عقیق:حسین(ع) طرح است و زینب(س)، شرح. اگر در عاشورا، زینب(س) بند بند قساوت را نمی‌لرزاند، زن جامعه ما فریاد نمی‌‌دانست و رسالت عاشورایی را نمی‌شناخت و اعجاز فریاد را باور نداشت.‌ای شکوه حماسه در سراپرده حیرت!‌ای زخم خورده نینوا!‌ای بانوی خورشیدهای دربند!‌ای زینب قهرمان! تو که خود، وسعتی به اندازه همه سوگهای آفرینش داشته ای، تو که خود دریای بیکران اشک را، ساحل بودی، چگونه بر سوگواری برادر استوار ایستاده ای؟ چهل منزل اسارت گذشت و امروز در اربعین حسینی(ع) غمهای دل مهربان و سوخته ات را برای برادر واگویه می‌کنی که تو سرّ اربعین هستی و اگر نبودی عاشورا در کربلا می‌ماند....
همزمان با اربعین حسینی نقش تاریخ ساز حضرت زینب(س) در دوران اسارت و هدایت کاروانیان دلسوخته عاشورا تا اربعین و زیارت امام حسین(ع) در کربلا را طی گفت‌وگو با دکتر فروغ نیلچی زاده، استاد دانشگاه و کارشناس معارف اسلامی‌مورد بررسی و مداقه قرار داده ایم که در ادامه می‌خوانید:

- حضرت زینب(س) به نام عقیله بنی هاشم معروف هستند؛ یعنی بانویی که در میان بنی هاشم به عقل بسیار شهرت دارند و حتی به ایشان عالمه غیر معلمه می‌گویند. ویژگی‌های خاصی که ایشان دارند در جایگاه خانواده موقعیتهایی دارند که می‌توانند در جامعه مسلمین تاثیر گذار باشند. به همین دلیل حضور ایشان در کاروان کربلا و همراهی ایشان با سیدالشهدا(ع) وجه دیگر قیام امام حسین (ع) است و به عبارت دیگر حضرت زینب(س) جلوه زنانه انقلاب عاشورا هستند، یعنی همانطور که روایت مردانه کربلا با امام حسین(ع) شناخته می‌شود، چهره زنانه این انقلاب با این بانوی بزرگوار ترسیم می‌شود.

- یاری امام زمانشان است که برخی فقط یاری امام حسین(ع) را یاری برادر معرفی می‌کنند و این یک ظلم است که حضرت را در همین اندازه ببینیم درست مثل این که مثلا وقتی حمزه سیدالشهدا به شهادت رسیدند بگوییم چون عموی پیامبر(ص) بودند در رکاب ایشان با دشمن جنگیدند وحال آنکه پیامبر عموهای دیگری هم داشتند اما حمزه انتخاب کننده پاکی ها بود که به سمت رسول خدا(ص) آمد. در این تعبیر در حقیقت حضرت زینب(س) ویژگیهای خاصی دارند و در یاری امام زمانشان چه در زمان حضرت علی(ع) و چه در کنار امام حسن(ع) نقشی ویژه دارند اما در کنار امام حسین(ع) این نقش بسیار پررنگتر است و ما ایشان را همچون خورشید می‌بینیم، یعنی همان طور که قرار است امام حسین(ع) ظهر عاشورا به شهادت برسند و در تاریکی شب نباشد که مردم حقیقت را درک کنند حضرت زینب هم قرار است در دوران اسارت ظاهری خود، حقیقت عاشورا را تبیین کنند و این ویژگی تنها در وجود زینب(س) تجلی پیدا کرده است.

- به نکته خوبی اشاره داشتید چرا که خداوند در طراحی صحنه عاشورا حضرت زینب(س) را در جایگاهی قرار می‌دهد که روایت زنانه یاری حق و امام زمان تبدیل به یک یاری جنسیتی نشود و مسأله فراجنسیتی است؛ چنانکه ما می‌بینیم که زینب(س) علی رغم حضور امام سجاد(ع) موظف هستند که قافله سالار کاروان اسرا باشند تا این مدار حقیقت خودش را نشان بدهد. حضرت زینب(س) میراث دار حضرت خدیجه(س) مادربزرگ و حضرت زهرا(س) مادر بزرگوارشان هستند بنابراین هویت ایشان سرشار از معارف زیبای الهی و عواطف انسانی است. زینب(س) در جریان کربلا فاطمه(س) است و با این تفکر کاروان اسرا را به نحوی جلو می‌برد که شاهد اسرار عجیبی هستیم. در اینجا به صورت مقایسه‌ای به چند نکته اشاره می‌کنم؛ در مقاتل آمده که امام حسین(ع) در روز عاشورا هفت مرتبه سخنرانی می‌کنند، دلها آنقدر دنیا طلب بودند که با وجود شناخت امام حسین(ع) باز هم سخنان حضرت در دل آنها اثر نکرد.
نکته عجیب این است که حضرت زینب(س) در موقعیتی که خون سیدالشهدا(ع) بر زمین ریخته، این بانوی مکرمه در دربار عبیدا... زیاد، یزید و هم در بازار کوفه سخنرانی می‌کنند و در هر نوبت سخنان ایشان لرزه بر کاخ ظلم و ستم می‌انداخت و حضرت در نهایت اقتدار می‌فرمودند «جز زیبایی ندیدم». در حقیقت حضرت زینب(س) تمثال سجده شکر زیارت عاشوراست. حقیقت بدون وجود این بانو معنایی ندارد و اگرچه مصیبت امام حسین(ع) بسیار سنگین است اما اقتدار زینب(س) بزرگتر از این مصیبت است. در واقع حضرت زینب(س) سفره حقیقتی را پس از شهادت امام حسین(ع) بازکردند که تا روز اربعین امتداد یافت. زیارت اربعین سّر حضرت زینب(س) است چرا که ایشان دلهای خفته در جهل و دنیا طلبی را به حقانیت قیام عاشورا و امام حسین(ع) بیدار کردند.

- تا روز چهلم شهادت امام حسین(ع) حقیقت برای همه مردم مشتبه بود. نگاه نکنیم که روز سوم بعد از عاشورا بنی اسد به عنوان قبایل مجاور می‌آیند و برای تدفین شهدا کمک می‌کنند اما تا اربعین حسینی اکثریت عوام دغل باز شک دارند که اصلا امام حسین(ع) مسلمان بودند یا خیر! بنابراین زیارت اربعین زیارتی است که تبدیل می‌شود به ملاک ایمان نه اسلام و ما ایمان خود را مدیون حضرت زینب (س) هستیم که همین مسأله سرّ اربعین است.

- در حقیقت همه افرادی که همراه کاروان اسرای اهل بیت(ع) بودند یک یا دو نفر از عزیزان خود را از دست داده بودند ولی حضرت زینب(س) فرزندان، برادران، برادرزاده ها و ... خویش را از دست داده بودند و درد همه به اندازه یک دهم رنج حضرت زینب(س) بود. همه کاروانیان همواره به غم این بانو فکر می‌کردند و درد خودشان را از یاد برده بردند. اما با این وجود آن حضرت دل همه اسرا را برای زیارت شهدای کربلا آماده کردند و حضور ایشان تسلای دل همه داغدیدگان کربلاست.

منبع:قدس

211008