده ات سازگار است و بدنت تحمل آن را دارد و چه غذاها و آشامیدنی هایی را می گوارد، همان را برای خودت برگزین و غذایت قرار ده . بدان که هر یک از این طبایع چیزهایی را دوست دارد که با آن سنخیت و سازگاری داشته باشد، پس چیزی را انتخاب کن که با بدنت سازگار است . هر کس بیش از اندازه غذا بخورد سودش نرسانده و هر کس نه کم و نه زیاد بلکه به اندازه بخورد، آن غذا به او سود می رساند.(2)
امروزه هم پزشکی نوین برای پیشگیری از ابتلا به بسیاری بیماریها توصیه می کند با مصرف غذای سالم، پرهیز از پرخوری، حفظ وزن مناسب و دقت در امر تغذیه و توجه به گوارش و معده خود را در معرض بیماریهای مختلف قرار ندهیم.

پی نوشت ها:
1. رساله ذهبیه
2. طب و بهداشت از امام رضا (ع) ، ص 21

منبع:قدس

211008