عقیق:هر
گاه در مورد امرى واحد، دو ادعاى مختلف وجود داشته باشد، ناچار، يكى از آن دو
گمراهى (باطل ) است .
ما اختلفت دعوتان الا كانت احداهما ضلالة حکمت
/ 183 نهج البلاغه
بسيار ديده مى شود كه دو شخص ، يا دو گروه ، بر سر يك
مسئله اختلاف دارند. به اين معنى كه هر كدام ، در مورد آن مسئله ، ادعايى دارد كه
با ادعاى ديگرى مخالف است ، و هر يك نيز، ادعاى خود را صحيح و بر حق ميداند و
ادعاى ديگرى را غلط و باطل مي شمارد.
اما، از آنجا كه هميشه حق يگانه است ، و هر چيزى كه بر
حق باشد، نمى تواند دو صورت و دو شكل جداگانه داشته باشد و هر دو نيز، درست و بر
حق باشند، ناگزير بايد قبول كرد كه دست كم ، يكى از آن دو ادعا، باطل و گمراهانه
است .روشن تر بگوييم : نمى شود كه دو نفر، در مورد يك موضوع
دو ادعاى مختلف بكنند، و هر دو نيز درست گفته باشند. يعنى اگر، در چنين مواردى ،
يقين داشته باشيم كه هر دو نفر در اشتباه نيستند، پس بايد مطمئن باشيم كه بطور قطع
، فقط يكى از آنها حق ميگويد و ديگرى بر باطل است .وظيفه كسى هم كه با چنين افراد يا گروههايى روبرو ميشود،
آن است كه سخن و عقيده و ادعاى هر دو را، به دقت بررسى كند، تا آنچه را كه بر حق
است دريابد، و با انتخاب و پذيرش حق ، از باطل دورى كند.
پی نوشت:
پندهای
کوتاه از نهج البلاغه
منبع:جام
211008