عقیق:ذی‌القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. این ماه جزو ماه‌های حرام و ماه‌های حج است. ذوالقعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، به این نام نامیده‌اند. در فضیلت این ماه، این ماه را ماه دعا و اجابت دعا نامیده‌اند.

حجت الاسلام والمسلمین «ابراهیم بهاری» کارشناس مذهبی گفت و گویی با خبرنگار شبستان انجام داده است که در ادامه می خوانید.

درباره فضایل ماه ذی القعده توضیح دهید.

ماه مبارک ذی القعده که به عنوان یکی از ماه های حرام سال است و در مجموعه ماه های حرام به عنوان یکی از ماه های حرام اولیه سال قمری قرار دارد در روایات اهل بیت (ع) علاوه بر اعمالی که برای ولادت و شهادت برخی از ائمه معصومین (ع) در این ماه داریم، اعمال دیگری نیز برای ماه ذی القعده پیش بینی شده است. به دلیل مواردی که علاوه بر مباحث مربوط به ولادت و شهادت ها مربوط به ایام خاصی است. ولادت حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) را در ماه ذی القعده داریم. علاوه بر این در بیست و سومین روز این ماه شهادت امام رضا (ع) را داریم که بنا به روایتی قید شده است و به عنوان روز زیارت مخصوص امام رضا (ع) در تقویم تاریخی شیعه به آن اشاره شده است. علاوه بر این در روز شهادت امام رضا (ع) هر کس در هر نقطه ای متوجه زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) می شود به این مسئله هم توجه می کند.

شهادت امام جواد (ع) نیز در ماه ذی القعده قرار دارد که در آخرین روز ماه ذی القعده است و در زمانی که ماه 29 روزه است، بیست و نهم ذی القعده است و زمانی که ماه 30 روزه باشد، سی امین روز ماه ذی القعده مصادف با سالروز شهادت امام جواد (ع) می باشد.

انجام چه اعمالی در ماه ذی القعده توصیه و سفارش شده است؟

یکی از اعمالی که در ماه ذی القعده سفارش شده است، مربوط به بیست و پنجمین روز این ماه است که یکی از اعمال بزرگی است که برای مجموعه زمین رخ داده و پروردگار عالم آن را انجام داده است و مربوط به دحو الارض روز گسترش زمین است.

ماه های ذی القعده، ذی الحجه و محرم و صفر به عنوان ماه های حرام است که توصیه شده در زمان شدت و سختی ها این ماه ها محل اجابت دعا هستند. هر کسی در ماه های حرام سه روز پشت سر هم یعنی روزهای پنج شنبه، جمعه و شنبه را روزه بگیرد، معادل آن است که روزهای این ایام را و شب ها را در قیام باشد.

مجموعه اعمالی که برای این ماه پر فضیلت بیان شده، استغفار و دعا است چرا که استغفار و دعا می تواند بزرگترین لطف های الهی باشد. در این ماه به عنوان زیارت، زیارت مخصوص امام رضا (ع) توصیه و سفارش شده است که فضیلت زیادی دارد. زمانی که کسی زیارت خاصه امام رضا (ع) را بخواند و امام رضا (ع) را زیارت کند، فضیلت آن برابر کسی است که خدا را در عرش زیارت کرده است.

دحوالارض چه روزی است؟

روز ۲۵ ذی القعده مصادف با «دحو الارض» است که خشکی‌ها گسترده شده و زمین کعبه از زیر آب‌ها بیرون آمده است، این شب و روز دحوالارض از ایام مهم عبادی در طول سال است. «دَحو» به معنای گسترش است و برخی نیز آن را به معنای تکان دادن چیزی از محلِ اصلی اش تفسیر کرده‌اند. منظور از دحوالارض (گسترده شدن زمین) این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آب‌های حاصل از باران‌های سیلابیِ نخستین فراگرفته بود. این آب‌ها، به تدریج در گودال‌های زمین جای گرفتند و خشکی‌ها از زیر آب سر بر آوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند.

انجام چه اعمالی برای دحو الارض توصیه شده است؟

مرحوم کلینی از امام رضا (ع) روایت می کند که در روز دحو الارض روزه می گرفتند و می فرمودند این روز، روزی است که خداوند نعمت های خود را بر زمینیان ارزانی داشته است. در این روز خانه کعبه در مکان فعلی خود قرار گرفت، هبوط انجام شد و اولین رحمت الهی به زمین نازل شد.

توصیه شده است که در روز دحو الارض روز را روزه بگیرند و شب را به عبادت مشغول باشند. در روز دحو الارض توصیه شده جمع شوید و با هم دعا بخوانید که زمانی که جمعیت از هم متفرق نمی شوند، هزاران رحمت الهی بر آنها نازل می شود. انجام غسل در روز دحو الارض و اقامه دو رکعت نماز در این روز توصیه شده است.

بزرگترین اتفاق رخ داده در ماه ذی القعده روز دحو الارض است و خداوند در رحمت الهی را به سوی ما گشوده است و خداوند این لطف را در حق بندگان انجام داد که در این روز زمین را گسترش داد و رحمت الهی را به بندگان اعطا کرد و در این روز پروردگار عالم نقاطی از زمین را که قرار بود عیان شود بر مجموعه عالم عیان کرد. بدانید که مجموعه زمین به یمن روز دحو الارض به بشریت عرضه شد و آگاه باشید و بدانید که پروردگار عالم برای اولین بار در این روز درهای رحمتش را به روی بندگان اش گشود.

منبع:شبستان