عقیق:کتاب «سر سفره خدا» با موضوع آشنائی با معارف قرآن کریم به شیوه پرسش و پاسخ به قلم محمد علی محمدی به رشته تحریر درآمده است که در شماره های مختلف تقدیم نگاه شما خوبان خواهیم کرد.

* اگر مردی زنی را بکشد چرا او را قصاص نمی‌کنند؟ مگر خون مرد از خون زن رنگین‌تراست؟

این که در پرسش نوشته شده اگر مردی زنی را بکشد قصاص نمی‌شود نا درست است، بلکه اگر در دادگاه ثابت شود که مرد، زن را عمدا کشته است بستگان زن می‌توانند با حکم دادگاه مرد قاتل را اعدام کنند، البته پس از اعدام قاتل باید به خانواده او نصف دیه را پرداخت کنند. حالا برای توضیح بیشتر به مثال زیر توجه کنید.

وظیفه پرداخت مخارج خانواده به عهده مرد خانواده است؛ یعنی حتی اگر زن خانواده کارمند، پول دار، سرمایه دار و... باشد او وظیفه ندارد خرج‌های خانه را بدهد. او می‌تواند همه پول‌ها و سرمایه‌های خودش را جمع‌آوری کند و در بانک و... نگهداری کند و برای خریدن یک نان از شوهرش پول بگیرد و مرد وظیفه دارد پول نان را بدهد و حق ندارد بگوید: نمی‌دهم و ...

حالا فرض کنید شخصی به نام جمشید دارای یک خانواده ۴ نفره است. اگر جمشید نادانی کند و زنی را بکشد، خانواده زن کشته شده می‌توانند جمشید را به حکم دادگاه قصاص کنند.

روشن است که جمشید به سزای کار ننگین خودش رسیده است و به خاطر آدم‌کشی در قیامت نیز در عذاب جهنم جاودان خواهد ماند؛ اما به راستی گناه همسر و فرزندان جمشید چیست؟ که باید گرسنه بمانند و از گرسنگی بمیرند؟ یا باید هر کدام در گوشه‌ای از خیابان گدای کنند؟ اگر اسلام بعد از اعدام جمشید، خانواده او را فقر و گرسنگی رها کند، آیا هر کدام از افراد این خانواده به دزد و قاتل دیگری تبدیل نمی‌شوند!؟ راستی اگر من یا تو به جای خانواده جمشید بودیم چه می‌کردیم!؟

اسلام عزیز و خداوند مهربان این مشکل را حل کرده است، به این شکل که خانواده زن کشته جمع می‌شوند و نیمی از دیه را به همسر و فرزندان جمشید می‌دهند، تا این‌ها هم بتوانند به زندگی خود با حداقل امکانات ادامه دهند و جمشید هم به سزای عملش برسد. البته خانواده زن کشته شده می‌توانند به جای قصاص و اعدام جمشید تقاضا کنند به آنها دیه پرداخت شود.

از پاسخی که نوشتم چند نتیجه می‌گیریم:

۱. کسی که فرد دیگری را عمدا بکشد - مرد باشد یا زن - اگر قاتل توبه نکند در قیامت به جهنم خواهد رفت؛ چنان که خداوند می‌فرماید: و هرکس که مومنی را به عمد بکشد کیفرش دوزخ است که در آن همیشه خواهد ماند و خداوند بر او غضب می‌کند و او را از رحمتش دور می‌کند و عذاب بزرگی را برای او آماده ساخته است. (نساء، ۹۳)

۲. اگر قاتل مرد باشد و مقتول زن، از آن جا که پرداخت هزینه زندگی وظیفه مردان است برای رعایت حقوق همسر و فرزندان قاتل، باید نیمی از مبلغ دیه، به خانواده قاتل پرداخت شود و نباید به بهانه لفظ تساوی، حقوق افراد دیگر پایمال شود.

۳. باید دقت کرد که بحث در وظیفه پرداخت مخارج است که به عهده مردان است و بحث در این نیست که زنان هم ممکن است مخارج زندگی را تامین کنند، چون زنان وظیفه ندارند و قانون با توجه به وظایف هر کس تنظیم می‌شود.

* چرا همه امامان و همه پیامبران مرد هستند؟ مجتهد و امام جمعه و... مرد است؟ همه برتری‌ها از آن مردان است؟

از دیدگاه قرآن، افراد انسان - چه زن و چه مرد - از نظر حقیقت انسانیت و انجام کارهای نیک و به بهشت رفتن... یکسان هستند؛ ولی به خاطر تفاوت هایی که با یکدیگر دارند وظیفه‌های متفاوتی هم دارند و خداوند به هر یک از زن و مرد توانای‌هایی داده و به همان نسبت از آنها خواسته است تکالیف خودشان را انجام دهند. برخی از تکالیف است که مردها نمی‌توانند انجام بدهند و برخی از کارها است که زنان از عهده آن برنمی‌آیند.

همان‌طور که مرد نمی‌تواند فرزند به دنیا آورد و به او شیر بدهد زن هم نمی‌تواند برخی از کارهای طاقت فرسا و مشکل چون پیامبری، امامت، و رهبری را به عهده گیرد؛ به عنوان نمونه، زندگی‌نامه حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را بخوانید و ببینید آیا زن می‌توانست وظایف آن حضرت را انجام دهد؟ به عنوان نمونه او در کمتر از ده سال در بیش از ده جنگ شرکت کرد و با دشمنان خداوند جنگید. جهاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به گونه‌ای بود که حضرت علی (علیه السلام) می‌فرماید: وقتی جنگ شدت پیدا کرد [و دشمن از هر طرف ما را تحت فشار حملات سنگین خود قرار می‌داد] ما به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) پناهنده می‌شدیم و هیچ کس از ما به دشمن نزدیک تر از او نبود.

کدام زن می‌تواند این گونه در میدان جنگ با دشمنان جهاد کند!؟

کار امامت نیز از نبوت آسان‌تر نیست. آیا می‌دانید که حضرت علی (علیه السلام) امام اول ما شیعیان تنها در نبرد احد حدود ۷۰ زخم سنگین برداشت!؟

زخم هایی که اثر آن تا ده‌ها سال بعد بر بدن حضرت علی (علیه السلام) باقی بود؛ به گونه‌ای که امام در روز شورا لباس خودش را کنار زد و زخم‌ها را به دیگران نشان داد!؟ کدام زن می‌تواند این سختی‌ها را تحمل کند!؟ خداوند مهربان تحمل این سختی را از زنان برداشته است، ولی زنان می‌توانند درجاتی کسب کنند که به تصور نگنجد. حضرت فاطمه (علیها السلام) زنی بود که به گفته بسیاری از دانشمندان مقامش از همه پیامبران به جز حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بالاتر بود. حضرت مریم به مقامی رسید که از بهشت برایش غذا می‌آمد، ولی حضرت زکریا با آن که پیامبر بود برایش غذای بهشتی نمی‌آمد. (آل عمران، آیه ۳۷)

دلیل دیگری که موجب شده خداوند زنان را از نبوت، امامت و رهبری معاف کند و این امور را به مردان بسپارد رعایت عفت و عصمت زنان است. امام و رهبر جامعه به طور دایم با دیگران سر و کار دارد همواره باید با کارگزاران حکومتی جلسه داشته باشد، دستور جنگ و صلح بدهد، از ارتش و سپاه سان ببیند و در یک کلام مرتب با مردان سر و کار دارد و این گونه امور با روحیه زن ناسازگار است. پس خداوند این‌گونه کارها را از زنان نخواسته است.

تفاوتی که در وظایف زن و مرد است موجب برتری یکی بر دیگری نمی‌شود و خوبی و برتری هر از زن و مرد در گرو این است در قبال مسئولیتی که دارد متعهد و پرهیزگارتر باشد و معیار برتری، ایمان، عمل نیک، اخلاص، تقوا و پرهیزکاری است.

منبع:حوزه