عقیق:كتاب نماز مسافر در اماكن چهارگانه تأليف حجت‌الاسلام مهدي درگاهي به همت پژوهشكده حج و زيارت و از سوي مؤسسه فرهنگي هنر مشعر در سه بخش كليات و مفاهيم، بررسي حكم نماز مسافر در اماكن چهارگانه و بررسي فقهي اماكن تخيير منتشر شد.
علم فقه شامل افعال و اعمال مكلف مي‌شود و با نور حضورش حيرت عملي را از او برطرف مي‌كند. علم فقه توانمندي و استعداد حضور در تمامي عرصه‌هاي علمي و مسائل جديد و مستحدثه را دارد.
اجتهاد پويا بر مبناي فقه اصيلي كه نمونه بارز آن در فقه جواهري تبلور يافته است، مسير مشخص و روشني است كه فقهاي راستين عصر ما با توجه به دو اصل پويايي و اعتماد قطعي بر متون و منابع دين، مشعل فقاهت را مشتعل كرده‌اند؛ همين امر سبب توليد علم و گسترش حوزه فقه مي‌شود.
پژوهش فقهي نماز مسافر در اماكن چهارگانه تأليف حجت‌الاسلام شيخ مهدي درگاهي به تبيين يكي از فروع فقهي در حكم و موضوع آن پرداخته و با جمع‌آوري اقوال و ادله فقها به بررسي و جمع‌بندي تفصيلي آن همت گمارده است.
اين اثر فقهي كه پس از تأييد موضوع در گروه فقه و حقوق و پس از آن در شوراي عالي پژوهشي پژوهشكده حج و زيارت با تلاش‌هاي مؤلف در دو مبحث حكم و موضوع، با راهنمايي استاد حجت‌الاسلام والمسلمين علي عندليبي نگاشته شده است، اينك در قالب كتاب در اختيار پژوهشگران قرار مي‌گيرد.
براساس مقدمه اين كتاب، يكي از مطالبي كه ذهن زائران را نسبت به اماكن مكه، مدينه، مسجد كوفه و حائر حسيني عليه‌السلام مشغول مي‌كند، پاسخ به اين پرسش است كه آيا نماز مسافر كه قصد اقامت ۱۰ روز نكرده، شكسته است يا تمام؟ بر فرض تخيير، محدوده آن كجاست؟
جواب اين دو پرسش در مناسك حج و رساله‌هاي عمليه به شكل فتوا و مجمل آمده است و اصولا فقهاي گران‌قدر از زمان مرحوم كليني تاكنون، در بحث صلاة المسافر و برخي در كتاب الحج در خلال بررسي حكم نماز مسافر در اماكن اربعه، به بيان مراد و محدوده اين اماكن نيز پرداخته‌اند.
برخي فقها تنها فتواي خود را در حكم و موضوع بيان كرده‌اند و برخي ديگر اجمالا روايات مسأله را آورده، موضوع و حكم تخيير را از خلال آنها، دريافت كرده‌اند؛ گروهي ديگر به تفصيل، به استنباط حكم و موضوع و تبيين آن پرداخته‌اند و برخي هم در اين‌باره كتاب مستقلي نوشته‌اند.
از آنجا كه در اين مسأله از اولياي دين عليهم‌السلام روايات متعدد و به ظاهر متعارض و با مدلول‌هاي مختلف، رسيده است و همين امر سبب تعدد آرا و اقوال در حكم و موضوع اين مسأله شده، بخشي از اين اثر به تبيين اصل حكم تخيير با نگاهي به اقوال و ادله هر كدام و جمع‌بندي فقها در اين باره اختصاص دارد.
از سوي ديگر با نگاهي به ادله و روايات، محدوده اين اماكن در روايات به گونه‌هاي مختلفي بيان شده است، مثل «حرمين شريفين»، «مكه و مدينه»، «مسجدالحرام و مسجدالنبي»، «كوفه و مسجد كوفه»، «حرم الحسين و عند قبر الحسين و حائر» و به تبع آن اقوال و احتمالات بيان شده از سوي فقها مختلف است.
بنابراين در بخش بعدي كتاب، با قبول «حكم به تخيير يا تعيّن تمام در اماكن اربعه» به تبيين موضوع حكم و بيان مراد از اماكن چهارگانه و محدوده آن پرداخته و مسائل آن بررسي و تبيين مي‌شود تا در مسائل فقهي، ماهيت موضوع و تعريف آن و به تعبير ديگر حدود و ثغور آن روشن تا امكان امتثال حكم فراهم شود.
البته از آنجا كه برخي علما، محدوده قديم اين اماكن را موضوع تخيير مي‌دانند، يعني محدوده زمان حضرت رسول و بعضي ديگر محدوده زمان حضرات معصومين عليهم‌السلام را ملاك مي‌دانند، پس به تاريخچه و موقعيت جغرافيايي اين مواضع به منظور تعيين محدوده قديم آن و در جهت آشنايي هرچه بيشتر با اين اماكن به مفاهيم آنها در قالب «كليات و مفاهيم» در بخش اول اشاره شده است.
كتاب نماز مسافر در اماكن چهارگانه تأليف مهدي درگاهي در قطع وزيري، ۳۷۶ صفحه، شمارگان ۵۰۰۰ نسخه و قيمت ۱۱ هزار تومان به همت پژوهشكده حج و زيارت از سوي مؤسسه فرهنگي هنر مشعر منتشر شده است.

منبع:حج

211008