دعا سبب بینش و معرفت عمیق، موجب آرامش و سکون نفس و تشخیص رذایل از فضایل، محرک به سوی خوبی‌ها، بازدارنده از کژی‌ها، سازنده روح و روان و ایجاد کننده روح تعهدات اجتماعی است. این انگاره‌ها در این بخش از این زیارت مقدس، موج می‌زند.
عقیق: در روایتی آمده است: "انه سبحانه، عوّض شهادَته بثلاث خصالٍ جعل الشفاء فی
تربته و اجابة الدعاء تحت قبته و الائمة من ذرّیته"؛ به درستی که خداوند
سبحان در ازاء شهادت امام حسین(ع)، سه موهبت به او عنایت کرد: شفا در
ترتبتش، اجابت دعا در زیر گنبدش و ائمه را از ذریّه‌اش قرار داد. به همین
جهت امام صادق(ع) و امام مهدی(عج) به هنگام بیماریشان، دستور دادند، شخصی
به کربلا برود و برای آنها دعا کند.
توصیف
صحنه کربلا نقطه اوج این مرثیه جانسوز است، گفت: هر انسانی که توصیف این
صحنه‌ها را می‌شنود، آبشار اشک و طوفان غم و اندوه، امان او را می‌بُرد،
امام زمان(ع) در این قسمت می‌فرماید: "فجاهدتم بعد الایعاز لهم، و تأکید
الحجة علیهم، فنکثوا ذمامک و بیعتک، و اسخطوا ربک و جدّک، و بدؤوک بالحرب"؛
پس از آنکه آنان را از کار خود بازداشته و حجت و دلیل را برایشان تأکید
نمودی؛ بیعتت را شکسته و بر پروردگار و جدّت خشم نموده و با تو جنگیدند.
حضرت در ادامه توصیف صحنه کربلا می‌فرماید: "وامر اللعینُ جنودَه، فمنعوکَ الماء و وروده ... و رشقوک بالسهام و النبالِ، و بسطوا الیک اکفُّ الاصطلام»
و آن شخص ملعون به لشکریانش دستور حمله داد، تو را از آب و وارد شدن به آن
بازداشتند. تیرها و سنگها را به طرف تو پرتاب کرده و دستهای جنایتکارشان
را برای نابودیت گشودند. این عبارات نیز آن لحظات جان سوز را بیان می‌کند.
"فأحدقوا بک من کلّ الجهات، و أثخنوک بالجراح ... حتّی نکسوک عن جوادک
فهویت الی الارض جریحاً، تطؤک الخیولُ بحوافرها، او تعلوک طغاة ببواترها"
پس از هر سو تو را محاصره کرده و زخم‌های عمیق بر تو وارد ساختند تا اینکه
تو را از اسبت انداخته و تو مجروح بر زمین افتادی، اسب‌ها با سم‌هایشان
برتو تازیدند و ستمگران شمشیرهای برّانشان را بر تو فرود آوردند.
این بخش از زیارت ناحیه مقدسه یعنی "والشمر جالس علی صدرک، و مولغ سیفه علی نحرک، قابض علی شبیک بیده، ذابح لک بمهنده"
درحالی که شمر بر روی سینه‌ات نشسته و شمشیرش را بر گودی زیر گلوی تو فرود
برده و محاسنت را با دستش گرفته بود، سرت را با شمشیر خود برید. از جمله
حساس ترین عبارت‌های زیارت است.
یزیدیان فقط به کشتن حضرت قناعت نکردند
ظلم
و ستم یزیدیان با کشتن فرزند رسول خدا(ص) پایان نپذیرفت و کینه‌های خود را
ادامه دادند. امام زمان(عج) در این رابطه می‌فرماید: "و رفع علی القناة
رأسک و سبی اهلک کالعبید، و صفدوا فی الحدید، فوق اقتاب المطیّات، تلفح
وجوههم حر الهاجرات، یساقون فی البراری و الفلوات، ایدیهم مغلولة الی
الاعناق، یطاف بهم فی الاسواق" سرت بر بالای نیزه قرار داشت و خانواده‌ات
همچون بندگان اسیر و در غل و زنجیر قرار گرفتند. در فراز پالان‌های
چهارپایان، چهره‌شان از گرمای ظهر تابستان می‌سوخت و در بیابان و دشت‌های
پهناور پیش برده می‌شدند، دست‌هایشان به گردن‌هایشان آویخته و در بازارها
آنان را می‌گرداندند.
کشته شدن حسین مساوی با کشته شدن اسلام
امام
زمان(عج) این ضایعه عظیم را مساوی با کشتن اسلام می‌داند و می‌فرماید:
"فالویل للعصاة الفساق، لقد قتلوا بقتلک الاسلام، و عطّلوا الصلاة و
الصیامَ و نقضوا السُّنن و الاحکام و هدموا قواعد الاسمان و حرّفوا آیات
القرآن و هملجوا فی البغی و العدوان ... و عاد کتاب الله عزّوجلّ مهجورا، و
غودرالحقُّ اذ قهرت مقهورا" پس وای بر سرکشان گنهکار، به کشتنت اسلام را
کشتند و نماز و روزه را بیهوده و مهمل گذاشتند. سنت ها و احکام را شکسته و
پایه‌های ایمان را نابود کردند. آیات قرآن را تحریف و در فساد و دشمنی سخت
تلاش نمودند و کتاب خدا را رها کرده و به حق خیانت شد.
همه کائنات در مصیبت امام حسین(ع) گریستند
عظمت
این مصیبت به نحوی است که سرتاسر هستی، عزادار و به ماتم و سوز و ندبه
نشستند. امام زمان(عج) در این رابطه می‌فرماید: "فانزعج الرسول، و بکی قلبه
المهول، و عزّاه بک الملائکة و الانبیاء و فجعت بک امّک الزهراء و اختلفت
جنود الملائکة المقربین، تعزی اباک امیرالمؤمنین و اقیمت لک الماتم افی
اعلی علّیین و ..." پیامبر(ص) آشفته خاطر شد و قلب گریانش گریست و به خاطر
تو فرشتگان و پیامبران به او تسلیت گفتند و به خاطر تو مادرت زهرا(س)
سوگوار و مصیبت زده شد و فرشتگان مقرب برای سوگواری و تسلیت گفتن به پدرت
امیر مؤمنان(ع) نزد او می‌رفتند و برایت در اعلی علّیین مجلس عزا و ماتم
برپا شد.
امام زمان می‌فرماید: "و بکت السماءُ و سکّانها و الجنانُ و
خُزانُها و الهِضاب و اقطارها و البحار و حیتاتها و الجنان و لدانها و
البیت و المقام و المشعر الحرام و الحلُّ و الاحرام". آسمان و ساکنانش،
بهشت و خزنه دارانش، و کوه‌های گسترده بر روی زمین و کرانه‌هایش و دریاها و
ماهیانش و جنیان و فرزندانشان و خانه خدا و مقام ابراهیم و مشعر الحرام و
حل و حرام برای تو گریستند.
امام زمان (عج) در این زیارت طریقه دعا کردن را به ما می‌آموزد
دعا
سبب بینش و معرفت عمیق، موجب آرامش و سکون نفس و تشخیص رذایل از فضایل،
محرک به سوی خوبی‌ها، بازدارنده از کژی‌ها، سازنده روح و روان و ایجاد
کننده روح تعهدات اجتماعی است. این انگاره‌ها در این بخش از این زیارت
مقدس، موج می‌زند. با سیر در این دعا می‌آموزیم که محور دعاها چه باشد و
چگونه دعا کنیم. مکمل این زیارت خصوصاً قسمت اخیر آن، نماز خاص زیارت است
که با سوره‌های انبیاء و حشر خوانده می‌شود و دارای یک دعای بسیار عالی در
قنوت است.
چرا زیارت ناحیه در مفاتیح نیامده است؟
علت
نیامدن زیارت ناحیه مقدسه در مفاتیح این است که هر مؤلفی با دید خاصی به
تدوین کتاب می‌پردازد؛ مثلاً سید رضی که سخنان حضرت علی(ع) را جمع آوری
نموده، توجّهش بیشتر در ادبیات و فصاحت و بلاغت بوده؛ لذا برخی از سخنان
حضرت را نیاورده است. حتی مفاتیح الجنان از 54 دعای صحیفه سجادیه، فقط دعای
مکارم الاخلاق را ذکر نموده است. البته محدث عالی مقام شیخ عباس قمی در
کتاب "نفس المهموم" به فرازی از این زیارت استناد و اشاره کرده است. شاید
به خاطر طولانی بودن این زیارت و ذکر کردن زیارت عاشورا در مفاتیح الجنان،
ایشان ذکر آن را لازم ندانسته است.
زیارت ناحیه دارای سندهای مختلف و معتبر است
زیارت
ناحیه مقدسه از طریق نایب امام زمان(ع) به دست شیعیان رسیده است. این
زیارت از طریق یکی از نایبان خاص امام زمان(ع) به دست برخی از استادان شیخ
مفید و سپس به شیخ مفید و سید مرتضی (علم الهدی) رسیده است.
زیارت
ناحیه، دارای سندهای مختلف و معتبر بوده و در کتاب های این علمای بزرگوار
ثبت و ضبط شده است. همچنین از "سیدبن طاووس" تا زمان حال نیز آن را نقل و
صریحاً تأیید کرده‌اند. ضمن آنکه مضامین این زیارت همسو با روایات و سایر
زیارت‌ها است و عبارت گویا و معانی عمیق و دقیقش، شاهد صدقی است که این
زیارت از ناحیه معصوم صادر شده است. مثلا "ابن مشهدی" در کتاب
"المزارالکبیر" این زیارت را نقل نموده و در مقدمه کتابش نیز فرموده است:
فقط احادیث مستند و صحیح را در این کتاب می‌‌آورم.
امام زمان (ع) همه سختی‌ها و مصیبت‌های عاشورا را لمس می‌کند
زیارت
ناحیه مقدسه سوگ‌نامه و مرثیه سوزناک امام مهدی(عج) برای امام حسین(ع)
است. تمام صحنه‌ها و لحظه‌ها هر روز در مقابل نگاه امام زمان است و با
نگاهی نافذ جای جای دشت کربلا و لحظه به لحظه حماسه عاشورا و سختی و تلخی
واقعه را مشاهده و سوز عطش و سوز سیلی و تازیانه را بر پیکر عاشوراییان،
لمس می‌کند.