آیتالله سید محمدحسن ملقب به آقا نجفی فرزند محمد نجفی به سال 1295 هجری قمری در قریه خسرویه، واقع در 40 کیلومتری قوچان چشم به جهان گشود. وجود پدری خیّر و علمدوست پشتوانه بزرگی در تربیت علمی و اخلاقی وی در کودکی و نوجوانی بود.
از این رو قبل از هفت سالگی قرآن را در محضر پدر ختم کرد و دوره مقدمات را در مدتی کوتاه فرا گرفت و علیرغم تصمیمش بر ترک تحصیل برای یاری پدر در گرداندن چرخ زندگی، به تشویق و امر پدر در سال 1307 هجری قمری برای ادامه تحصیل راهی قوچان شد و پس از سه سال کسب علم در این شهر به صورت پیاده از سبزوار و نیشابور به مشهد سفر کرد و در آنجا ادبیات و سطح را تا قوانین در مدرسه دو درب و پریزاد مشهد به اتمام رساند.
آقا نجفی در سال 1313 قمری بار دیگر پیاده همراه یکی از دوستان هم مباحثهایاش از راه طبس و کویر به یزد و از آنجا به اصفهان عزیمت کرد و در مسجد عربون ساکن شد و منظومه و حکمت و رسائل و فقه و خارج را نزد استادانی چون آقا نجفی اصفهانی و میرزا جهانگیر قشقایی فرا گرفت.
آقا نجفی همچون دیگر دانش پژوهان این مرز و بوم پس از کسب فیض از حوزههای علمی داخلی عازم حوزه علمیه جهان اسلام، نجف اشرف شد و در آنجا از درس آخوند ملّامحمدکاظم خراسانی عالم و فقیه عالیقدر جهان اسلام و یکی از استوانههای گرانسنگ نهضت مشروطیت بهرهمند و از مشرب فکری ایشان متأثر شد و به جرگه مشروطه خواهان پیوست.
آیتالله قوچانی پس از بیست و پنج سال زندگی پرفراز و نشیب علمی و سیاسی در نجف اشرف در حدود سال 1337 هجری قمری ابتدا به عزم زیارت قبر امام هشتم(ع) و سپس برای اقامت در قوچان به زادگاه خود عزیمت کرد و بیست و پنج سال آخر عمر خود را در مقام حاکمیت شرع و اداره حوزه علمیه قوچان در آنجا به سر برد و از برکات وجود او بهرههای بسیاری نصیب مردم قوچان شد که در کتب تاریخی به ثبت رسیده است.
بازگشت این مرد عالم و عارف به قوچان و سکونت در آن به حوزه علمیه این شهر رونقی بسیار بخشید. محضر درس وی همه روزه قبل از طلوع آفتاب دائر بود، با همه طبقات حشر و نشر داشت، در صدور احکام مردی قاطع، در محضر درس، استادی بزرگ و والامقام و در برخورد با مردم انسانی ساده و بیپیرایه و بسیار متواضع و در عین حال بسیار شجاع و صریح و با هیبت بود. در گرفتاریها حامی حقیقی مردم بود. عدهای از بستگان ایشان معتقدند که اگر آقا نجفی به قوچان نمیآمد و مثلاً در قم ساکن میشد مقام و شهرتش بیشتر بود ولی با کمی دقت در طرز تفکر و شخصیت ایشان میتوان پیبرد که در نظر آقا نجفی منصب و مقام ارزشی نداشت و هدف او فقط رضای خدا و خدمت به مردم بود.
برخی از مهمترین آثار آیتالله سیدحسن قوچانی:
.1شرح دعای صباح: وی دعای صباح منسوب به امامعلی(ع) را به فارسی برگردانده و آن را شرح کرده است. نگارش این اثر در سال 1327 قمری به پایان رسید.
.2عذر بدتر از گناه: درباره مشروطیت ایران، انشای این رساله آمیزهای از نثر عربی و فارسی است، نگارش آن متعلق به 1328 قمری است.
.3سیاحت شرق: این اثر از تألیفات مهم آقانجفی است و درباره سوانح عمر از ابتدای زندگی، گزارش تحصیلات او در شهرهای قوچان، مشهد و اصفهان و چگونگی ورودش به نجف اشرف و تحصیلات نهایی تا رسیدن به درجه اجتهاد است. نگارنده در این اثر نفیس شرح زندگانی خود را با نثری بیپیرایه و لحنی صریح و بیپروا به رشته تحریر درآورده است.
.4شرح و ترجمه «رسالة تُفّاحیّة» ارسطو: از بابا افضل کاشانی
.5سفری کوتاه به آبادیهای قوچان:ک ه در ضمن آن به اوضاع اجتماعی و اعتقادی روستائیان نیز پرداخته است.
سرانجام این عالم شجاع و وارسته در 26 ربیعالثانی سال 1363 هجری قمری در سن 68 سالگی چهره در نقاب خاک کشید و به جایگاه ابدی خود رحلت کرد.
منبع:فارس