عقیق:مطابق
آمارهاي سازمان اوقاف، واقفين ايراني با ۷۵۰ نوع نيت، متنوع‌ترين وقف‌ها
را در دنيا به خود اختصاص داده اند.
شايد مرور جالب‌ترين و عجيب‌ترين وقف‌ها كه در ايران ثبت
شده است هم به اندازه خود اين وقف‌ها جالب باشد.
وقف از با سابقه‌ترين ميراث ارزشمند اسلامي است كه از
صدر اسلام تاكنون در همه جوامع مسلمان بشدت مورد توجه بوده است و به رغم همه فراز
و نشيب ها، حوادث، دگرگوني‌ها و تلاطم هايي كه در عمر طولاني خود با آن‌ها دست به گريبان
هستيم، دستاوردها و آثار بسيار ارزشمند و مؤثري در زمينه‌هاي گوناگون فرهنگي،
اجتماعي، اقتصادي و… برجاي گذاشته است و همچنان مي‌تواند به عنوان يكي از مؤثرترين
حكم الهي در عرصه‌هاي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي در جوامع اسلامي مطرح باشد.
بخش عمده نياتي كه واقفان دورانديش و نيكوكار در طول
تاريخ وقف در نظر گرفته اند به رفاه عمومي، فقرزدايي و عدالت اجتماعي مربوط مي‌شود.
اگر ما نگاهي هر چند گذرا، به تاريخ وقف و مضمون وقف
نامه‌ها بيندازيم به خوبي در مي‌يابيم كه واقفان خير و دورانديش تمام زوايا و
جوانب نيازها را در نظر گرفته اند.
در اين گزارش، وقف‌هاي جالب و يا نيات شگفت انگيز واقفان
خير و نيك انديش كشورمان را كه نشان از خيرخواهي مردم عزيز و مسلمان ايران اسلامي
دارد، بازخواني مي‌كنيم كه برخي از اين موقوفات به تازگي به ثبت رسيده اند:
وقف براي برندگان جايزه نوبل در تهران
اواخر آذر ماه سال ۱۳۸۵، رييس وقت سازمان
اوقاف و امور خيريه، خبر از يك وقف جالب داد كه مطابق آن، يك شهروند تهراني اموالش
را براي كمك به برندگان جايزه نوبل وقف كرد.
اين فرد نيكوكار همچنين بخشي از اموالش را براي حمايت از
مباحث علمي خاص از جمله شيمي و فيزيك وقف كرده است.
وقف زمين براي اطعام سگ‌هاي كور در يزد
ايرج افشار و عبدالوهاب طرار در كتابچه موقوفات يزد از
يك وقف جالب در يزد ياد كرده اند: «در روستاي عزآباد» يزد وقف نامه جالبي وجود
دارد كه نشان از لطافت طبع مردم آن خطه دارد. در اين وقف نامه كه واقف آن نامعلوم
است چنين وقفي ذكر شده است: اراضي نيم قفيز (معادل حدود ۷۵ متر)، منافع آن بايد صرف طعمه
سگ كور شود
وقف زمين كشاورزي براي غذاي پرندگان در اصفهان
حدود ۳۰۰ سال قبل هم يكي از موقوفات
شهر اصفهان كه در يك وقفنامه اين شهر ثبت شده، زميني كشاورزي وجود دارد كه وقف غذاي
پرندگان شده است و طي آن، بايستي هر سال در آن زمين گندم و جو كاشته شود.
پس از برداشت محصول و پرداخت حق الزحمه كشاورزان، مابقي
گندم و جو براي زمستان انبار شود و در فصل زمستان اين گندم‌ها در بيابان‌هاي اطراف
اصفهان كه محل زندگي و رفت و آمد پرندگان است، پاشيده شود، تا پرندگان گرسنه
نمانند.
درختي كه وقف گسترش اسلام شد
امسال، واقفي به نام «جهانبخش بهراميان» در منطقه
ماهيدان استان فارس ۱۴
اصله درخت گردو به ارزش ۱۴۰
ميليون را با نيت نشر علوم ديني و معارف اسلامي وقف كرد تا با درآمد حاصل از فروش
گردوهاي اين باغ، به نشر و گسترش علوم اسلامي كمك كند.
وقف غذاي سگ‌ها براي نرفتن به حرم
يكي از موقوفات جالب و عجيب در سال‌هاي دور در مشهد مقدس
موقوفه هايي براي سگ‌ها بود.
اين موقوفات، در واقع محل هايي براي نگهداري سگ‌ها بوده
است. سگ هايي كه همراه با كاروان‌هاي زائران مشهد مقدس بوده اند و براي حفظ حرمت
حرم مطهر امام رضا (ع) اجازه ورود به حرم را پيدا نمي‌كردند.
صاحبان اين سگ‌ها به موقوفه هايي كه به همين منظور احداث
شده بود مي‌رفتند و سگ‌ها را به آنجا مي‌سپردند تا ضمن نگهداري، خوراك سگ‌ها نيز
تامين شود.
جالب اين كه از درآمد اين اماكن وقفي گوشت و غذا براي سگ‌ها
تهيه كرده و براي آن‌ها مي‌برده اند.
وقف مغز بادام و گردو در فارس براي ترويج نماز
يكي از جالب‌ترين وقف‌ها در استان فارس وجود دارد. مطابق
اسناد، در يكي از شهرهاي استان فارس، باغ‌هاي اصطهبانات (پسته و بادام) وقفي شده
كه مغز بادام و مغز گردو به بچه هايي كه مسجد مي‌آيند، مي‌دهند و با اين وقف مسجد را
از نسل جوان و نوجوان پر مي‌كنند.
وقف براي اطعام ميلاد امام حسين (ع) در خراسان رضوي
اما شايد عجيب‌ترين وقف خوراكي‌ها مربوط به مراسم خاصي
باشد كه هر سال در آستان قدس رضوي برگزار مي‌شود. مراسمي كه به «ناهار اغني» معروف
شده است.
مطابق اين وقف كه فتحعلي خان (صاحب ديوان) از رجال دوره
قاجار واقف آن بوده است، هر سال مصادف با سوم شعبان، ميلاد حضرت امام حسين (ع) در
تالار تشريفات حرم مطهر حضرت رضا (ع) ضيافتي با سفره رنگين بر پا مي‌شود كه طبق
وقف نامه غذاهاي سر سفره بايد هفت نوع باشد كه شامل سوپ، دو رقم برنج، كوكو شيرين،
سالاد الويه، گوشت و يك رقم خورش، نوشيدني متعارف (نوشابه، دوغ و آب) مي‌شود.
در وقف نامه آمده است كه توليت آستان قدس رضوي شخصا در
مجلس بايد حضور يابد و به صرف شيريني و شربت و ناهار هفت رنگ، از ميهمانان پذيرايي
كند.
هر سال از سوي توليت آستان قدس رضوي اين ضيافت باشكوه بر
اساس خواسته واقف با حضور مسوولان عالي رتبه استاني، جمع كثيري از مديران و صاحبان
صنايع، بازرگانان و علما برگزار مي‌شود.
نكته جالب اين وقف نيز مراسم آغازين آن است كه طبق وصيت
نامه مرحوم فتحعلي خان (صاحب ديوان) پيش از شروع مراسم، متن اين وقف براي حضار
قرائت مي‌شود: «مرحوم صاحب ديوان، نيتش اين بوده كه مسوولان و حكام را سالي يك بار
به اين بهانه دور هم جمع كند تا بلكه اين گروه، گرهي از گره‌هاي مردم را به بهانه اين
گردهمايي بگشايند، تا اغنياء سر يك سفره قرار گيرند و تحت تاثير وقف قرار گيرند و
لااقل بخشي از املاك و دارايي خود را وقف امور خير، براي ارج نهادن به مقام والاي
انبياء و اولياء و محرومان نمايند.»
وقف‌هاي آستان قدس رضوي (ع)
در ميان موقوفات متعدد كه در آستان قدس رضوي ثبت شده است
نيز موارد جالبي وجود دارد كه نشان از ارادت ويژه واقفان به زائران حضرت علي ابن
موسي الرضا (ع) نيز دارد. از جمله اين موقوفات، روستايي است كه صاحبش آن را وقف، واكس زدن
كفش‌هاي زائران حرم حضرت رضا (ع) شده است.
همچنين در مشهد موقوفه هايي براي تأمين كفش زائراني كه
كفش‌هاي آن‌ها گم مي‌شود، هم وجود دارد.
وقف براي تامين وسايل بازي و تفريح كودكان در تهران
در سال ۱۳۴۶ در تهران نيز وقفي
ثبت شده كه واقفان آن به نام‌هاي «سكينه شبير» و «ربابه شبير» عوائد موقوفه را صرف
كمك و مساعدت به كودكاني كه فاقد وسايل تفريح و سرگرمي هستند جهت حفظ نشاط و
سرگرمي آن‌ها و جلوگيري از مفاسد اخلاقي صرف مي‌كنند. »
وقف سيم كارت رند براي امامزاده در فارس
اداره اوقاف شهرستان داراب، فروردين ماه امسال يك وقف
جالب را ثبت كرده است. طبق اين وقف، شخصي به نام «خليل مرعشي» يك فقره سيم كارت با
شماره رند را وقف آستان مقدس سيد علاالدين حسين پير مراد داراب كرد. سيم كارت رند،
حالا وقف امامزاده اين شهر شده است.
وقف مغازه براي اشتغال هنرجويان بجنوردي
شكر الله نجفي، فرهنگي بازنشسته آموزش و پرورش يك باب مغازه
تجاري خود را در بجنورد وقف اعطاي جايزه به دانش آموز ممتاز فارغ التحصيل در رشته‌هاي
متوسطه فني و حرفه اي كرد.
اين واقف مقرر كرده است كه در هر سال شمسي، مال الاجاره
اين موقوفه به يكي از شاگردان ممتاز فارغ التحصيل در رشته‌هاي آموزشي متوسطه فني و
حرفه اي، شهر بجنورد به صورت جايزه نقدي اهدا شود تا زمينه اشتغال آنان فراهم شود.
نكته جالب اينكه اين واقف خيرانديش براي اهداي اين جايزه
نيز شرايطي را معين كرده است و براساس نظر وي، آموزش و پرورش شهرستان بجنورد بايد
موضوع اعطاي چنين جايزه اي را به تمام هنرستان‌هاي شهرستان اعلام كند و كتبا
ابلاغيه آموزش و پرورش در تابلو اعلانات هنرستان‌ها نصب شود و همچنين براي اعطاي
اين جايزه، از سوي آموزش و پرورش بايد جشني برگزار شود و رييس وقت اداره آموزش و
پرورش شهرستان شخصاً جايزه را به همراه لوح تقديري كه در آن نام واقف به عنوان
اهدا كننده جايزه ذكر شده است، به فرد برگزيده اهدا كند.
ديوان حافظ كوچك‌ترين موقوفه خراسان شمالي
كوچك‌ترين موقوفه ثبت شده در استان خراسان شمالي يك جلد
نفيس ديوان حافظ است كه از سوي يك شهروند شيرواني وقف شده است و اكنون در امامزاده
حمزه رضا (ع) اين منطقه نگهداري مي‌شود.
وقف زمين براي برگزاري مراسم شهداي گمنام در بافق
هيات امناء بقعه شهداي گمنام دولت آباد يك قطعه زمين را
جهت فضاي سبز، امور فرهنگي و برگزاري مراسم شهداي گمنام دولت آباد وقف كردند.
۷۵ سهم از يك پمپ بنزين وقف
عزاداري امام حسين (ع) در خراسان جنوبي
غلام ايوبي ساكن گرگان با ۸۱ سال سن، ۷۵ سهم از هزار سهم شركت پخش
فرآورده‌هاي نفتي گلشهر گرگان را براي اطعام عزاداران در روز هشتم محرم در روستاي
حامي خوسف و هزينه تعمير و توسعه بناي حسينيه روستا وقف كرده است.
وقف يك اصله درخت گردو در شهر بابك براي مخارج مسجد
حسين ابراهيم پور به همراه همسرش هاجر محمودي با حضور در
اداره اوقاف شهرستان بابك، يك اصله درخت گردوي مثمر خود را در روستاي مسينان را با
نيت مخارج و هزينه‌هاي مسجد روستا وقف كردند كه امسال سهم فروش ثمره اين درخت شامل
پنج هزار دانه گردو به ارزش ۱۰ ميليون ريال بوده است.
وقف يك باب منزل مسكوني براي احداث پيش دبستاني و
مهدكودك در بوشهر
يك باب منزل مسكوني در روستاي سنا شهرستان دشتي از توابع
بخش شنبه وطسوج با نيت استقرار پيش دبستاني و مهد كودك روستا و به مناسبت ميلاد
پيامبر اكرم (ص) و امام صادق (ع) وقف شده است.
سرهنگ بازنشسته آپارتمان ۳ ميليارد ريالي را
وقف ازدواج جوانان كرد
حوريه غفاريان جعفرزاده سرهنگ بازنشسته راهنمايي و
رانندگي، يك دستگاه آپارتمان ۷۶ متري واقع در بزرگراه شهيد
ستاري تهران را وقف درمان بيماران صعب العلاج، كمك به ايتام، تهيه جهيزيه زوج‌هاي
جوان و امور خيريه كرد.
وي هدف از اين اقدام را برجاي نهادن يادگار ماندگاري در
جهان مادي و كمك به مردم و نسل جوان دانست و افزود: فرهنگ وقف با تبليغات مثبت در
سال‌هاي اخير رو به گسترش است.
يك روحاني بجنوردي كتاب خود را وقف نشر معارف اسلامي
كرد
حجت الاسلام عظيم آسوده، رييس اداره اوقاف شهرستان
بجنورد كتاب خود را وقف نشر معارف اسلامي كرد.
بنا بر نيت اين واقف فرهنگي، متولي حق دارد به هرگونه
صلاح بداند درآمد حاصل از چاپ و فروش اين كتاب را كه با عنوان «مشاوره با نهج البلاغه،
مهارت‌هاي زندگي و روان شناسي» منتشر شده، هزينه كند.
وقف يك قطعه زمين و يك واحد مسكوني توسط بازيكن تيم ملي
و پرسپوليس تهران
يكي از وقف‌هاي جالب امسال، توسط يكي از چهره‌هاي محبوب
و مشهور فوتبال كشور رقم خورد كه در آن يك قطعه زمين به همراه يك واحد مسكوني به
مساحت جمعاً ۲۰۶ متر
مربع و ارزش ريالي ۸۰۰
ميليون ريال توسط حسين ماهيني بازيكن تيم ملي فوتبال و باشگاه پرسپوليس تهران وقف
شد.
اين بازيكن با اخلاق و سرشناس فوتبال كشور براي كمك به
زلزله زدگان استان بوشهر، اين موقوفه را در شهرستان دشتي با نيت احداث مجتمع
فرهنگي ورزشي وقف كرد.
منبع:حج
211008