عقیق:حجت‌الاسلام حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی روز یکشنبه ۸ تیرماه در جلسه شورای معاونین این مجمع در ادامه سلسله مباحث پیرامون طرح معماری جدید و نوسازی تقریب، اظهارداشت: اگر دو گروه مسلمان با هم جنگیدند، دستور قرآنی است که با ظالم مقابله و عدل را استیفاء کنیم تا اینکه آن گروه ظالم، دست از ظلم بردارد و تسلیم عدالت شود، این معیاری است که بتوانیم کشورها و گروه‌هایی که بر دیگران ظلم می‌کنند را تشخیص دهیم. در این حال حمایت از مظلوم به هر شکل ممکن وظیفه‌ای است که قرآن برای ما تعیین کرده است.

وی با بیان اینکه اصل در اسلام صلح است، افزود: اصل این است که جنگی نباشد، زیرا جنگ موجب تفرقه می‌شود و تفرقه بستر بهره‌برداری استکبار جهانی است، اگر جنگی شد باید صلح برقرار شود، ولی این اصل اولیه استثنایی هم دارد و آن این است اگر دو گروه از مسلمانان با یکدیگر جنگیدند و یکی بر دیگری ظلم کرد، اینجا باید به جنگ وارد شد و با ظالم مقابله کرد تا از ظلم دست بردارد و حق مظلوم را به وی بازگرداند؛ از نظر قرآن این تنها راه اصلاح است.

شهریاری در ادامه به معانی لغوی عدالت اشاره کرد و گفت: عدالت در معنای عام به معنی ضد جور و ظلم است. طبیعتا اگر عدل ضد جور و ظلم باشد و جور و ظلم به معنی ستاندن حق غیر باشد، بنابراین عدل می‌شود نستاندن حق دیگری. یعنی وقتی شما حق دیگری را نمی‌ستانید، عادل هستید. اینجا دو مرتبه از عدالت وجود دارد اول اینکه شما حق دیگری را نمی‌ستانید، یعنی شما در خانه نشسته‌اید و حق کسی را به ناحق نمی‌گیرید پس عادل هستید، چون حق کسی را نستانده‌اید این مرتبه اول عدالت است و معنای سلبی دارد. اما مرتبه بالاتر این است که شما می‌روید و حق شخصی که مظلوم واقع شده را از ظالم می‌ستانی و به مظلوم بازمی‌گردانی، این یک اقدام ایجابی است که به آن عدالت جبرانی گویند. عدالت جبرانی وجه ایجابی دارد.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تأکید کرد: ظلم مفهوماً دو جزء علی البدل دارد یکی از آنها  بنائی عقلائی است و آن این که حق دیگری را بستانند و جزء دیگر که ریشه در قرآن و سنت دارد بنائی شرعی است و آن این که گناه کند (یا  کفر یا شرک ورزد که بزرگترین گناه است). در تعابیر قران و روایات اسلامی آمده کسی که گناه کند به خود ظلم کرده است و دیگر عادل نیست. در مقابل عدل که ضد ظلم است نفی این دو جزء است، یعنی کسی عادل است که هم حق دیگری را نستاند و هم گناه نکند، بنابراین اگر کسی این دو ویژگی را داشته باشد عادل است و این چنین شخصی شرط قضاوت یا امامت جماعت را داراست. 

شهریاری تأکید کرد: ظلم یعنی ستم کردن و عدل یعنی ستم نکردن. بنابراین تعریف عدالت به وضع هر چیزی در جای خودش تعریف به لوازم و آثار است و نیز تعریف عدالت به ملکه نیز مدخول از اخلاق فلسفی است و از متون دینی چنین معنایی استنباط نمی‌شود.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: اگر ظلم به معنای ستاندن حق دیگری و عدل به معنای نستاندن حق دیگری باشد، پس ظلم و عدل ارجاع به معنای پیشینی «حق» دارد. زمانی که انسان به دنیا می‌آید مستحق حقوقی می‌گردد که عقلا به آن حقوق بشر گویند. نفس کشیدن یکی از مهمترین و ضروری‌ترین حقوق انسان است.

وی ادامه داد: اگر شما جلوی نفس کشیدن انسانی را بگیرید شما اساسی‌ترین حق را از وی گرفته‌اید، لذا از جمله بارزترین نقض حقوق بشر این است که نگذارید کسی نفس بکشد. این بزرگترین ظلمی است که در حق یک انسان ممکن است صورت گیرد. اما امروز در آمریکا مشاهده می‌کنیم که این اساسی‌ترین و ضروری‌ترین حق نادیده گرفته می‌شود.

منبع:فارس