عقیق:چند سال پیش انتشار کلیپی کوتاه پای گروه تبلیغی بقیة الله بابلسر را به فضای مجازی و رسانه باز کرد. کلیپی که نشان می‌­داد چند طلبه جوان در ساحل دریا مشغول برگزاری مسابقه سیب خوری هستند. انتشار این مسابقه حاشیه­‌هایی را به دنبال داشت. حاشیه‌­هایی که حجة الاسلام سیدمرتضی پورعلی مسئول این گروه تبلیغی علاقه‌­ای نداشت به جزئیات آن بپردازیم. مصاحبه‌ای که پیش روی شماست را همان چند سال پیش انجام داده بودیم ولی منتشر نکرده بودیم تا اینکه دیدیم این گروه تبلیغی در شبکه اجتماعیش از آغاز به کار فعالیت‌های گروه برای پنجمین سال در سواحل مازندران خبر می‌دهد. همین بهانه‌ای شد برای انتشار این مصاحبه.

 اعضای گروه تبلیغی بقیة الله در چه مکان‌­هایی تبلیغ می‌­کنند و مخاطبانشان چه کسانی هستند؟

گروه تبلیغی بقیه الله بابلسر از سال ۱۳۹۳ زیر نظر دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم با ۵-۶ طلبه آغاز به کار کرد. فعالیت­‌های ما به دو بخش تقسیم می‌­شود؛ بخش دانش­‌آموزی و بخش عمومی در فضاهای عمومی مثل ساحل، جنگل، پارک. در تبلیغ دانش‌­آموزی هم در دو قالب تبلیغ موقت و تبلیغ دائم کار را در شهرستان‌­ها انجام می­‌دهیم. در ایام محرم، ایام فاطمیه و مناسبت­‌های مختلف، دوستان علاوه بر اینکه در مساجد حضور پیدا می­‌کنند، در مدارس هم حضور دارند. همچنین در تابستان هم ویژه برنامه‌­های مختلفی برای بچه­‌ها داریم. به عنوان مثال، امسال در بابلسر ۲۰۰ دانش آموز با برنامه‌­های ورزشی، دینی، اردو و دیگر برنامه­‌های متنوع و مفید تحت پوشش بودند. برنامه دائمی هم از امسال شروع است؛ برای اینکه می­‌خواهیم بحث تربیتی داشته باشیم. دانش آموزان سال ششم ابتدایی را رصد می­‌کنیم و در زمینه­‌های مختلف دینی و تربیتی با اینها کار می­‌کنیم.

سعی کرده‌­ایم دانش‌­آموزان به صورت حلقه‌­های حداکثر ده نفر با یک طلبه در ارتباط باشند تا بتواند تمام مسائل دینی، اعتقادی و حتی درسی، خانوادگی‌شان را با طلبه در میان بگذارند و این نوجوانان مبلغ ما در خانواده­ خودشان باشند. خانواده با این طلبه در ارتباط باشد. چطور خیلی از ما در گوشی­‌هایمان شماره تلفن دکترها را داریم. زنگ می‌زنیم و شرح حال می­‌دهیم. دکتر هم تشخیص می­‌دهد که به او مراجعه کنیم یا نکنیم. خوب است که این نوجوان هم از همان ابتدا شمای حاج آقا در کنارش باشی. هرجا احساس نیاز کرد، سؤالی داشت، بتواند با مبلغ ما در ارتباط باشد. این کار دانش‌­آموزی ماست که از همان ابتدا در شهرستان­ها انجام می‌­دهیم و بحمدالله تا اینجا هم موفق بوده‌­ایم. انشاءالله به دنبال این هستیم که یک مهدکودک اسلامی خوب با مسئولیت بچه‌­های گروه شکل بدهیم و در اولین فرصت این کار را هم انجام خواهیم داد.

بخش دوم فعالیت ما که بیشتر نمود دارد و بخاطر فضای شهرستان و استان ماست، فعالیت در ساحل است؛ یک فضای کاملا نو و بدیع. سه سالی است که در فضای ساحل فعالیت می­‌کنیم. مبلغان ما سی نفر هستند. قالب اعضای گروه از کارشناسی ارشد و سطح سه به بالا هستند. دو - سه نفر از اعضا، سطح چهار حوزه هستند. کارشناس ارشد روان‌شناسی و مشاوره داریم. کارشناس جامعه شناسی و مبلغانی داریم که سطح چهار رشته تبلیغ را طی کرده‌­اند و اکثرا هم در دروس خارج در حوزه علمیه قم مشغول به تحصیل هستند و وقتی هم که ایام تبلیغ فرا می‌­رسد به اولویت دومشان که تبلیغ است، در شهرستان بابلسر می‌­پردازند.

شما مسابقه‌­ای ترتیب دادید که در فضای مجازی بازتاب گسترده‌­ای پیدا کرد و موافقان و مخالفانی هم داشت. داستان از چه قرار بود؟

همانطور که حضرت امام فرمودند، انقلاب اسلامی در تمام عرصه‌هاست؛ عرصه سیاست، عرصه اقتصاد و عرصه فرهنگی. در تمام عرصه­‌ها نیز باید حرفی برای گفتن داشته باشیم. تفریح انقلابی و اسلامی هم قطعاً امروزه یکی از نیازهای جامعه ماست. کشور اسلامی نیاز به تفریح اسلامی دارد. شما تفریحات سواحل را در قبل از انقلاب درنظر بگیرید. چه اتفاقاتی آنجا رخ می‌داد و با چه وضعیتی می­‌آمدند و امروزه مردم با چه وضعی می­‌آیند؟ ما معتقدیم که حوزه در برابر تمام نیازهای صادق جامعه که تفریح هم یک نیاز جامعه است باید جوابگو باشد. پنج شنبه و جمعه که در کشور تعطیل است، سیل جمعیت به سمت ساحل و جنگل سرازیر می‌شوند. همه ما مسئول هستیم. حوزه و طلاب مسئولند که یک تفریح سالم برای مردم ایجاد کنند. یک الگوی درست به مردم معرفی کنیم. یک ساحلی که امنیت داشته باشد و اخلاقی باشد. چون مردم ما خانواده دوست هستند. چون اسلام به خانواده خیلی اهمیت می‌­دهد. بابلسر ساحل زیادی دارد. ده پارکینگ دارد. ما گفتیم که یک ساحل را معرفی کنیم که فقط خانواده‌­ها حق داشته باشند در آنجا تفریح و سکونت کنند. پیشنهادش را دادیم و حالا به فکر برنامه ریزی هستیم.

برنامه‌های تفریحی زیادی در ساحل داریم؛ آب خوری، سیب خوری، هندوانه خوری، والیبال، دارت و... و همه پیشنهادات و انتقادات را نیز می‌­پذیریم. از دوستان حوزوی و مسئولان می­‌خواهم که خودشان تشریف بیاورند و فضای کنار ساحل و برنامه‌­های ما را ببینند. فضای کنار ساحل با فضای مسجد فرق می­‌کند. گاهی این حرف و حدیث پیش می‌­آید که دوستان حوزه و مسجد را رها کردند و به ساحل رفتند. خیر، ما هم برای حوزه‌ایم. سنگر اصلی ما مسجد و حسینه است و افتخار هم می­‌کنیم. نکته مهم این که ما رفتیم تا آنجا را هم مسجد کنیم؛ مسجد به معنای عام. چون کنار ساحل افرادی را می‌­بینید که شاید تا به حال داخل مسجد نرفته باشند. دیروز در مصاحبه نماینده مجلس بابلسر خواندم که تابستان امسال شش میلیون نفر شب خواب داشتیم. خیلی آمار زیادی است. این جمعیت زیاد، فقط در بابلسر. چون فضای بابلسر بیشترین حجم ساحل را نسبت به شهرهای اطراف دارد.

درباره ماجرای سیب‌خوری نگفتید.

به نظر من سوال شما این باشد که در آنجا چه اتفاقاتی می‌­افتد. یکی از برنامه‌­های ما در آنجا سیب‌خوری بود که از همین واژه سیب خوری خیلی­‌ها استفاده سوء کردند. در حین مسابقه برگزار کردن، دو نفر خانم بد حجاب هم بودند. یک نفر با دوربین فیلم گرفته و ...  نمی‌خواهم وارد جزئیات شوم چون حاشیه به وجود می­‌آید.

کسی به شما اعتراض نکرد که چرا در ساحل برنامه اجرا می­‌کنید؟

همانطور که عرض کردم ما حضور در ساحل را وظیفه خودمان می‌­دانیم. رسول اکرم هم هرجا مردم بودند، حضور پیدا می­‌کردند. امیرالمؤمنین این مطلب را در نهج البلاغه فرمودند. شما در کنار ساحل هر نوع تفکری که بخواهد می­‌توانید پیدا کنید. انواع مختلف افراد با پوشش­‌های مختلف. ما رفتیم که یک تفریح و یک الگوی سالم به مردم معرفی کنیم. گاهی شنیده می­‌شود که در کنار ساحل افراد لاابالی و اراذل دیده می‌­شوند. در بابلسر ده پارکینگ هست. در یکی از آنها شبی ۳۰۰ نفر نمازگزار می‌­آمد، با کمترین امکانات از قبیل سرویس بهداشتی، وضوخانه، نور مناسب، مهر و... . پس معلوم است که مردم هم دوست دارند ولی فضای درستی در آنجا ندیده‌­اند.

ما تصمیم گرفتیم یک الگوی مناسب و ساحلی را معرفی کنیم که مخصوص خانواده باشد و قطعاً در برنامه‌­های ما هم خواهد بود. در سال‌­های آینده، حوزویان، دانشجویان، مسئولان همه بیایند دست به دست هم، یک ساحل اسلامی معرفی کنیم که در جهان بی نظیر باشد. یک ساحلی که همه چیزش اسلامی باشد. ان شاءالله در آینده این برنامه را خواهیم داشت. حوزه و روحانیت همیشه برنامه و محتوا می‌­دهد. این برنامه را ما به مسئولان شهر می‌دهیم. کسی که برای تفریح به آنجا می­‌آید ساحل اسلامی را لمس کند. آن کثیفی و زباله کنار ساحل و دریا را فقط نبیند. دریا یک نعمت الهی است. باید به خوبی از آن بهره ببریم.

فارغ از ماجرای مسابقه سیب‌خوری، چه برنامه‌­ها و تجربیاتی از تبلیغ در ساحل دارید؟

دو نکته وجود دارد. سه سال است که ما در آنجا برنامه اجرا می‌­کنیم. تقریبا سه تابستان را آنجا بودیم و ۳۰۰ روز برنامه داشتیم. دوستان ما در کنار ساحل تجربه خوبی دارند. این طور نیست که بی گدار به آب بزنند. اعضای گروه همه بومی خود منطقه هستند. طلاب زیادی هستند از سراسر کشور که درخواست می­‌دهند برای کمک به ما بیایند ولی یکی از اولویت­‌های ما این است که بچه‌­ها از خود مازندران باشند، چون فضای ساحل و مازندران و مسافران را می­‌شناسد و می­‌داند که چه اتفاقاتی افتاده و می‌­افتد. در این دو سه سال که آنجا بودیم، اولین کاری که کردیم رصد کردن فضای ساحل است، چون وقتی می­‌خواهی کاری را تازه شروع کنی ابتدای به ساکن باید فضا را خوب شناسایی کنی. کار ساحل چیزی نبوده که تجربه داشته باشیم یا از جایی الگو بگیریم. لذا کار اول ما آزمون و خطا بود که آیا اصلا این کار ما جواب می‌دهد یا نه و مردم چه واکنشی نشان می‌دهند که الحمدالله تا به حال خوب بوده است.

نکته دوم اینکه یکسری برنامه­‌های فرهنگی متناسب با ذائقه مردم اجرا می­‌کنیم. کار در کنار ساحل با کار در مسجد و مدرسه فرق دارد. یک وقتی هست که من در مدرسه برای بچه‌­ها سخنرانی و برنامه دارم، یک وقت هم در کنار ساحل. متاسفانه گاهی اوقات این تفکر در بعضی از مردم ما وجود دارد که وقتی به سمت مشهد می­‌روند با حالت معنوی هستند ولی وقتی به بابلسر می­‌رسند خانم چادرش را می‌­اندازد، آقا طوری داخل ماشین می‌­نشیند که انگار می­‌خواهد داخل ماشین شنا کند. ما در این فضا می­‌خواهیم کار انجام بدهیم. طبیعتاً کار ما متناسب با همان فضا باید باشد. کار ما باید با ذائقه مردم کنار ساحل متناسب باشد.

مخاطب سنجی یک اصل مهم در تبلیغ است. کسانی که کنار ساحل می‌­آیند، حتی کسانی هستند که شاید تلویزیون جمهوری اسلامی را نبینند. نه تنها شبکه‌­های جمهوری اسلامی را نمی­‌بینند، بلکه آن شبکه‌­های خارجی را می­‌بینند که علیه دین و علیه روحانیت هم تبلیغ می­‌کنند. ما با این تیپ از آدم‌­ها سر و کار داریم و باید تبلیغ دین را انجام بدهیم.

خیلی از طلبه‌ها هستند که به ساحل نمی روند و دیگران را هم منع می­کنند، چون معتقدند که حرمت لباس روحانیت شکسته می‌شود. آیا این دست از طلبه‌ها  به پست شما خورده‌­اند؟

بله این برخوردها را دیده‌ایم. بنده وقتی که طلبه شدم، به قول شهید مطهری اگر در تمام عمرم یک افتخار داشته باشم، همین عبا و عمامه من است. ما این لباس را هیچ مانعی بین خودمان و مردم نمی­‌دانیم. اگر قرار است که این لباس حجاب بین مردم و من شود، پس چرا من طلبه شدم؟ یک وقت هست که من با این لباس برای تفریح می­‌روم، واضح است که اعتراض به جاست. اما یک وقت کار من تبلیغی است. می­‌روم که برای مردم حرف بزنم، تبلیغ کنم. جمعیتی که به بابلسر می‌­آید در جای دیگر نمی‌­توانید پیدا کنید. ما می­‌رویم که دین را به مردم کنار ساحل عرضه کنیم. نمی­‌شود که برای این کار لباسم را دربیاورم. یک عده می­‌گویند اصلا به آنجا نروید. امام خمینی فرمود: مگر مردم ما می­‌گذارند که سواحل ما مانند سواحل قبل از انقلاب شود؟! چه کسی باید برود دین را برای مردم کنار ساحل تبلیغ کند؟ چرا ما فکر می­‌کنیم مردم کنار ساحل آدم‌­های اهل نمازی نیستند؟

امسال برای دومین بار است که در کنار ساحل دعای عرفه برگزار کردیم درحالی که قبلا این اتفاق رخ نداده بود. دوستان ما یک روز قبل از روز عرفه، ناامید بودند که این کار در این مکان جواب نمی­‌دهد. آن روز بدون هیچ تبلیغاتی در سطح شهر ۳۰۰-۲۰۰ نفر در دعای عرفه حضور داشتند. شبی ۳۰۰ نفر نمازگزار در کنار ساحل آیا اتفاق بدی است؟ آیا حرمت لباس شکسته می‌­شود؟ روزانه ۵۰ مشاوره به مردم می­‌دهیم، کار بدی است؟ مشاوره خانواده، مشاوره طلاق، مشاوره ازدواج. در روز، شش مبلغ در قسمت مشاوره فعالیت می­‌کنند. حداقل هر مبلغ با ۲۰ نفر ارتباط چهره به چهره دارد. قالب سؤالات هم سوالات شرعی مثل احکام وضو و نماز است. مردم این لباس را دوست دارند. وقتی ما را آنجا می‌بینند به سمت ما می‌آیند.

اعتراض معترضان شما را دلسرد نکرده است؟ آیا کسانی هم بوده‌­اند که شما را در کارتان دلگرم و حمایت کنند؟

هرکاری، یک سری معترض دارد. اولا ما از همه انتقادات و پیشنهادات استقبال می­‌کنیم. اعضای گروه ما این روحیه نقدپذیری را دارند. از همه اساتید هم مشورت می­‌گیریم. مجموعه ما و اتاق فکر ما ساعت­‌ها قبل از این که کنار ساحل حضور پیدا کنیم، کار علمی و پژوهشی انجام می‌دهیم. در مازندران با نمایندگان خبرگان استان مازندران، با ائمه جمعه من حیث المجموع با همه ایشان دیدار و گفتگو داشتیم و این برنامه‌­ها را جزء به جزء تشریح و بیان کردیم. با خیلی از حضرات ائمه جمعه، علما و مراجع دیدار داشتیم. برنامه‌ها به سمع و نظر این علما رسید. با دستور آیت‌الله هاشمی شاهرودی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نماینده ایشان در مازندران حجت الاسلام بابایی آمدند و کار ما را دیدند و گزارش ویژه و مبسوطی را ارائه دادند. خدمت آیت‌الله علوی گرگانی رسیدیم. گزارشی هم خدمت ایشان ارائه دادیم. توصیه‌ای که ایشان به مجموعه ما داشتند این بود که در کارتان استقامت داشته باشید. کاری را که انجام می‌­دهید، شک نکنید کار درستی است و هیچگونه ناامیدی نداشته باشید. همینطور با آیت‌الله سیفی مازندرانی نشست داشتیم. حجة الاسلام‌والمسلمین توکل فرمودند که یک لحظه در کارتان تردید راه ندهید که حضور در کنار ساحل بسیار می­‌تواند اثرگذار باشد و به کارتان ادامه بدهید. دوستان معترض ما قطعاً دغدغه دینی دارند و من از همین جا دعوت می­‌کنم که در عید نوروز و تابستان سال آینده که حضور پررنگتری خواهیم داشت، تشریف بیاورند و برنامه ها را ببینند.

نظر شما این است که مطابق با ذائقه مردم و نیازهای جدید برنامه اجرا کنید. خط قرمز شما کجاست تا حرکت مطابق ذائقه مردم باعث وادادگی نشود؟ ممکن است ذائقه مردم باعث شود از تمام اصول فاصله بگیریم.

قطعاً مجموعه ما به اینکه «هدف وسیله را توجیه نمی­‌کند» پایبند است. هدف ما تبلیغ دین خداست. هدف ما رساندن دین خدا به مردم است. ما واقف به این امر هستیم و با تمام وجود دغدغه همه ماست. یک روز هم نشده که ما بدون وضو به آنجا برویم. اعتقاد ما این است که کار تبلیغی انجام می‌دهیم؛ نه اینکه برای تفریح برویم. همانطور که ما در مسجد و مدرسه تبلیغ می­‌کنیم، کنار ساحل هم همینطور است. خط قرمز ما مشخص است. طبیعتاً ما نمی­‌خواهیم شبیه مردم شویم. فضای حوزه و طلبگی و اساتید اخلاق، مسیر را به ما نشان دادند. ما قالب­ها را عوض می­کنیم. ما دنبال این نیستیم که سر و صدا ایجاد کنیم. ما فقط قالب را عوض کردیم. ما آنجا آنقدر مواظب هستیم که احکام شرعی را در کنار ساحل می‌گوییم. بین دو نماز ما احکام می­‌گوییم. احکام متناسب با ذائقه مردم، متناسب با آن فضا. مثلا می­‌گفتیم غسل ارتماسی کنار ساحل به چه شکل است. سخنرانی هم می­‌کردیم متناسب با همانجا بود. مثلا می­‌گفتیم: شما اگر میوه‌ه­ای را از درخت جدا کنید، این میوه قابل بازگشت دوباره به درخت نیست. اما اگر صدتا کامیون آب از دریا جدا شود و همه این صد کامیون آب نجس شود، قابل برگشت به دریاست. قصه ما با خدا، قصه میوه و درخت نیست. قصه ما آدم­‌ها با خدا، قصه آب و دریاست. هروقت از خدا جدا شوی، خدا می­‌گوید برگرد. اولین کاری هم که دریا می­‌کند این است که پاک می‌­کند، خدا هم پاکت می­‌کند. ذائقه مردم یعنی این. امسال یک گروه نمایش برده بودیم، نمایش‌­های خیابانی برای مردم اجرا می­‌کردند. اتاق فکر آن نمایش ما بودیم، ما تزریق می­‌کردیم، محتوا و برنامه می­‌دادیم، آن گروه نمایش کنار ساحل برنامه اجرا می‌­کرد. با موضوعات مختلف. ازدواج، طلاق، مهریه‌­های بالا و... .

منبع:حوزه