عقیق: تولی و تبری از ارکان اعتقادی است که هم در علم کلام به آن پرداخته شده و هم  در علم فقه در مورد آن بحث می شود.

این دوخصیصه از شئون قلبی است برای ارتباط وجودی و پیوند روحی با عترت طاهره (سلام الله علیهم اجمعین) و نیز گسست ارتباط و بریدن قلبی و روحی از دشمنان ایشان بوده و پایه و اساس بسیاری از شئون رفتاری انسان وارسته و مومن است.

اگر این خصلت زنده و موثر ایجاد نشود و انسان اهل تولی و تبرّی نباشد، نه تنها مقامات اخلاقی و عملی او آسیب می بیند، بلکه صورت بندی های اعتقادی او هم سست و بی بنیان شده و به سوی ویرانی و نابودی خواهد رفت.

از آن جا که برای تولی و تبرّی نقش و تأثیر عمده ای وجود دارد، اصرار و تأکید فراوانی هم از ناحیه دین بر آن رفته، چندان که در علم فقه به عنوان واجبی دینی و وظیفه ای الهی در ردیف واجبات دیگر، مانند نماز و روزه قرار گرفته و در شمار فروع دین جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. در علم کلام هم ولایتمداری در راستای بحث امامت مورد توجه و نظر می باشد.

برای ایجاد و تثبیت وِلا و محبت اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین زنده ترین توصیه، زیارت آن بزرگواران می باشد.

زیارت نه تنها افکار و آرمان ها را هم جهت می سازد، بلکه دل ها را همسو می کند که در دین همان تولی است.

اگر دل و جانی به سمت آنان میل کرد و هوای بوستان ولایت به سرزد و بر دل نشست خود نماد اجابت الهی به دعای ابراهیمی نسبت به زائر است. حضرت ابراهیم علیه السلام هنگامی که هاجر و اسماعیل علیهما السلام را در کنار بیت عتیق رها کرد، دست به دعا برداشت و از خدا اموری را مسئلت کرد از آن جمله عرض کرد خدایا : « پس دلهای برخی از مردم را به سوی آنان گرایش بده»(سوره مبارکه ابراهیم 37) گر چه ظاهر این دعا در مورد اسماعیل و هاجر سلام الله علیهما است و به توجه الهی دل ها به سوی آنان نظر دارد، اما تأویل آن دعا این است که خداوند دل ها را به سوی اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین متمایل کرده تا دوستی و ولایت آنان را در دل بگیرند؛ از این رو یکی از شاخصه های ارزنده اولیای والا و وارسته اسلام همانا توجه دل های پاک و با ایمانِ وارستگان نسبت به ایشان است.

امام صادق علیه السلام در دعای معروفی که برای زائران حسینی دارند، به این امر اشاره می کنند: 

« یا مَن خَصّنا بالکِرامةِ و خَصّنا بالوَصیِّةِ و وَعَدَ الشِّفاعةِ و اَعطانا عِلمَ ما مَضی و ما بَقِیَ و جَعَلَ اَفئدةً من النّاسِ تَهوِی إلینا اِغفرلی و لإخوانی و لِزوّار قَبرِ ابی عبدالله الحسین »(اصول کافی ج 4 ص 582) «ای کسی که کرامت ویژه به ما عطا کردی و ما را به خصیصه وصایت رسول الله (صل الله علیه و آله و سلم) مختص گردانیدی و وعده شفاعت امت به ما دادی و علم گذشته و آینده را به ما عطا کردی و دل های مردم را به ما سوق دادی، از لغزش های من و برادرانم و زائران قبر اباعبدالله الحسین(علیه السلام) در گذر»

بی تردید این دوستی، دوستی خدا و محبت به پروردگار عالم است چرا که کراراٌ این گونه عبارات در زیارات آمده است:« وَ مَن اَحَبَّکم فَقَد اَحَبَّ الله وَ مَن اَبغَضَکم فقد اَبغض الله »(زیارت جامعه کبیره) از این گذشته؛ از آنجا که انسان یک قلب بیشتر ندارد و در یک قلب جای بیش از یک محبت نیست(خداوند برای هیچ مردی در درونش دو دل ننهاده است الاحزاب 4) البته وقتی دل از محبت مالامال و متبرک شد، قهراً جایی برای غیر باقی نخواهد ماند و خود بخود غیر طرد شده خواهد بود و این همان تبرّی است؛ پس شدت تولی زاینده تبرّی است.

دوستی و محبت خاندان نبوت و امامت گوهری بی بدیل است که به دست گرفتن آن، چیزی جز سود و بهره انسانی و رسیدن به قرب الهی نصیب انسان نمی کند. و از طرفی برای تامین هدف برتر و فضایل بیشتر همواره باید مدارج محبت و معارج ولایت را یکی پس از دیگری پیمود تا به اوج قله وِلا برسد.

دشمنان اسلام با علم به این حقیقت، زیارت را که زنده ترین راه برای تقویت و تحکیم تولی است مورد هجمه قرار داده و با شبهه افکنی در صدد ایجاد تشکیک در بین مومنان می باشند تا در واقع آنان را از مسیر دوستی با اهل بیت و دشمنی با دشمنان اهل بیت سلام الله علیهم اجمعین و در نهایت از صراط مستقیم خارج نمایند.

منبع: جام نیوز

212009