عقیق: در
روز شنبه چهارم ربيع الثاني ۱۳۱۱
هجري قمري حريق بزرگي در مسجد جامع اموي رخ داد و علت آن نيز تعمير سقف صحن غربي
مسجد بود كه به وسيله جرقهاي كه به سقف اصابت كرده بود آتش گرفت؛ لذا شبستان غربي
بكلي سوخت ولي در سال ۱۳۱۶ هجري
دوباره تعمير شد؛ راس يحيي (ع) و راس الحسين (ع) نيز كه دچار حريق شده بود تعمير
گشت. گويند در اين آتش سوزي مصحف كبير عثماني كه به خط كوفي بوده و از مسجد عقيق
در بصره آورده شده بود سوخت.
قدمت و سابقه مسجد جامع اموي به دوران هزار و چهارصد
ساله اسلامي محدود نميشود بلكه ريشه و بنياني ديرينه، به بلنداي چهار هزار سال در
تاريخ بشريت داشته و در حقيقت بيانگر سير و تاريخچه تحول و دگرگوني اديان و مذاهب
است. مكان اين مسجد در چهار هزار سال پيش معبد آتش پرستان بوده است و پس از آن در
اختيار مصريان و سپس يونانيان و بعد روميان قرار گرفت. با گسترش مسيحيت در جهان و بويژه
در شام، قسمتي از آن به كنيسه تبديل گشت كه به نام قديس يوحنا خوانده ميشد.
سرانجام در سال هفده هجري با فتح دمشق به وسيله
مسلمانان، اين آتشكده و بتكده به مسجد و محل عبادت ذات باريتعالي و خداي واحد گشت
كه البته نيمي از آن بر اساس مصالحهاي كه صورت پذيرفت همچنان به صورت كليسا باقي
ماند. در زمان وليد بن عبدالملك با اعطاي اموال فراوان به مسيحيان و حتي با تهديد
و ارعاب آنان از مسجد خارج شده و نيمه غربي نيز ضميمه مسجد گرديد.