عقیق:مهدی احمدی: ۲۶ دسامبر برابر است با سالروز وفات یکی از بزرگترین قاریان قرآن جهان اسلام شخصی که مکتبی نوین در تلاوت پایه‌گذاری کرد و با درگذشتش بسیاری از بزرگان از ظهور شخصی مانند او ابراز ناامیدی کردند.
استفاده از تکنیک در تلاوت، توجه به معانی آیات در الحان، به خدمت گرفتن علوم وقف و ابتدا و تجوید و تطبیق آنها با آهنگ و نغمه، تسلط دقیق بر روی الحان سبب شده تا تلاوت‌های این استاد قرآن کریم به عنوان گنجینه‌ای بی‌نظیر در تاریخ ثبت شود و هنوز پس از گذشت بیش از چهل سال از وفات این استاد قرآن کریم تلاوت‌هایش زینت بخش محافل مسلمین جهان است.
شیخ مصطفی اسماعیل در مسجد‌الاقصی
مصطفی اسماعیل در حالی قله‌های تلاوت قرآن را فتح کرد که صدای شفاف و بسیار قوی نداشت اما او به قدری کارش را حرفه‌ای دنبال کرد که که توانست به کمک تکنیک در تلاوت با یک صدای عادی به خوبی همه الحان و نغمات را اجرا کند و هر لحنی را با هر پرده و گامی به زیبایی هرچه تمام تر در تلاوت به منصه ظهور درآورد.
این استاد تلاوت قرآن کریم با این که در سال‌های عمر با برکتش هیچ‌گاه به کشورمان سفر نکرد اما یکی از محبوب‌ترین قاریان در ایران است و بسیاری از اساتید قرآن سبک وی را برای تلاوت به جوانان توصیه می‌کنند.
مرحوم محمدتقی مروت در کنار شیخ مصطفی اسماعیل
تسلط این استاد قرآن بر تلاوت و لحن زیبایش سبب شد تا لقب اکبر‌القراء به مصطفی اسماعیل بدهند و رهبر معظم انقلاب هم او را با این عنوان خطاب و درباره او می‌گوید: «علّت شهرت این قاری این است که به هنگام تلاوت مفاهیم و مضامین را در ذهن مجسم می‌کند...» این لقب به واقع برازنده این ستاره تابناک آسمان تلاوت جهان اسلام است.
علاقه رهبر معظم انقلاب به مصطفی اسماعیل تا جایی بود که در یکی از دیدار‌ها با قاریان قرآن درباره مصطفی اسماعیل فرمودند: «ما حدود سالهاى ۴۶ یا ۴۷ در مشهد دنبال خواندن شیخ مصطفی اسماعیل در رادیوهاى کشورهاى عربى مخصوصاً رادیو مصر به دقت مى‌گشتیم تا بلکه خواندن او را پیدا کنیم. البته نوارهایش هم در بازار نبود و در ایران هم رادیو قرآن وجود نداشت و ما مجبور بودیم از رادیوهاى خارجى گوش کنیم. ما عاشق تلاوت شیخ مصطفی اسماعیل بودیم. تلاوت‌هاى او را پیدا مى‌کردیم و گوش مى‌کردیم» (دیدار با جمعی از قاریان، ۱۳۶۸/۱۱/۲۰)
مصطفی اسماعیل در سفر به مالزی
و یا ایشان در دیدار دیگری با قاریان قرآن می‌فرمایند: «شیخ مصطفی اسماعیل، خیلی فوق‌العاده بود. چیزهایی در تلاوت او بود که انصافاً قابل تقلید است. منهای مسأله صدا و کیفیت ادای حروف و کلمات، او کلمات قرآنی را جان می‌داد. یعنی وقتی که او آیه را می‌خواند، آن احساسی به مستمع دست می‌داد که در آیه اقتضای آن احساس بود. مثلاً فرض بفرمایید که در سوره هود، آن‌جایی که راجع به قضیه پسر نوح آیات کریمه را می‌خواند: «انّ ابنی من اهلی و انّ وعدک الحق»، انسان پدری را احساس می‌کند که پسر کافرش دارد در مقابلش از بین می‌رود. یعنی هم احساس رأفت به خاطر بُنوّت او، و هم احساس نفرت به خاطر کفر او. او این را با خواندن خودش به انسان القا می‌کند. این، چیز خیلی مهمی است و آن تأثیر قرآنی را در خواننده مضاعف می‌کند». (بیانات در دیدار قاریان قرآن ۱۳۷۰/۰۲/۰۶)
مصطفی اسماعیل مانند بسیاری از بزرگان تلاوت قرآن مصر ابتدا فراگیری آیات الهی را با حفظ آغاز کرد و سپس به فراگیری علوم قرائت پرداخت و در این زمینه تا جایی پیش رفت که به عنوان قاری اول کشور در برنامه‌های ملک فاروق تلاوت می‌کرد و آوازه‌اش سبب شد مسلمانان دیگر کشورهای دنیا از وی برای تلاوت قرآن کریم دعوت کنند.
مصطفی اسماعیل کنار عبدالباسط
او در سال‌های عمر با برکتش کشورهایی مانند عربستان، سوریه، عراق، فلسطین، لبنان، ترکیه، پاکستان، مالزی، اندونزی و حتی بسیاری از کشورهای غربی مانند آمریکا، کانادا، فرانسه، آلمان و... سفر کرد و تلاوت‌های وی به عنوان میراثی گران‌بها در این کشورها ثبت و ضبط شده است.
مصطفی اسماعیل در جوانی چند نوبت محضر شیخ محمد رفعت از اساتید کهن تلاوت جهان اسلام رسید و مرحوم رفعت با شنیدن صدای مصطفی اسماعیل نوید ظهور پدیده‌ای در تلاوت جهان اسلام را داد و دیری نپایید که پیش‌بینی این استاد کهن به وقوع پیوست آن جوان به اکبر القرا تبدیل شد. همچنین مرحوم استاد خلیل الحصری درباره صوت استاد مصطفی اسماعیل می‌گوید: «او از جمله قاریان ممتازی است که در بیان الحان قرآن تسلط و استادی خاصی داشت.
شیخ مصطفی در کنار محمود علی البناء
از نظر مصطفی اسماعیل یک قاری قرآن که دارای صوتی زیباست ناگزیر است که با موسیقی آشنا باشد و نیز وقف و ابتدا را باید بداند، اما این همه در شرایطی است که قاری به اصول تلاوت خللی وارد نساخته و حق آیات را ادا کند. صوت خوش در آیات و احادیث نیز پسندیده است و همواره مورد تأیید بوده است. آنجا که حضرت رسول (ص) فرمودند: «قرآن را با صوت زیبا، نیکو بخوانید»
به عقیده مصطفی اسماعیل «یک قاری قرآن بزرگترین و بهترین سفیر برای اسلام و کشور خود است. در سفری که به ترکیه داشتم استقبال زیادی از سوی مردم و مقامات کشوری صورت گرفت، تا آنجا که نخست وزیر ترکیه خود شخصاً به استقبال آمد و با وزیر فرهنگ دقایقی به گفت‌‌وگو نشستیم. یک قاری قرآن در قلوب مسلمین جهان جایگاه ویژه‌ای دارد. مردم از او استقبالی شایسته از او به عمل می‌آورند».
مصطفی اسماعیل در سفر به کویت
این استاد قرآن کریم در مسافرت‌هایی که به لبنان داشت به مدت ۳ سال در ایام ماه مبارک رمضان به تلاوت قرآن در این کشور پرداخت و در آنجا به او نشان درجه یک کشور لبنان را اعطا کردند.
این استاد قرآن کریم سرانجام در تاریخ ۲۶ دسامبر سال ۱۹۷۸ در سن ۷۳ سالگی براثر سکته مغزی دعوت حق را لبیک گفت و در منزلش به خاک سپرده شد و جهان اسلام تا به امروز دیگر مانند او را به خود ندید.
در ادامه تلاوتی شاهکار از مرحوم مصطفی اسماعیل شامل آیات ۲۳۸ تا ۲۵۲ سوره مبارکه «بقره» و سوره‌های مبارکه «طارق» و «شرح» تقدیم می‌شود.
مقبره شیخ مصطفی اسماعیل
منبع:فارس