عقیق: حجت الاسلام موسي قرباني كارشناس مسوول امور روحانيون بعثه مقام معظم رهبري در مكه مكرمه در ياداشتي كه درآن يكسري نكات و توصيه‌ها به زائران بيت الله الحرام شده كه با عمل به آنها مي‌توانند هر چه بيشتر از اين سفر معنوي بهره ببرند را نوشته است که در اين ياداشت چنين آمده است:
از خدا چه چيزهائي و چگونه بخواهيم
از مسائل مهمي كه در سفره عمره مطرح است چگونه دعا كردن است إمام صادق (ع) در اين خصوص مي‌فرمايد: وقتي احرام بستي تقوي را رعايت كن و كم حرف بزن مگر براي امور خير؛ زيرا كامل شدن عمره با حفظ زبان انجام مي‌شود. «إذا أحرَمتَ فَعَلَيكَ بِتَقوَى اللّهِ، وذِكرِ اللّهِ كَثيرًا، وقِلّةِ الكَلامِ إلّا بِخَيرٍ؛ فَإِنّ مِن تَمامِ الحَجّ والعُمرَةِ أن يَحفَظَ المَرءُ لِسانَهُ إلّا مِن خَيرٍ،»
البته اين روايت مربوط به زمان احرام است ولي بايد توجه كرد كه مهمترين زمان سفره عمره همين وقت است و احتمال استجابت دعا در حال احرام بيشتر است بنابر اين توصيه اصلي حفظ زبان از كلمات نادرست است كه خود در پاك شدن زبان و فراهم شدن زمينه استجابت دعا مؤثر است. و پس از حفظ زبان نوبت دعاست.
اما براي دعا در طول سفر قبل از هر چيز بايد بر پيامبر و آلش (ص) صلوات فرستاد سپس براي ديگران و در پايان براي خود دعا كرد و در آخر هم مجددا صلوات بر پيامبر (ص) فرستاد تا به بركت صلوات و دعا براي ديگران خداوند دعاي شما را مستجاب نمايد.
علاوه بر مطلب فوق سماجت و جديت در دعا كردن در استجابت آن مؤثر است و هر چقدر دعا با تضرع به درگاه خداوند همراه باشد و اگر دعا در نيمه‌هاي شب و نزديك به اذان صبح باشد بهتر است و دعا در قنوت نماز شب نزد خداوند محبوبتر خواهد بود و بهترين مكان براي دعا بين حجر الاسود و درب خانه خداست و هر كدام از موارد فوق دعا را به استجابت نزديكتر مي‌كند.
اما چه چيزهائي از خدا بخواهيم؟ با توجه به اينكه لطف و رحمت الهي فراوان و بدون اندازه است بهتر است چيزهاي مهمي از خدا بخواهيم مثل عاقبت بخيري براي خود و خانواده؛ خير دنيا و آخرت؛ روزي حلال؛ قبولي طاعات و عبادات؛ رفع گرفتاري مسلمانان و كشور ايران و امثال آن و بهتر است كنار خانه خدا چيزهاي كوچك و كم از خدا نخواهيم.
دستاورد معنوي سفر چيست؟
آمرزش گناهان حداقلَ دستاورد سفر عمره است امام باقر (ع) فرمود: در پايان اعمال عمره؛ زائر خانه خدا مانند روزي كه از مادر متولد شده پاك مي‌شود: «مَن أمّ هذَا البَيتَ حاجّا أو مُعتَمِرًا مُبَرّأً مِنَ الكِبرِ رَجَعَ مِن ذُنوبِهِ كَهَيئَتِهِ يَومَ وَلَدَتهُ اُمّهُ،»
پيامبر (ص) فرمود هر كس احرام ببندد و لبيك بگويد تا خورشيد غروب كند گناهان او غروب مي‌كند «ما مِن حاجّ يُضحي مُلَبّيًا حَتّى‏ تَزولَ الشّمسُ، إلّا غابَت ذُنوبُهُ مَعَها. وعنه (ص): مَن أضحى‏ يَومًا مُلَبّيًا حَتّى‏ تَغرُبَ الشّمسُ غَرَبَت بِذُنوبِهِ، فَعادَ كَما وَلَدَتهُ اُمّهُ‏. »
همچنين پيامبر (ص) فرمود كسي كه ۷۰ مرتبه لبيك بگويد خدا هزاران هزار ملك را شاهد مي‌گيرد كه او را از آتش جهنم آزاد كرده است. «مَن لَبّى‏ في إحرامِهِ سَبعينَ مَرّةً إيمانًا واحتِسابًا، أشهَدَ اللّهُ لَهُ ألفَ ألفِ مَلَكٍ بِبَراءَةٍ مِنَ النّارِ وبَراءَةٍ مِنَ النّفاقِ»
پيامبر (ص) فرمود نماز در مسجدالنبي هزار برابر ساير مساجد و نماز در مسجد الحرام صد هزار برابر ساير مساجد ثواب دارد « صَلاةٌ في مَسجِدي هذا أفضَلُ مِن ألفِ صَلاةٍ فيما سِواهُ مِنَ المَساجِدِ إلاّ المَسجِدَ الحَرامَ، وصَلاةٌ فِي المَسجِدِ الحَرامِ أفضَلُ مِن مِائَةِ صَلاةٍ في هذا و عنه (ص): صَلاةٌ فِي المَسجِدِ الحَرامِ مِائَةُ ألفِ صَلاةٍ، وصَلاةٌ في مَسجِدي ألفُ صَلاةٍ، وفي بَيتِ المَقدِسِ خَمسُمِائَةِ صَلاةٍ. »
همچنين پيامبر (ص) فرمود هر كس يك نماز واجب را در مسجد الحرام بخواند خداوند تمام نمازهاي واجبي را كه تاكنون خوانده يا بعدا خواهد خواند از او قبول مي‌كند. . «مَن صَلّى‏ فِي المَسجِدِ الحَرامِ صَلاةً مَكتوبَةً قَبِلَ اللّهُ بِها مِنهُ كُلّ صَلاةٍ صَلّاها مُنذُ يَومِ وَجَبَت عَلَيهِ الصّلاةُ، وكُلّ صَلاةٍ يُصَلّيها إلى‏ أن يَموتَ‏.»
فضائل اعمال عمره و عبادت در مسجد الحرام خيلي بالاتر از موارد فوق است ولي باختصار فقط به چند نمونه اشاره شد.
چگونه دستاورد معنوي زيارت خانه خدا را حفظ كنيم؟
پيامبر (ص) علامت قبول اعمال را بازگشت و توبه از گناهان دانسته اند «: مِن عَلامَةِ قَبولِ الحَجّ إذا رَجَعَ الرّجُلُ عَمّا كانَ عَلَيهِ مِنَ المَعاصي، هذا عَلامَةُ قَبولِ الحَجّ. وإن رَجَعَ مِنَ الحَجّ ثُمّ انهَمَكَ فيما كانَ مِن زِناءٍ أو خِيانَةٍ أو مَعصِيَةٍ فَقَد رُدّ عَلَيهِ حَجّهُ‏.» بنابر اين بايد تلاش كرد كه قبل و بعد از اعمال عمره تفاوتي در ما حاصل شود و براي اينكه اين تغيير بوجود آيد بهتر است براي آن نيز در كنار خانه خدا دعا كنيم و از خدا براي اين تغيير نيز كمك بخواهيم.
طواف زياد بجاي عمره مجدد
برخي از زائرين براي انجام عمره مجدد اصرار و اشتياق زيادي دارند در حالي كه بنا بر فتواي اكثر فقهاء در يك ماه قمري نمي‌توان دو عمره انجام داد و بجز كساني كه ۳ روز آخر ماه به مكه ميرسند استحباب انجام عمره ثابت نيست و بهتر است مشتاقان ثواب الهي بجاي عمره مفرده به طواف خانه خدا كه استحباب آن قطعي است بپردازند و هر چقدر بيشتر طواف كنند بهتر است. پيامبر (ص) فرمودند طواف زينت كعبه و مايه مباهات خداوند است و خداوند ۱۲۰ رحمت براي زائراين خانه اش مي‌فرستد كه ۶۰ رحمت مربوط به طواف و ۴۰ رحمت مربوط به نماز و ۲۰ رحمت به نگاه كردن به خانه خدا اختصاص دارد:
- رسول اللّه (ص): زَينُ الكَعبَةِ الطّوافُ‏. وعنه (ص): إنّ اللّهَ يُباهي بِالطّائِفينَ‏. و عنه (ص): يُنزِلُ اللّهُ كُلّ يَومٍ عِشرينَ ومِائَةَ رَحمَةٍ. سِتّونَ مِنها لِلطّوّافينَ، وأربَعونَ لِلعاكِفينَ حَولَ البَيتِ، وعِشرونَ مِنها لِلنّاظِرينَ إلَى البَيتِ‏.
امام باقر (ع) فرمود كسي كه طواف را به نيكي انجام دهد و نماز آنرا بخواند خداوند گناهانش را مي‌بخشد «ما مِن عَبدٍ مُؤمِنٍ طافَ بِهذَا البَيتِ اُسبوعًا وصَلّى‏ رَكعَتَينِ وأحسَنَ طَوافَهُ و صَلاتَهُ إلّا غَفَرَ اللّهُ لَهُ. ‏»
- امام صادق (ع) فرمود پدرم مي‌فرمود: براي هر طواف خداوند شش هزار حسنه مي‌دهد و شش هزار گناه را مي‌بخشد و شش هزار درجه طواف كننده را بالا مي‌برد و شش: «كانَ أبي يَقولُ: مَن طافَ بِهذَا البَيتِ اُسبوعًا وصَلّى‏ رَكعَتَينِ في أيّ جَوانِبِ المَسجِدِ شاءَ كَتَبَ اللّهُ لَهُ سِتّةَ آلافِ حَسَنَةٍ، ومَحا عَنهُ سِتّةَ آلافِ سَيّئَةٍ، ورَفَعَ لَهُ سِتّةَ آلافِ دَرَجَةٍ،»
- همچنين پيامبر (ص) فرمودند: زياد طواف كنيد زيرا كمترين چيزي كه روز قيامت در نامه عمل شما يافت مي‌شود طواف است: «- رسول اللّه: اِستَكثِروا مِنَ الطّوافِ، فَإِنّهُ أقَلّ شَي‏ءٍ يوجَدُ في صَحائِفِكُم يَومَ القِيامَةِ»
البته طواف مستحبي را بايد به گونه اي انجام داد كه مزاحمتي براي طواف واجب ديگران نداشته باشد و در روايت آمده است كه امام زمان مستحباتي مثل نماز و طواف را كه مزاحم واجب است را منع مي‌كند« الإمام الصادق (ع): : أوّلُ ما يُظهِرُ القائِمُ مِنَ العَدلِ أن يُنادِيَ مُناديهِ أن يُسَلّمَ صاحِبُ النّافِلَةِ لِصاحِبِ الفَريضَةِ الحَجَرَ الأَسوَدَ والطّوافَ‏ ».

منبع:حج

211008