عقیق: پیدایش فرقه زیدیه به قرن دوم هجری باز می گردد، آنان پس از امام حسین(ع) زید شهید فرزند امام زین العابدین(ع) را امام می دانند و امام سجاد(ع) را تنها پیشوای علم و معرفت می شمارند.

اکثر نویسندگان زیدی بجای امام سجاد(ع) حسن مثنی فرزند امام حسن مجتبی(ع)را امام خود می دانند.

و زید امام پنجم شمرده می شود و پس از وی فرزندش «یحیی بن زید» و پس از وی «محمد بن عبدالله» و «ابراهیم بن عبداللّه» را امام می دانند (که همگی بر ضد خلفای ناحقِ اموی قیام کردند و شهید شدند) بعد از آن کار زیدیه انتظام نیافت تا اینکه «ناصر اطروش» که از اعقاب برادر زید بود، در خراسان ظهور کرد و در اثر تعقیب حاکم محل، از آنجا فرار کرده به سوی مازندران که هنوز مسلمان نشده بودند رفت و پس از سیزده سال تلاش عده زیادی را مسلمان و به مذهب زیدیه در آورد، سپس به یاری آنان ناحیه طبرستان را مسخّر ساخته و به امامت پرداخت و پس از وی اعقاب او تا مدتی در آن سامان امامت کردند.

*چگونگی پیدایش زیدیه:

نهضت زید در اصل مورد تأیید امام باقر و امام صادق(ع)بود. و بدین جهت آن دو امام به شیعیان خود به طور مخفیانه توصیه می کردند که با زید بیعت نمایند و عهد و پیمانی هم میان امام(ع) و زید منعقد شده بود که مسلماً اگر زید پیروز می‌شد، به آن عهد وفا و حکومت را تحویل امام معصوم(ع) می داد، ولی بسیاری از شیعیان خیال می کردند رهبر نهضت زید بن علی است که با شمشیر قیام و خروج کرده و مردم را به رضا از آل محمد(ص) فرا می خواند و مقصود از آل محمد(ص) هم خودش است.

بدین جهت برخی از شیعیان که از مظالم «امویان» به تنگ آمده بودند، زید را امام واجب الاطاعة می دانستند و در مقابل این فکر انحرافی که به شدت گسترش می‌یافت کاری ساخته نبود چون باقرین(ع) واقع امر را به خاطر رعایت «تقیه» علناً نمی توانستند بگویند.

زید هم به خاطر حفظ جان امام عهد و پیمانی را که با امام بسته بود نمی توانست بگوید. بنابراین جلوی این فکر انحرافی گرفته نشد و باعث شد زیدیه پدید آید که خود زید در پیدایش آن کوچکترین نقشی نداشته و بعید نیست که عقیده به امامت او بعد از شهادت دلیرانه اش پیدا شده باشد چون جایی دیده نشده که زید خود را امام نامیده باشد.

زید بن علی(ع): در بین سال‌های 75 تا80 هجری متولد و در بین سالهای 120 تا 122 شهید شده است.

او در کوفه اقامت گزید. سپس به شام و در مجلس هشام بن عبدالملک حاضر شد با او مکابره کرد و پنج ماه زندانی شد و بعد از آن به مدینه و عراق بازگشت در سال 120 هجری چهل هزار تن از مردم کوفه با او بیعت کردند، مردم را به «کتاب» و «سنت» و «جهاد» دعوت می کرد. فرمانروای عراقین در زمان او، یوسف بن عمر ثقفی بود. جنگ میان او و لشکریان اموی درگرفت، بعد از چند روز زید کشته شد، سر او را به دروازه دمشق آویزان کردند، جسدش را در خاکروبه کوفه عریان بر دار کردند و بعداً سوزانیدند.

زید بن علی(ع) در نظر امامان اهل بیت(ع):

امام صادق(ع) بسیار می فرمود: خدا عمویم را رحمت کند.

شیخ صدوق در کتاب «عیون اخبار الرضا(ع)» بابی به نقل روایات ائمه معصوم(ع) در مدح و منقبت زید اختصاص داده است. به عنوان نمونه امام هشتم(ع) فرمودند:... زید بن علی از دانشمندان آل محمد(ص) بود وی برای خشنودی خدا خشمگین شد و با دشمنان خدا جهاد کرد، و در راه خدا به شهادت رسید.

امام باقر(ع) فرمودند: ای زید مادری که تو را به دنیا آورده است برگزیده است.

اصل قیام و جهاد زید هم مورد تأیید ائمه(ع) بوده است. دانشمندان امامیه مثل شیخ مفید و شیخ بهائی و... توصیف زید کرده اند.

منبع:فارس

211008