عقیق:«موزه آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)» اولین موزه عمومی ایران است که در 21 آبان ماه 1314 شمسی (2 سال قبل از افتتاح موزه ‌ایران باستان) طبق نقشه آندره گدار فرانسوی (طراح موزه‌ایران باستان) به سرپرستی ابوالقاسم معمار در داخل حرم مطهر فاطمی ایجاد شد و این موزه یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های وقفی جهان و تنها موزه تاریخی هنری استان قم است که اهمیت خاصی در انتقال و اثرگذاری پیام فرهنگی و معنوی اهل‌بیت(ع) دارد.

یکی از مهم‌ترین رسالت‌ها و کارویژه‌های حرم‌های مطهر اهل‌بیت(ع) و امام‌زادگان جلیل‌القدر در عصر حاضر حفظ، صیانت، تبلیغ و ترویج میراث فرهنگی اصیل اسلامی در میان جامعه اسلامی است تا ضمن آشنایی با فرهنگ اصیل اسلامی بتوانیم این فرهنگ را از اعوجاج‌ها و انحراف‌ها پاسداری کنیم.

ازاین‌رو یکی از مهم‌ترین مصادیق میراث فرهنگی که برای همه اقشار جامعه تأثیرگذاری و آموزندگی بسیاری دارد موزه است که هرکسی به اندازه درک، استعداد و فهم خود می‌تواند در بازدید از اشیاء و آثار موزه بهره‌مند شود؛ بنابراین موزه اهمیت خاصی در انتقال و اثرگذاری پیام فرهنگی و معنوی دارد. در واقع موزه را می‌توان پنجره و دریچه‌ای به هویت معنوی، فرهنگی، تمدن، سنت و عقاید گذشتگان دانست که هر مقدار از غنای بیشتری برخوردار باشد، نشان می‌دهد که یک ملت تا چه حد از جهات علمی، فرهنگی، معنوی، خلاقیت و دانش‌پژوهی، عمق و پیشینه دارد.

در کشور ما نیز که پیشینه تمدنی چند هزارساله دارد، در سده اخیر موزه‌های بسیاری ایجادشده و هرکدام به‌نوعی در راستای رسالت و اهداف موزه و موزه‌داری، فعالیت و نقش‌آفرینی می‌کنند و در این راستا در اماکن متبرکه به دلیل مراجعه و احترام زیاد مردم به آن‌ها و اهدای آثار ارزشمند خود در طول سالیان گذشته دارای گنجینه‌های نفیس از آثار تاریخی و ارزشمند است موزه‌های باارزش و غنی تأسیس شد.

در این راستا حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها پیشگام بود و «موزه آستان مقدس قم» اولین موزه عمومی ایران است که در 21 آبان ماه سال 1314 شمسی (دو سال قبل از موزه‌ایران باستان) طبق نقشه آندره گدار فرانسوی (طراح موزه‌ایران باستان) به سرپرستی ابوالقاسم معمار با جمع‌آوری آثار وقفی و اهدایی به این آستان مقدس در داخل حرم مطهر فاطمی ایجاد شد و این موزه یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های وقفی جهان و تنها موزه تاریخی هنری استان قم لقب گرفت.

پس از انقلاب اسلامی نیز که به دلایل متعدد از جمله لزوم گسترش فضاى جانبى موزه و احداث ساختمان فعلی، فعالیت موزه اندکی متوقف شد در سال 1361 موزه حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها از داخل حرم مطهر به محل فعلی در «میدان آستانه» جنب درب ورود مدرسه علمیه فیضیه انتقال پیدا کرد و در ادامه گسترش و ارتقاء یافت و حدود چهل سال است که پس از انقلاب به زائران و مجاوران خدمات موزه‌ای ارائه می‌دهد.

اخیراً با مطالعات گسترده و طی عملیات اجرایی برنامه‌ریزی‌شده، موزه آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها به‌طور اساسی تحولِ چیدمانی یافته و از موزه شی محور به موزه محتواگرایِ توحیدمحور تغییر رویکرد داده است و در این راستا اشیاء موزه‌ای، در قالب 40 گنجینه و گنجواره موضوعی و تخصصی بازچیدمان شده است.

این موزه وقفیِ باسابقه، با دارا بودن بیش از 30 هزار شی تاریخی که در حال حاضر امکان نمایش تنها 1400 هزار شیء آن وجود دارد از 2 تالار تشکیل شده است که تالار عترت با دارا بودن 10 گنجینه میراث فرهنگی دوره اسلامی مربوط به حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها و ائمه اطهار(ع) و تالار عبرت با دارا بودن 6 گنجینه از آثار تاریخی به علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر اسلامی و ایرانی خدمت‌رسانی می‌کند.

برگزاری تورهای گردشگری بر محور معرفی و بازدید موزه فاطمی در ایام تأسیس این موزه قدیمی و معرفی آن در مجامع علمی قم پژوهی و گردهمایی‌های گردشگری قم از برنامه‌های موزه فاطمی در این ایام است.

علاقه‌مندان به بازدید از موزه فاطمی می‌توانند همه‌روزه صبح‌ها از ساعت 8 تا 14:30 و عصرها از ساعت 15:30 تا 17:30 از اولین موزه عمومی ایران بازدید کنند‌.

منبع:تسنیم