عقیق: مراسم رونمایی کتاب «در مسیر نهضت» روایتی از نقش تاریخی حوزه مروی در نهضت امام خمینی (ره) با حضور آیت‌الله محمدباقر تحریری تولیت حوزه مروی، حجت‌الاسلام حمید سبحانی صدر نویسنده، حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی وزیر سابق دادگستری و رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام محمدهادی رحیمی صادق مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه تهران، علی رمضانی مدیر خانه کتاب و ادبیات ایران و یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد در حوزه علیمه مروی صبح امروز برگزار شد.
دلیل نگارش این اثر، مسئله هویت تاریخی حوزه علمیه تهران است
در ابتدای این مراسم حجت‌الاسلام حمید سبحانی صدر نویسنده کتاب «در مسیر نهضت» درخصوص هدف نگارش اثر گفت: آن چیزی که باعث نگارش این اثر شد، مسئله هویت تاریخی حوزه علمیه تهران است. هویت تاریخی حوزه علمیه تهران یک ضرورتی بود تا به این مسئله تسلط پیدا کنیم تا این را تبیین کنیم برای احیا مجدد این حوزه ارزشمند لازمه‌اش این است که به این هویت تاریخی بپردازیم.
شخصیت‌هایی در این مدرسه بودند که در سطح ملی و جهان اسلام کارکرد داشتند
وی درخصوص پرداختن به حوزه علمیه مروی گفت: پرداخت به حوزه مروی به این دلیل است که شکل‌گیری حوزه تهران به صورت رسمی و جدی مصادف با تأسیس حوزه علیمه مروی در زمان قاجار بوده است. شخصیت‌هایی در این مدرسه بودند که در سطح ملی و جهان اسلام کارکرد داشتند. حوزه علمیه تهران با محوریت حوزه علمیه مروی بود. حوزه مروی دارالحجره بود و طلبه‌هایی که در ایران درس می‌خواندند به تهران می‌آمدند و حوزه مروی را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کردند.
روند مبارزاتی حوزه علمیه مروی به یک دوره تاریخی ۲۰۰ ساله برمی‌گردد
سبحانی در ادامه بیان کرد: پرداختن به حوزه مروی و روند مبارزاتی‌اش به یک دوره تاریخی ۲۰۰ ساله برمی‌گردد. پرداخت به این مسئله آثاری هم داشته که محسوس است و باعث شده است که حوزه تهران خیزی پیدا کند. تولید این نوع آثار برای هویت تاریخی حوزه علمیه تهران و سایر مدارس نیز لازم است و باید این کار را آغاز کنند. البته ما اسنادی را درباره فاخر و تاریخ مدرسه شهید مطهری جمع‌آوری کرده‌ایم. اگر این اتفاق رخ بدهد ما شاهد یک تغییر در حوزه‌های علمیه تهران خواهیم بودم.
برای اینکه هویت تاریخی به بدنه اجتماعی وارد شود نباید فقط به کتاب توجه کرد
نویسنده کتاب «در مسیر نهضت»با اشاره به این که نباید فقط به کتاب توجه کرد گفت: ما آثار مکتوب تولید می‌کنیم اما نیاز است که این تاریخ را به صورت شفاهی نیز گسترش بدهیم. این روند باید منتقل شود به بدنه ۱۲ هزار طلبه تهران که ما به این ظرفیت به صورت متمرکز توجه نمی‌کنیم و برای اینکه هویت تاریخی به بدنه اجتماعی وارد شود نباید فقط به کتاب توجه کرد. این آثار باید پشتوانه محتوایی باشند برای دیگر آثار در قالب‌های مختلف. مستندهایی در این خصوص ساخته شده است به طور مثال مستند فیضیه تهران تا دو ماه دیگر به روی آنتن می‌رود.
سبحانی در پایان حرف‌های خود از سیر تاریخی کتاب که از قیام میرزا مسیح مجتهد استرآبادی، نقش ملاعلی کنی در قضیه تنباکو، دوران مشروطه و محاصره سه روزه مشروطه‌خواهان در حوزه علمیه مروی و بلایی که رضاخان به جان حوزه علمیه مروی با تعطیل کردنش انداخت تا اینکه در سال ۱۳۴۲ وارد نهضت امام خمینی (ره) شد و اینکه حوزه علمیه مروی تهران پایگاه علمی و کارهای مبارزاتی در سطح تهران بود، سخن گفت.
موضوع اصلاح فساد که خواسته و دغدغه بشر در طول تاریخ بوده است
در بخش دیگر حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی با بیان اینکه انسان همیشه در موضوع صلاح و فساد دغدغه داشته است اظهار داشت: موضوع صلاح و فساد که خواسته و دغدغه بشر در طول تاریخ بوده است و انسان‌ها طالب صلاح و رشد هستند اما متأسفانه محروم می‌شوند و به فساد و سقوط دچار می‌شوند. از منظر قرآن زندگی انسان در گرو تحقق ۲ رکن اساسی علم و آگاهی و عقلانیت است. عقلانیتی که این علم را شکوفا می‌کند و منتج و آثار صحیحه باقی می‌کند و ترکیب این ۲ باهم به تعبیر قرآن حکمت است. آثار آن معرفت به خداست که حکمت را بیان می‌کند.
خداوند می‌خواهد انسان‌ها در خیر کثیر زندگی کنند
وی در ادامه بیان کرد: علمی که با عقل همراه باشد و در مقام عمل تحقق عینی پیدا کند همراه آن تزکیه و تربیت شکل می‌گیرد و انسان متخلق به اخلاق الهی می‌شود. خداوند پیوستگی هدایت را در این مدار قرار داده است. خداوند می‌خواهد انسان‌ها در خیر کثیر زندگی کنند. همه عوامل انحراف و سقوط و واماندگی از مسیر ترقی مشکلی است که دغدغه همه انسان‌ها بوده است. سقوط بشر امروز به این دلیل است که اگر علم دارد علمش با اخلاق همراه نیست. علم‌های آغشته با هوا و حوس مؤثر نیست.
باید توجه کنیم که این مدرسه چه نتایجی داشته است
وی در پایان سخنان خود گفت: باید توجه کنیم که این مدرسه چه نتایجی داشته است. در مسیر نهضت دیدیم که استاتید این مدرسه بسیار نقش‌آفرین بودند و هستند. این هم به همت مردان بزرگی است که در این مدرسه حشر و نشر داشتند. این را باید گرامی بداریم و بازگو کنیم. نقش بزرگی از اتفاقات از جهالت صورت می‌گیرد. قرآن جهاد کبیر را جهاد تبلیغ، گفت‌وگو، انتقال ارزش‌ها می‌داند که در قبال جهاد اصغر، جهاد اکبر جایگاه بالاتری دارد و مداد العلماء اینجا اهمیت پیدا می‌کند. بخشی از گرفتاری‌هایمان تقصیر بخش خارجی است و بخش دیگر آسیب‌های داخلی است که بخاطر بی‌تدبیری‌ها رخ می‌دهد.
توجه به تاریخ علم و تاریخ مکانی اهمیت دارد
یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد در خصوص اهمیت تاریخ علم بیان کرد: توجه به تاریخ علم و تاریخ مکانی که در آن فعالیت می‌کنیم یکی از ابعاد لازم برای فعالیت‌های علمی است و باید آثاری با این موضوع برای طلبه‌ها منتشر کرد تا طلبه‌هایی که در این حوه هستند بدانند در تکمیل چه مسیری قرار دارند و پایه و مبنا این مکان چه بوده است.
در ادامه وی به پیشینه تاریخی این مدرسه پرداخت و گفت: توجه به تاریخ علم از این بابت که به وضعی که قرار داریم باید عالم شویم و شرایط را برای تعمیق مسیری که در پیش داریم، اهمیت پیدا می‌کند. این کار باید برای حوزه های علمیه تهران و شهرستان‌ها و سایر علما اتفاق بیافتد.
همه باید در تعظیم شعائر الهی تلاش کنیم
آیت‌الله محمدباقر تحریری تولیت حوزه مروی درخصوص خاستگاه حوزه علمیه گفت: همه باید در تعظیم شعائر الهی تلاش کنیم. خاستگاه حوزه‌های علمیه باید بیشتر روشن شود و این که آیات قرآن بیانگر خاستگاه حقیقی حوزه‌های علمیه بوده است که در جهت فهم معارف دین حوزه‌ها تشکیل شدند. خاستگاه حوزه‌های علمیه تفقه در ابعاد گوناگون دین است. محوریت اول دین توحید و معارف بنیادین دین است که براساس عقلانیت شکل گرفته است و باید در معارف اخلاقی و عملی که اساس دین را تشکیل می‌دهد تفقه شود. منتهی نتیجه اصلی این است که باید انذار رخ بدهد و مردم تهذیر پیدا کنند. برطالبان علوم شرط است که به این انذار برسند.
رکن اصلی زندگی اجتماعی انسان مسائل سیاسی است
وی در ادامه بیان کرد: رکن اصلی زندگی اجتماعی انسان مسائل سیاسی است و باید همین خاستگاه را محقق کنیم چرا که خاستگاه دین همین است. دینی که فطری است باید به همه ابعادش پرداخت. خاستگاه ادیان الهی اقامه است تا حاکمیت پیدا کنند. دشمنان به همین دلیل مخالف هستند و باید با این‌ها در حد قتال مبارزه کرد در نتیجه حوزه علیمه خاستگاه دین است که با انذار تحقق پیدا می‌کند و با اقامه شکل می‌گیرد و این هم بدون مبارزه رخ نمی‌دهد.
در پایان نیز از کتاب «در مسیر نهضت» روایتی از نقش تاریخی حوزه مروی در نهضت امام خمینی (ره) رونمایی شد.