عقیق:عبادات و دعا رشته اتصال انسان با مبدأ هستی و قدرت لایزال الهی هستند و زمانهایی وجود دارد که فرصت ویژه‌ای برای ارتباط با خداوند از طریق دعا و راز و نیاز است؛ چرا که رحمت خاص خداوند در آنها از مبدأ اعلی به سوی بندگان سرازیر می‌شود و بنده باید تلاش کند خود را در معرض دریافت آن عنایات و رحمت‌های ویژه الهی قرار دهد. یکی از این روزها، نهم ذی‌الحجّه یعنی روز عرفه است که می‌توان آن را روز دعا و نیایش نام نهاد.
در آستانه نزدیک شدن به این روز عزیز با حجت‌الاسلام مرتضی ادیب یزدی گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه تقدیم می‌شود.
در روز عرفه گنهکاران چشم امید به خدای خود دوخته‌اند
در آستانه روز عرفه هستیم این روز برای ما مسلمانان روز خاصی است لطفا بفرمائید عرفه از چه جایگاهی برخوردار است و چه اعمالی در این روز وارد شده است؟
روز نهم ماه ذی‌الحجه الحرام را روز عرفه نامیده‌اند، روز نیایش و مناجات با خالق هستی؛ چرا که در این روز، درهای رحمت الهی بر روی همه بندگان به ویژه گنهکاران گشوده است و همه گنهکاران در این روز، چشم امید خود را به خدای خود دوخته‌اند و از دنیا بریده و به خدا نزدیک می‌شوند. در این روز دعا به استجابت نزدیک است و هر ناامیدی، امیدوار بر در خانه الهی دست‌هایش را به دعا باز می‌کند. روز عرفه از جهات متعددی در روایات و آیات بسیار مورد توجه قرار گرفته است و اعمالی نیز در این روز عزیز وارد شده است که یکی از این اعمال وقوف در عرفات است که از ارکان اصلی حج بشمار می‌رود، به این معنی که اگر کسی تمام اعمال تمتع را به جای آورد اما وقوف عرفه را درک نکرده باشد حج او باطل است به همین منظور به لحاظ شرعی وقوف در عرفات و درک روز عرفه از اهمیت بالایی برخوردار است. وقوف به معنای توقف در عرفات است و اما توقف به معنی ایستایی و عدم حرکت نیست، زیرا در احکام الهی حرف از حرکت و معرفت است و وقوف در عرفات به این منظور است که در عرفات بنشینی و تفکر کنی.
سرزمینی که آدم و حوا پس از ۴۰ روز همدیگر را یافتند
اما چرا این روز، به روز عرفه مشهور است و یا به بیان دیگر، وجه تسمیه این روز چیست؟
عرفات، نام منطقه وسیعى است با مساحت حدود ۱۸ کیلومتر مربع در شرق مکه معظمه، اندکى متمایل به جنوب که در میان راه طائف و مکه قرار گرفته است و زائران بیت‌الله الحرام در نهم ذى‌الحجه، از ظهر تا غروب در این منطقه حضور دارند. در نقلى آمده است که حضرت آدم و حوا پس از هبوط از بهشت و آمدن به کره خاکى، پس از ۴۰ سال توبه و تحیر و گریه در این سرزمین یکدیگر را یافتند و به همین دلیل، این منطقه «عرفات» و این روز «عرفه» نام گرفته است.
در سرزمین عرفات انسان به معرفت عمیقی نسبت به ذات اقدس الله و خُردی، بیچارگی و زبونی خود می‌رسد
نکته دیگر درخصوص روز عرفه این است که انسان به برکت مناسک حج به معرفت الحق می‌رسد زیرا در مناسک حج اسرار بسیاری نهفته است؛ در سرزمین عرفات انسان به معرفت عمیقی و عظیمی نسبت به ذات اقدس الله و خُردی، بیچارگی و زبونی خود می‌رسد.
حضور سیدالشهدا (ع) در عرفات و معنویتی که همه را جذب کرد
چرا این دعا منصوب به امام حسین (ع) شد؟
سرزمین عرفات سرزمینی است که حضرات معصومین (ع) در آن گام نهادند و بویژه سید و سالار شهیدان عالم حضرت ابا عبدالله حسین (ع) با دلی شکسته در عرفات حضور یافتند و آن‌چنان انسان‌ها جذب معنویت حضرت شدند که گویا آسمان و زمین و تمام ذرات عالم نیز در پی حضرت به راه افتاده تا راه عبادت و تعبد و بندگی را از ایشان بیاموزند.
در سال ۵۱ دو سال پس از شهادت امام مجتبی (ع)، سیدالشهدا به حج مشرف شدند و در روز عرفه درست مکانی که توبه حضرت آدم و خوا پذیرفته شد حضور یافتند، ایشان با دلی شکسته دعای عجیب عرفات را در دامنه کوه عرفات در جمع اهل بیت و زائران خواندند.
انسان به دعای عرفه انحرافات معنوی، اخلاقی و عملی را می‌فهمد و درصدد رفع آن بر می‌آید
فلسفه دعای عرفه چیست؟
در حقیقت فلسفه این دعا آشنایی با خلقت انسان، روحیات، دین، اخلاق، عمل صالح و آشنایی با انحرافات اخلاقی و عملی است که انسان به وسیله متن این دعا انحرافات جاده معنوی، اخلاقی و عملی را می‌فهمد و درصدد دفع و رفع آن بر می‌آید.
مقدمه دعای عرفه شناخت خلقت ظاهر انسان و ما بقی دعا مربوط به عقل، روح، دنیا، آخرت، دین و اخلاق انسان است. با توجه به مقدمه دعا و دنباله آن مقدمه، باید گفت دعای عرفه یکی از معجزات فکری امام حسین (ع) است. قبل از ایشان چنین دعایی با این متن سابقه نداشته است. بعد از امام حسین (ع) برای ائمه طاهرین چنین متنی انشاء نشده و برای غیر امام و غیر معصوم هم امکان انشاء چنین دعایی وجود ندارد.
یکی از اعمال دیگر روز عرفه زیارت حضرت سالار شهیدان است که بسیار سفارش شده است و پروردگار عالمیان می فرمایند: در روز عرفه دعای همه اهل عرفه و بویژه زائران سیدالشهدا (ع) آمرزیده می‌شود.
منبع:فارس