عقیق:زهرا بختیاری: شاید تاکنون برای دیدن آثار باستانی سری به موزه‌ها زده باشید یا به یک ساختمان قدیمی بروید تا اطلاعاتی از گذشته و هویت خود به دست آورید. اینکه در چه سرزمینی با چه پیشینه تاریخی زندگی می‌کنید، موزه‌ها و آثار به جا مانده از دوره‌های مختلف در هر سرزمینی می‌تواند شناسنامه و هویت یک کشور را نشان دهد و معرف قدمت تمدن در آن باشد.
اما کمتر موزه یا مکانی را می‌توان در دنیا پیدا کرد که با حضور در یک مساحت چند کیلومتری شما بتوانید یک برهه تاریخی و مهم را درک کنید. یکی از آن مکان‌ها جنوب و غرب ایران است. مردم ایران، سال‌هاست با سفرهایی که به این مناطق می‌کنند می‌توانند وقایع و اتفاقاتی را که در هشت سال جنگ تحمیلی رخ داده بسیار نزدیک به واقعیت حس کنند.
بسیاری از جوانان که تنها در کتاب‌ها و خاطرات شنیده‌اند در آن سال‌ها چه بر مردم و رزمندگان گذشته، با حضور در این مناطق می‌توانند موقعیت مکانی را لمس کنند و یا رزمندگان آن سال‌ها با رفتن به مناطق جنگی خاطراتشان را مرور کنند. خیلی از جوانان نیز سعی می‌کنند زندگی مشترک خود را در این سفرها آغاز کنند.
البته هستند بسیاری از جوانان که شاید به اصرار دوستی بار سفر بسته اند و به لحاظ فضای فکری چنین سفرهایی باب میلشان نبوده اما وقتی رفتند دیگر قرار هر ساله شان حضور در مکان‌های عملیاتی جنوب بوده.
یکی از این جوانان که حالا خود را مدیون شهدا می‌داند می‌گوید: «زندگی من زمین تا آسمان عوض شد. دختر محجبه‌ای نبودم و علاقه‌ای به موضوعات مذهبی نداشتم. در رودربایستی یکی از دوستانم که مرا به این سفر دعوت کرد ماندم.
وی گفت: اما وقتی راهی شدم، در راه با خودم عهد کردم اگر نشانه‌ای از این سفر و شهدایی که به یادشان می‌روم، دیدم حتما حجاب را برای خودم انتخاب می‌کنم. نشانه‌ای را که باید دیدم و نه تنها حجابم اصلاح شد حالا ناراحتم چرا به خاطر کرونا نمی‌توانم به راهیان نور بروم.»
*سر آغازی بر سفرهای راهیان نور
از این مدل جوانان بسیار هستند که نفس کشیدن در آن فضا دلشان را دگرگون کرده است. فضایی که شاید تنها حضور در آن، هزاران بار موثرتر از یک سخنرانی یا کتاب و فیلم است. اگر دفاع مقدس را یک گنج معنوی بدانیم، مناطق عملیاتی، بستری برای کشف آن محسوب می‌شود. آخرین سال‌های دفاع مقدس که خانواده شهدا سری به جبهه می‌زدند تا مکان شهادت عزیزانشان را ببینند، روندی آغاز شد که کم کم با حضور مردم رنگ و بوی دیگری گرفت. سفرهایی که می‌توان گفت از سال ۷۸ اوج بیشتری گرفت و سرآغاز اردوهای راهیان نور شد.
اردوهایی که تا به امروز ادامه داشته و آثار و برکات ویژه‌ای از خود به یادگار گذاشته است. اما این سفرها از سال گذشته با شیوع ویروس منحوس کرونا دستخوش تغییراتی قرار گرفته است. خیلی از مشتاقان رفتن به این سفر معنوی و خاطره انگیز، برایشان این سوال مطرح است که چطور می‌توانند تجربه حضور در مناطق عملیاتی جنوب و غرب را به دست آورند.
سردار نادر ادیبی
*آموزه‌های دفاع مقدس باید واکاوی و مورد استفاده قرار گیرند
در همین خصوص سردار ادیبی فرمانده ستاد مرکزی راهیان نور با ما به گفت‌وگو نشست و از کم و کیف سفر راهیان نور، خصوصا در ایام کرونا گفت.
وی سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: «همانطور که مردم می‌دانند، دفاع مقدس یکی از جلوه‌های باشکوه مقاومت ملت ایران در مقابل ظلم بود. ظلمی که در طول تاریخ این ملت بارها تکرار شده بود و برای اولین بار در طول ۲۰۰ سال گذشته، یک ایدئولوژی برتر در موضوع نظام اسلامی متولد شد و با هجمه‌های وسیع دشمنان مواجه شد. هجمه‌های همه جانبه‌ای که به ملت ما روا داشته شد اما مقاومت بی نظیر ملت تحت رهبری امام منجر به اتفاق‌های بزرگی در دفاع مقدس شد.
وی افزود: در دفاع مقدس آموزه‌ها و درس‌های بسیار زیادی وجود دارد که به نظر می‌رسد ما برای تشکیل نظام اسلامی و برای تحقق تمدن‌های نوین اسلامی نیازمند واکاوی این درس‌ها هستیم. دفاع مقدس درس‌ها و رموزی را در درون خود دارد و به همین علت بود که توانست انسان‌هایی را پرورش دهد که بسیار شجاع و متفکر بودند و با نگاهی که به افق داشتند زمینه‌های پیروزی را فراهم کردند.
تصاویری از راهیان نور در سال‌های گذشته
*در دفاع مقدس با خلاقیت و عقلانیت احیا شدیم
ادیبی بیان داشت: الان هم در کوچه پس کوچه‌های شهرمان چنین جوانانی پیدا می‌شود که فکر و خلاقیت و عقلانیت در وجودشان دیده می‌شود. درست مانند رزمندگان در هشت سال جنگ تحمیلی. همانطور که ابتدای جنگ ما قدرت کمی داشتیم، برای همین بخشی از سرزمین مان به اشغال در آمد اما با گذشت زمان، بر پایه همین عقلانیت و خلاقیت احیا شدیم.
وی با اشاره به نقش موثر خانواده شهدا نیز گفت: آنها بودند که با ایثار و فداکاری و صبر و مقاومت پیروزی‌های بزرگ را پشتیبانی کردند.
*راهیان نور توسط مردم ابداع شد
فرمانده ستاد مرکزی راهیان نور با بیان اینکه آموزه‌های بزرگی در جنگ تحمیلی و دفاع مقدس وجود دارد، خاطرنشان کرد: این آموزه‌ها نباید دست‌نخورده باقی بماند. اینها موضوعاتی است که برای یک تمدن نوین اسلامی باید مدام احیا شوند. جوان‌های ما باید با این آموزه‌های بسیار قوی که در مناطق وجود دارد آشنا شوند.
وی ادامه داد: ما برای این که به یک هدف بزرگ در این زمینه دست پیدا کنیم، به سمت تشکیل راهیان نور حرکت کردیم. راهیان نور بهترین روش بود که اتفاقاً توسط خود مردم هم ابداع شد.
ادیبی گفت: سرزمین‌های دفاع مقدس بعد از جنگ هم چنان رمز و رازهایی را در خود دارد که مردم می‌خواهند غبار از آن بردارند و با آن فضا انس پیدا کنند. ایجاد کردن انس یک کار با برنامه است و صرف آشنا شدن با یک محیط به دست نمی‌آید.
تصاویری از راهیان نور در سال‌های گذشته
*این سفرها یک فناوری است
وی افزود: ممکن است گاهی آشنایی به وجود آید اما انس شکل نگیرد. بنابراین آموزش‌هایی نیز در محیط دفاع مقدس نیاز بود و این آموزش‌ها روشی می‌خواست که توسط راهیان نور که به تعبیر حضرت آقا یک فناوری است شروع شد.
ادیبی خاطر نشان کرد: راهیان نور توفیق پیدا کرد مردم را به صحنه بیاورد و این اقدام بزرگ فرهنگی منجر به یک خیزش بزرگ در کشور شد که توانست در مقابل جنگ نرم آمریکا بایستد. در واقع این اتفاق یک مسیر برون رفت از این جنگ نرم را نشان داد.
وی بیان داشت: در طول این سال‌ها، در واقع از دهه ۸۰ رسما سفرهای راهیان نور شروع رو به رشدی را آغاز کرد. در طول یک سال قریب به ۴۰۰ هزار نفر به راهیان نور می‌رفتند و این رشد راهیان در ابعاد مختلف انجام شد. همچنین سعی شد در کنار این رشد فضا نیز هر چه بیشتر به واقعیت نزدیک باشد و آنچه از جنگ باقی مانده به خوبی حفظ و بازسازی شود. مثلا یادمان‌ها توانست تصویری از دفاع را به کسانی که جنگ ندیده بودند نشان دهد. یادمان‌هایی که از عملیات‌های انجام شده در طول دفاع مقدس شکل گرفته بود و باید بازسازی می‌شد.
فرمانده ستاد مرکزی راهیان نور افزود: ما می‌توانستیم از این مسیر مسائل خود را با مردم در میان بگذاریم. به همین علت افزایش زیرساخت‌ها و گسترش حضور مردم در مناطق عملیاتی توانست یک زنجیره محتوایی و عملکردی ایجاد کند.
تصاویری از راهیان نور در سال‌های گذشته
*یادمان‌های دفاع مقدس یک قطب فرهنگی است
وی گفت: الان در مناطق عملیاتی یادمان‌ها، برای ملت ایران یک قطب فرهنگی است که بازخوردهای متفاوت و بسیار مثبتی در همین جهت دارد اتفاق می‌افتد و باید بگویم یک جنبه از رشد چشمگیر راهیان نور همین است که تا قبل از ایام کرونا قریب به ۷ میلیون نفر در طول سال در مناطق عملیاتی حضور پیدا می‌کردند که حجم حضور، بسیار گسترده بود.
ادیبی ادامه داد: ما هر سال یک افتتاحیه داشتیم که در «بازی‌دراز» شهرستان سرپل ذهاب انجام می‌شود و در یک نصف روز قریب به ۳۰ هزار نفر در یادمان شهدای بازی دراز از استان‌های مختلف بازدید می‌کردند که این جلوه باشکوهی از ارادت مردم به آرمان‌های انقلاب اسلامی را به نمایش می‌گذاشت.
وی به شیوع ویروس کرونا و تاثیر آن بر اردوهای راهیان نور اشاره کرد و گفت: سال ۹۸ که در ایام کرونا قرار گرفتیم تقریباً اولین دستگاهی بودیم که با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کارهایی را انجام دادیم و به کمک مردم رفتیم.
*راهیان نور الگویی از سفرهای ایمن و سلامت است
فرمانده ستاد مرکزی راهیان نور خاطرنشان کرد: البته مسئولان راهیان پیش از کرونا نیز به وضعیت سلامت زائران اهمیت ویژه‌ای می‌دادند که در این حوزه یکی از بهترین عملکردها را داشتیم. علیرغم اینکه اقدامات ما اقدامات اردویی بود ما هیچگاه در گزارشات‌مان ابتلای مسافران به بیماری‌های واگیردار وجود نداشت.
وی سفرهای راهیان نور را یک الگو از سفرهای ایمن و سلامت برای مردم معرفی کرد و افزود: سلامت مردم در استان‌های مقصد نیز برای ما اهمیت ویژه‌ای داشت، به همین دلیل با همکاری وزارت بهداشت و فرماندهان عالی نیروهای مسلح هماهنگ کردیم و با توقف اعزام کاروانی، تا الان توانستیم در جهت مبارزه با شیوع این ویروس گام‌هایی را برداریم.
ادیبی گفت: البته در طول این مدت یادمان‌های دفاع مقدس باز بود و سعی کردیم اقداماتی در جهت بهبود وضعیت این مناطق انجام دهیم و از این فرصت استفاده کردیم تا کمبودهایی که وجود داشت را جبران کنیم. این کار در جهت این بود که وقتی خواستیم مجدد زائر اعزام کنیم وضعیت بهتری باشد.
*کرونا زورش به خادمان نرسید
وی گفت: در این یک سال مجموعه راهیان نور به متولیان سلامت اعلام کرد امکانات خود را در سراسر کشور در اختیار آنها می‌گذارد. مثلاً برای قرنطینه از مکان‌های ما استفاده کردند.
فرمانده ستاد مرکزی راهیان نور با اشاره به شبکه مردمی این دستاورد فرهنگی گفت: خادمان و گروه‌های جهادی که در فرایند اقدامات خود در دوران کرونا با تشکیل هسته‌ها و گروه‌های سلامت به کمک مردم رفتند، خدمت خود را متوقف نکردند.
وی ادامه ادامه داد: خادمان شهدا راهبری شدند تا به متولیان سلامت در همه شهرها برای کمک و خدمت رسانی بروند. در واقع خادمان راهیان نور علی رغم توقف این سفرها، خدمت خود را متوقف نکردند و جالب است که ما در توسعه سرمایه انسانی خودمان هر روز نیروهای توانمند و ماهری به دست می‌آوریم که در آینده راهیان نور خدمت کنند.
خادمان جهادی راهیان نور
*در نوروز 1400 سفرهای راهیان نور همچنان متوقف است
ادیبی با اشاره به برقراری سفرهای راهیان نور در نوروز 1400، بیان داشت: امسال با توجه به ادامه این بیماری تابع تصمیمات مسئولان هستیم و این اولویت اصلی ما هست و بر اساس دستورالعمل‌هایی که در مجموعه ستاد ملی کرونا و قرارگاه بهداشتی امام رضا گرفته می‌شود مبنای کار ما نیز قرار دارد.
*تابع ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم
وی افزود: کماکان اعزام کاروان گروهی به مناطق عملیاتی متوقف هست و هر زمان که ستاد مبارزه با کرونا اجازه دهد و شرایط مهیا شود با رعایت پروتکل‌ها آماده خدمت به مردم هستیم.
فرمانده ستاد مرکز راهیان نور در پایان گفت: ما همه اقدامات بهداشتی را در یادمان‌ها تهیه کرده‌ایم و با همکاری کمیته بهداشت و درمان ستاد مرکزی راهیان نور پروتکل‌های بسیار دقیقی را برای بخش‌های مختلف راهیان انجام داده‌ایم. همچنین افسران بهداشتی مشخص شده که احیاناً با حضور مردم کنترل غذا را در اختیار بگیرند. امیدواریم هر چه زودتر شر این بیماری از سر مردم کم شود و ما دوباره شاهد حضور حداکثری ملت عزیزمان در راهیان نور باشیم.»
گفتنی است 22 هزار نفر از خادمان و روایتگرانی که سال‌هاست در کنار شهدا، به زائران خدمت رسانی کردند حالا در قالب گروه‌های جهادی در شهرهای مختلف، خدماتی چون ضدعفونی کردن معابر، کمک به مدافعان سلامت، تامین بسته‌های معیشتی برای نیازمندان و ... را بر عهده گرفته‌اند.
یکی از این خدام که حالا در شهرستان سمنان در کنار دیگر دوستانش به خدمت رسانی در شرایط کرونا مشغول است، می‌گوید: «زمانی که در راهیان نور خدمت رسانی می‌کردیم شاید در طول بیست و چهار ساعت دو ساعت هم خواب و استراحت نداشتیم، کاروان‌های راهیان نور از تمام شهرستان‌ها می‌رسیدند و ما باید اسکان و خیلی از مسائل دیگر را برایشان فراهم می‌کردیم.
وی افزود: شاید باورتان نشود اما خستگی برایمان معنی نداشت و با عشق و با همه وجود این کار را می‌کردیم. اما حالا که حدود دو سالی است دیگر نمی‌توانیم خدمت رسان زائر شهدا باشیم، کمر همت‌مان را بسته‌ایم و ما مهمان همان زائران در شهرهایشان می‌شویم.
این خادم شهدا در پایان بیان داشت: ما هر کاری از دستمان بر می‌آید انجام می‌دهیم و ایمان داریم شر این بیماری از سر ما کم خواهد شد و به برکت خون شهدای‌مان دوباره در راهیان نور زائران شهدا را خواهیم دید.»
بنابراین گزارش، با توجه به جهش ویروس منحوس کرونا، علی رغم آمادگی مسئولان راهیان نور، سفر به مناطق عملیاتی جنوب همچنان متوقف خواهد بود و خادمان در کمک به کادر سلامت به فعالیت جهادی خود خواهند داد.
منبع:فارس