با توجه به اهمیت مسئله، اختلاف فتوای مراجع در خصوص
آن و نیاز مبرم دانشجویان به آن، پس از جمع آوری پرسش‌های رایج در این باره
طی تماس با دفاتر مراجع عظام، پاسخ سوالات را جویا شدیم.
سوال: حکم نماز و روزه دانشجوی مسافر، در سفر اول چگونه است؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی: باید نماز را شکسته بخواند و روزه صحیح نیست.
آیت‌الله وحید خراسانی: دو ماه اول را باید احتیاط کند.
آیت‌الله خامنه‌ای: مقام معظم رهبری در سفر تحصیلی و مکان برای تحصیل فتوا ندارند، بلکه احتیاط دارند و رجوع می‌دهند به یک مجتهد جامع‌الشرایط که در این مورد فتوا داشته باشد، اما مقلد ایشان اگر بخواهد طبق احتیاط عمل کند هم باید شکسته بخواند و هم کامل مثلاً در ماه مبارک رمضان باید در محل تحصیل روزه بگیرد و زمانی که به وطن خود رجوع کرد قضای آن را بجا آورد و یا در محل تحصیل هم باید یک نماز شکسته عصر بخواند و هم یک نماز کامل عصر.
آیت‌الله مکارم شیرازی: در اولین سفر باید جمع بخواند یعنی هم تمام و هم شکسته.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: اولین سفر شکسته است.
سوال: دانشجویی که وطن و محل تحصیل او بیش از چهار فرسخ شرعی فاصله دارد و تقریباً هر روز این مسیر را برای تحصیل میرود و بر میگردد، درباره نماز و روزه چه تکلیفی دارد؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی: در غیر سفر اول، نماز تمام، و روزه صحیح است.
آیت‌الله وحید خراسانی: اگر هر روز در رفت‌وآمد باشد باید نماز را تمام بخواند.
آیت‌الله خامنه‌ای: در این مورد نیز حکم مقام معظم رهبری احتیاط است.
آیت‌الله نوری‌همدانی: چون دائماً در تردد است نمازش تمام است.
آیت‌الله سیستانی: غیر از یک ماه اول که باید جمع بخواند (هم کامل و هم شکسته) ماه‌های بعد باید کامل بخواند.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
اگر کثیرالسفر (کسی که مستمراً در هفته سفر می‌کند یعنی حداقل سه بار در
هفته سفر می‌کند) باشد باید در سفر اول جمع (هم کامل و هم شکسته) بخواند و
از سفر دوم به بعد تمام.
آیت‌الله بهجت: نمازش تمام است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: همین که 10 روز در وطنش نمی‌ماند کثیرالسفر به حساب می‌آید و نمازش تمام است.
سوال:
نماز و روزه دانشجویی که دو روز در هفته به محل تحصیل میرود و در همان
روز به وطن برمی‌گردد و فاصله محل تحصیل و وطنش بیش از چهار فرسخ شرعی است،
چگونه است؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی: در غیر سفر اول، نماز تمام و روزه صحیح است.
آیت‌الله وحید خراسانی: در مورد دو روز باید احتیاط جمع کرد؛ یعنی هم شکسته خواند و هم تمام.
آیت‌الله خامنه‌ای: در این مورد نیز ایشان حکم به احتیاط داده‌اند.
آیت‌الله نوری‌همدانی: نماز این فرد کامل است.
آیت‌الله سیستانی: باید احتیاط کرده و جمع بخواند یعنی هم کامل و هم شکسته.
آیت الله مکارم شیرازی: باید شکسته بخواند.
آیت‌الله بهجت: نمازش تمام است.
سوال: دانشجوی دانشگاهی که بعضاً هر دو هفته یک بار یا بیش از 10 روز یک بار به محل درس میرود و برمی‌گردد، چه حکمی دارد؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی: نمازش در بین راه و محل تحصیل شکسته است و روزه صحیح نیست.
آیت‌الله وحید خراسانی:
اگر فرد هفته‌ای چهار روز در محل تحصیل باشد نمازش تمام است اگر هفته‌ای
یک روز باشد شکسته است اگر دو و سه روز بود بنا به احتیاط جمع باید عمل
کند.
آیت‌الله خامنه‌ای: در این مورد نیز ایشان حکم به احتیاط داده‌اند.
آیت‌الله نوری همدانی: باید نماز را تمام بخواند.
آیت‌الله سیستانی: نماز شکسته است و حکم مسافر را پیدا می‌کند.
آیت‌الله مکارم شیرازی: باید شکسته بخواند.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: حکم مسافر دارد و نمازش شکسته است.
سوال:
حکم نماز دانشجویی که برای کارهای فارغ‌التحصیلی پس از اتمام دوره تحصیل
به محل تحصیل مراجعه می‌کند و چند روزی در آنجا می‌ماند چیست؟
آیت‌الله خامنه‌ای: در این حکم نیز باید بنا بر احتیاط عمل کند.
آیت الله نوری‌همدانی: چون این مسئله لازمه تحصیل دانشجوست باید نمازش را تمام بخواند.
آیت‌الله سیستانی: نماز در این مورد شکسته است.
آیت‌الله مکارم شیرازی: در این مورد حکم مسافر را دارد، اما چنانچه 10 روز یک جا بماند نماز کامل است.
آیت‌الله بهجت: حکم مسافر دارد و نمازش شکسته است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: حکم مسافر دارد و نمازش شکسته است.
سوال: شکسته‌خواندن نماز تمام و تمام‌خواندن نماز شکسته با عدم آگاهی به حکم چه حکمی دارد؟
آیت الله صافی گلپایگانی:
اگر اصلاً نمیدانستهاید که نمازتان شکسته است و به جای شکسته تمام
خواندهاید، قضا ندارد، ولی اگر به جای نماز تمام، شکسته خوانده باشید،
نماز باطل است.
آیت‌الله وحید خراسانی: در هر دو صورت باید نماز را قضا کرد.
آیت‌الله خامنه‌ای: چون
مقام معظم رهبری در این باره فتوا نداده، بلکه احتیاط کرده‌اند، مقلد به
محض اطلاع از خطای خود می‌تواند به یکی از مجتهدین جامع‌الشرایط رجوع کرده و
طبق فتوای آن عمل کند.
آیت‌الله نوری همدانی: هر عملی را که انجام داده و این عمل جبران پذیر باشد، مانند روزه گرفتن و نماز خواندن، پس از آن که برای مقلد کشف شد که خلاف حکم عمل کرده مثل اینکه وظیفه‌اش شکسته خواندن نماز بوده، ولی تمام خوانده و بالعکس یا وظیفه‌اش روزه‌داری بوده، ولی روزه را خورده و بالعکس هر زمان که متوجه شد باید دوباره تکرار کند و قضایش را بجا آورد.
آیت‌الله سیستانی: در هر دو صورت باید قضایش را بجا آورد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: وقتی کشف خلاف شد باید تکرار کند.
آیت‌الله بهجت: در هر دو صورت باید همه را قضا کند.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: در هر دو صورت باید همه را قضا کند.
منبع:دانشجو
211008