اما شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید دو تن از نزدیک
ترین یاران پیامبر گرامی اسلام (ص) در کشور ترکمنستان به خاک سپرده شده اند. مقبره
هایی که دولت ترکیه در حال بازسازی آن است.
یک سرپیچی شیرین
»حکم بن عمرو» یکی از یاران پیامبر (ص) است که در ترکمنستان
مدفون شده است. او اگرچه در زمان معاویه به حکومت خراسان منصوب شد، اما اخلاق و
منش حکومتی اش هیچ سنخیتی با حکومت منافقانه معاویه نداشت.
هنگامى که او به حکومت خراسان منصوب شد، عمران بن حُصین که
یکى از دوستان قدیمى او بود در دار الحکومه بصره پیش حکم آمد و گفت: «مى دانى براى
چه به ملاقات تو آمدم؟ فقط براى اینکه یک جمله از گفتار پیغمبر (ص) را یادآورى کنم و آن این است: یاد دارى موقعى که به رسول خدا(ص) گفتند: یکى از سرداران به سربازى گفت: که برخیز و در میان آتش برو و آن
سرباز ابتدا خواست اطاعت کند ولى نافرمانى کرد و نرفت. پیامبر(ص) فرمود: اگر رفته بود جهنمى مى شد. در مقام نافرمانى خدا اطاعت هیچ بنده اى
را نباید کرد.«
حکم، این فرمایش پیامبر گرامی اسلام (ص) را سرلوحه کارش
قرار داده بود. نمونه رفتارهای حکم را می توان در ماجرای پاسخ تندش به والی معاویه
دید.
سال 50 هجری قمری بود که زیاد بن ابیه (والی معاویه در
عراق) برای او نوشت که معاویه تصمیم گرفته درهم و دینارها را جمع آوری و ذخیره
کند، بنابراین هر چه دارید برای او بفرستید و بین مردم تقسیم نکنید.
اما حکم در جواب او نوشت:«من نامه شما را خواندم و از
مضمون آن اطلاع پیدا کردم. شما برای من نوشته اید من طلاها و نقره ها را برای
معاویه به شام بفرستم. اما من کتاب خدا را برنامه معاویه مقدم می دارم و قبل از
این که نامه او را بخوانم کتاب خداوند را قرائت کرده ام و من در کتاب خدا این چنین
دستوری ندیده ام که درهم و دینار را برای او بفرستم و مردمم را از آن محروم سازم.
به خداوند سوگند اگر آسمان و زمین به هم بیایند من این اموال را برای او نخواهم
فرستاد. من مطمئن هستم که خداوند مرا از مشکلاتی که پیش خواهد آمد نجات خواهد داد
و از گزند معاویه نجات پیدا خواهم کرد.«
او پس از نوشتن این نامه، همه اموال و غنایم را بین مردم
تقسیم کرد و بعد گفت:« بار خدایا اگر عمل نیکی در نزد تو دارم هم اکنون جان مرا
بگیر و مرا آسوده ساز.»
نوشته اند که حکم همان روز درگذشت و در مرو خراسان به خاک
سپرده شد. جایی که اکنون در خاک کشور ترکمنستان است.
شاهد تدفین شبانه حضرت فاطمه زهرا (س(
بریده بن حصیب اسلمی دیگر یار وفادار و نزدیک پیامبر اسلام
(ص) و امیرالمومنین(ع) است که در ترکمنستان به خاک سپرده شده است.
او از جمله 80 نفری بود که در هنگام هجرت پیامبر (ص) از
مکه به مدینه، در محلی بنام «کراع الغمیم» به وی ایمان آورده و نماز عشا را به
امامت پیامبر اقامه کردند.
قبیله او اولین گروه و قبیله مسلمانان، بعد از هجرت بودند.
بریده در جنگ‌های مختلف صدر اسلام حضور داشت و در دوران عثمان در گسترش اسلام در
خراسان نیز مشارکت داشت. در مرو ساکن شد و در همان جا هم درگذشت.
بریده از جمه یاران خاص علی بن ابیطالب (ص) بود که در تشیع
و دفن شبانه حضرت فاطمه زهرا (س) در کنار سلمان، زبیر و خواص بنی هاشم حضور داشت.
او در ماجرای سقیفه بنی‌ساعده و وقایع پس از آن، در مدینه حضور
نداشت و به همراه سپاه اسامه بن زید در بیرون شهر بود. پس از بازگشت به مدینه و
آگاهی از جانشینی ابوبکر به منزل «عمران بن حصین» رفت و روایاتی مبنی بر ذکر جانشینی
علی(ص) از سوی پیامبر را یادآوری کرد و وی را متقاعد کرد که برای اعتراض به نزد
ابوبکر روند.
مقبره بریده هم اکنون در شهر مرو ترکمنستان قرار دارد.
منبع: مهر
211008