کلمه صلوه در اصل به معنای انعطاف بوده و صلاه خدا بر پیغمبر
(ص) به معنای انعطاف او به وی است، به وسیله رحمتش، البته، انعطافی مطلق، چون در
آیه شریفه صلات را مقید به قیدی نکرده و همچنین صلاه ملائکه او بر آن جناب، انعطاف
ایشان است بر وی، به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند و صلات مومنین
بر او انعطاف ایشان است به وسیله درخواست رحمت برای او.(المیزان، ج 61، ص705)
معنی صلوات بر پیامبر (ص) این است که خدایا! رحمتت را بر
پیامبر (ص) و آل او علیهم السلام نازل فرما. وقتی رحمت بر پیامبر (ص) نازل شود به
دیگران هم می رسد، چون او مجرای فیض است و اگر قرار است خیری به دیگران برسد، نخست
باید به عنوان رحمت خاصه بر آن حضرت (ص) نازل شود و سپس بر دیگران فرود آید.
از آن جا که خداوند از مؤمنان خواسته است که به سوی او
با وسیله و واسطه ای تقرب جویند (یا ایها الذین امنوا اتقواا... و ابتغوا الیه
الوسیله ...(مائده/35) صلوات به معنای واسطه قرار دادن واسطه های فیض الهی برای
تقرب به خدا و درک رحمت الهی است چنانکه در تفسیر این آیه به روایاتی برمی خوریم
که معصوم علیهم السلام) می فرمایند: "منظور از وسیله در این آیه، ما اهل بیت
هستیم." (تفسیرالمیزان، ج 5، ص 517)
امام علی (ع) می فرمایند: دعاها یا حاجت های خود را به
صلوات بر رسول خدا (ص) محفوف (دربر گرفته و پیچیده) کنید، زیرا صلوات بر آن حضرت (ص) دعایی مستجاب
است و چنین نیست که خداوند یکی از دو حاجت را بر آورد و دیگری را رد کند. (نهج
البلاغه، حکمت 361)
از صلوات، در روایات به عنوان برترین اعمال یاد شده،
چنانکه خوارزمی در مناقب خود از ابوعلقمه نقل کرده که روزی پیغمبر(ص) نماز صبح را
با ما گزاردند و بعد از آن به ما رو کردند و فرمودند: "ای یاران، من دیشب
عموی خود حمزة بن عبدالمطلب و برادرم جعفربن ابیطالب را در خواب دیدم. از ایشان
پرسیدم: فدایتان شوم، کدام اعمال را برتر یافتید؟ گفتند: بهترین اعمال را در سه
چیز یافتیم: صلوات بر شما، آب دادن تشنگان و دوستی علی بن ابیطالب(ع). (منهج
الصادقین، همان، ص 361)
در روایت است که هر کسی حاجتی از خداوند دارد، ابتدا
صلوات بر پیامبر (ص) و آل او (ع) گوید سپس حاجت بخواهد و سپس صلوات گوید، زیرا
خداوند کریم تر از آن است که دو طرف دعا را مستجاب کند و وسط آن را مستجاب نشده
رها نماید، زیرا صلوات بر پیامبر (ص) و آل او (ع) محجوب و در پرده باقی نمی ماند و
حتماً مستجاب می شود.(اصول کافی، ج 2، ص 252)
امام صادق (ع) نیز در باب اهمیت صلوات می
فرمایند:"کسی که شهادت بدهد خدایی جز خدایی یگانه نیست و اگر شهادت دهد که
حضرت محمد (ص) رسول خدا است، ده هزار حسنه برای او نوشته می شود." (ثواب
الاعمال، ص 32)
همچنین، امام رضا (ع) می فرمایند: "کسی که نتواند
با کارهای نیک گناهانش را بپوشاند، باید فراوان بر محمد (ص) و آل محمد درود فرستد
که صلوات گناهان را نابود می کند.(آثار الصادقین ج 11، ص 214)
و در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی آمده مستحب است که
بسیار صلوات بفرستند بر محمد و آل محمد صلوات الله علیهم بعد از نماز عصر روز
پنجشنبه تا آخر روز جمعه و به سند صحیح از حضرت صادق (ع) منقول است که چون عصر روز
پنجشنبه مىشود ملائکه از آسمان به زیر مىآیند با قلم هاى طلا و صحیفههاى نقره و
نمىنویسند در پسین پنجشنبه و شب جمعه و روز جمعه تا آفتاب غروب کند بغیر از صلوات
بر محمد و آل محمد.
منبع:قدس
211008