عقیق: وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَن سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ؛ (لقمان، 6) و برخی از مردم، خریدار سخنان بیهوده و سرگرم کننده اند تا بی هیچ علمی دیگران را از راه خدا گمراه کنند و آن را به مسخره گیرند، آنان برایشان عذابی خوارکننده است.
از دیدگاه اسلام، آهنگ هایی که متناسب با مجالس فسق و فجور و گناه باشد و قوای شهوانی را تحریک کند، حرام است ولی اگر اهنگی مفاسد فوق را نداشته باشد، مشهور فقها می گویند شنیدن آن مجاز است.
امام باقر (ع) فرمودند: غنا از جمله گناهانی است که خداوند برای آن وعده آتش داده است، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: "ومن الناس من یشتری لهو الحدیث..." (1) بنابراین غنا از گناهان کبیره است زیرا کبیره به گناهی گفته می شود که در قرآن به آن وعده عذاب داده شده است.
در سوره حج می خوانیم: "واجتنبوا قول الزور" از سخن باطل دوری کنید. امام صادق (ع) فرمودند: مراد از قول زور آوازه خوانی و غنا است.
از امام صادق (ع) و امام رضا (ع) نیز نقل شده که یکی از مصادیق لهو الحدیث در سوره لقمان، غنا است.
در روایات می خوانیم: غنا روح نفاق را پرورش داده و فقر و بدبختی می آورد.
زنان آوازه خوان و کسی که به آنها مزد می دهد و کسی که آن پول را مصرف می کند، مورد لعنت قرار گرفته اند، همانگونه که آموزش زنان خواننده حرام است.
خانه ای که در آن غنا باشد، از مرگ و مصیبت دردناک در امان نیست، دعا در آن به اجابت نمی رسد و فرشتگان وارد آن نمی شوند. (2)
باید توجه داشت که غفلت از خدا انسان را تا مرز حیوانیت، بلکه پایین تر از آن پیش می برد. "اولئک کالانعام بل هم اضل اولئک هم الغافلون" (اعراف، 179) امروزه استعمارگران برای سرگرم کردن و تخدیر نسل جوان، از همه امکانات از جمله ترویج آهنگ های مبتذل از طریق انواع وسائل و امواج برای هدف استعماری خود سود می جویند. آثار زیانبار آهنگ های تحریک آمیز و مبتذل بر اعصاب، بر کسی پوشیده نیست. در کتاب تاثیر موسیقی بر روان و اعصاب نکات مهمی از پایان زندگی و فرجام بد نوازندگان آلات موسیقی و گرفتاری آنها به انواع بیماری های قلبی و عروقی و تحریکات نامطلوب ذکر شده که برای اهل نظر قابل توجه و تامل است. (3)
به هر حال، اگر کسی خود را با ترانه سرگرم کند، در سنین بالاتر، خود متوجه می‏شود که با ذائقه او هماهنگ نیست، در حالی که انسان با مناجات و غزل انس دیگری دارد. غزل حافظ همیشه می‏ماند و هر چه سن بالاتر برود، انسان با آن بیشتر مأنوس می‏شود.
همه می‏دانیم که آهنگ های طرب‏انگیز خوی حیوانی را در ما زنده می‏کند. آهنگ هایی که فرشته‏مَنِشی را در آدم احیا می‏کند، به انسان سبکباری می‏دهد و بشر را از شهوت و غضب دور می‏کند نیز می‏شناسیم. به آهنگ های مشکوک گوش نمی‏دهیم.
از این نظر موسیقی بر سه قسم است:
1. موسیقی‏هایی که حالتی روحانی در انسان ایجاد می‏کند که اشکال ندارد.
2. موسیقی‏هایی که به مجالس لهو و لعب اختصاص دارد و شهوت را تحریک می‏کند که این دسته نامشروع است.
3. دسته‏ای از موسیقی‏ها هم مشکوک است، پس با داشتن راه صحیح، دیگر به دنبال مشکوک نمی‏رویم. خواندن غزل ها و مناجات ها با صدای خوب، خصیصه ما ایرانیان است. ما ایرانیان به آواز بیش از نواختن علاقه داریم که بسیار خوب است و بیش از آن هم نیاز نیست.(4)
باید توجه داشت قرآن با صراحت در سوره اسراء می فرماید: "ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کان عنه مسئولا"(اسراء، 36) گوش و چشم و دل همگی مورد سوال قرار می گیرند.
باید توجه داشت که اسلام برای برطرف کردن خستگی و ایجاد نشاط، راه های مناسب و سالمی را به ما ارائه کرده است، ما را به سیر و سفر، ورزش کارهای متنوع و مفید دید و بازدید، گفتگوهای علمی و انتقال تجربه، رابطه با فرهیختگان و مهمتر از همه ارتباط با آفریدگار هستی و یاد او که تنها آرام بخش دل ها است، سفارش کرده است. پس چرا خود را سرگرم لذت هایی کنیم که پایانش ذلت و آتش باشد.
حضرت علی (ع) می فرماید: "لاخیر فی لذه من بعدها النار"، در لذت هایی که پایانش دوزخ است خیری نیست، "من تلذذ لمعاصی الله اورثه الله ذلا"، هر کس با گناه و از طریق آن لذتجویی کند، خداوند او را خوار و ذلیل می کند. (5)

پی نوشت ها:
1- کافی، ج 6، ص 431
2- دقایقی با قرآن، ص 154
3- تفسیر نمونه، ج 17، ص 19 -27
4- غررالحکم، 3565

منبع:قدس

211008