عقیق:قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر از مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ
خداوند از کسانی که ایمان آورده‌اند دفاع می‌کند؛ خداوند هیچ خیانتکار ناسپاسی را دوست ندارد!
تفسیر آیه ۳۸ سوره حج
حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در روز عاشورا و موقعی که همۀ اصحاب و یاران به شهادت رسیده بوده‌اند، یعنی در آن موقعیت حساس، که لازم است مهم‌ترین و حساس‌ترین مطالب بیان شود، آخرین وصیت خود به فرزند برومندشان که در حقیقت آخرین وصیت ایشان به شیعیان و بلکه بشریت است را چنین بیان می‌فرمایند:
«یا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْکَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ»ای فرزندم، از ظلم به کسی که در برابر تو، هیچ یاری کننده‌ای به جز خداوند ندارد، بر حذر باش. (اصول کافی، ج ۲، ص ۳۳۱)
بارزترین مصداق مظلوم، حضرت اباعبدالله (ع) و یاران با وفای ایشان هستند. افراد شروری به آنان ظلم کردند و ایشان را با آن وضعیت به شهادت رسانیدند و پس از شهادت مردان، زنان و کودکان را به اسارت بردند. یعنی به کسانی که در آن بیابان و در اوج تشنگی، هیچ یاوری به جز خداوند متعال نداشتند، ظلم کردند.
یکی از وعده‌ها و سنّت‌های الهی، نصرت و دفاع از مؤمنین است و خداوند این دفاع و حمایت را به عنوان یک حقّ، بر خود لازم فرموده است: «وَ کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ»؛ البتّه معنای دفاع و نصرت الهی، همیشه دفاع و نصرت فوری و کوتاه مدّت نیست، بلکه دفاع دراز مدّت را نیز شامل می‌شود، زیرا در آیات دیگر می‌فرماید: «وَ الْعاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ».
آری، ممکن است در یک درگیری و جنگ، مؤمنین به ظاهر شکست بخورند، ولی اهداف و تفّکر آنان پیروز شود، چنانکه ابن ملجم، حضرت علی (ع) را به شهادت رساند، ولی آیا خداوند او را حمایت کرد یا علی (ع) را؟ نام علی، فرزند علی، کتاب علی، مناجات علی، عزّت علی، شیعه‌ی علی و تفکّر علی سرانجام به پیروزی رسید.
«خَوّانٍ» و «کَفُورٍ» به معنای کسی است که کفر و خیانت، کار و سیره‌ی او باشد.
پیام‌های آیه ۳۸ سوره حج
۱- تحقّق وعده‌ی الهی در دفاع از مؤمنان، حتمی است. «إِنَّ»
۲- مؤمنان، تنها و بی مدافع نیستند. «إِنَّ اللّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا»
۳- حمایت خداوند، ابدی است. «یُدافِعُ»
۴- مؤمنان، از حریم خدا دفاع می‌کنند وخدا از حریم مؤمنان. «یُدافِعُ»، نه «یُدافِعُ»
۵-مؤمنان، محبوب خدا هستند. «إِنَّ اللّهَ یُدافِعُ»
۶- عنصری که نصرت و دفاع خدا را جلب می‌کند، ایمان است. «عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا» «وَ کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ»
۷- قهر و غضب خداوند، بر اساس معیارهاست. «یُدافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا - لا یُحِبُّ کُلَّ خَوّانٍ» (دین خداوند امانتی در دست ماست که نباید به آن خیانت شود)
۸-همه‌ی مردم در برابر خداوند یکسانند، «کُلَّ خَوّانٍ» و خیانت از هیچ کس بخشیده نیست.
۹- بدتر از خیانت، خیانت پیشگی؛ «خَوّانٍ» بدتر از کفر، کفرپیشگی است. «کَفُورٍ»
۱۰- خیانت، زمینه‌ی کفر است. (اوّل «خَوّانٍ» مطرح شده، بعد «کَفُورٍ»)
۱۱- کسی که ایمان ندارد به خود و خدا و رسول خدا صلی الله علیه و آله خیانت کرده است. («خَوّانٍ» در برابر «آمَنُوا» قرار داده شده)
منبع:باشگاه خبرنگاران