عقیق:آیت‌الله محمدعلی جاودان، استاد اخلاق در جلسه هفتگی درس اخلاق خود در حسینیه شیخ مرتضی زاهد با اشاره به ثبت همه اعمال انسان در دنیا و حسابرسی آن در آخرت گفت: در روز قیامت از تمام رفتار و اعمال و حتی حرف زدن ما حسابرسی می‌کنند؛ قرآن می‌فرماید: «مَا یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ»، آیه ۱۸ سوره قاف: سخنی بر زبان نیاورد جز آنکه همان دم فرشته‌ای مراقب و آماده است.
وی ادامه داد: اگر شب قبل از خواب رفتار و اعمال طی روز خود را محاسبه کنید که مثلاً امروز چکار کرده‌اید، شاید یک سریع چیزها یادتان بیاید و خیلی چیزها هم یادتان نیاید، اما مأمورین محاسبه اعمال همه رفتار و اعمال شما را ثبت و ضبط کرده‌اند. شاید موقع محاسبه و حسابرسی اعمال خود یادتان نیاید در طول روز ده جور فحش دادید، ده جور پشت سر مردم حرف زدید و بد با آن‌ها برخورد نمودید، و این کلمه کلمه سخنی که شما گفته‌اید در روز قیامت محاسبه می‌شود.
حسابرسی کلمه کلمه سخنان انسان که در دنیا زده
آیت الله جاودان گفت: مأموران خدا ایستاده‌اند و هر کلمه‌ای که از این دهان بیرون می‌آید آن را ثبت و ضبط می‌کنند، بعد برای لفظ بعدی همه‌اش مأمور ایستاده تا این الفاظ را ثبت کند و هیچ کلمه‌ای نیست که از دست آن‌ها در برود و ننویسند! حالا اگر شما تند تند حرف بزنید و یا با دوستانتان نشسته‌اید همینطور بیهوده تند تند حرف می‌زنید، مأمورین تک تک حرف‌های شما را ثبت می‌کنند.
وی ادامه داد: یک روز هم باید برای تمام این کلماتی که حرف زدید پاسخگو باشید و جواب دهید. بدانید که کلمه کلمه این حرف‌ها را حساب می‌کنند و از شما می‌پرسند که چه گفتید، چند سال باید برای حرف زدن‌هایی که زده‌اید در قیامت معطل شوید. اکثرش را هم جواب ندارید که بگویید برای چه این حرف را زده‌اید و آخر هم به غلط کردن می‌افتید اما غلط کردن آنجا بدرد نمیخورد و باید در دنیا این غلط کردن را می‌گفتید. قرآن هم می‌فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ کَفَرُوا لَا تَعْتَذِرُوا الْیوْمَ ۖ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» آیه ۷ سوره تحریم: [آن روز گویند: ] ای کافران! امروز عذرخواهی مکنید، فقط آنچه را همواره انجام می‌دادید، جزا داده می‌شوید.
این استاد اخلاق افزود: اگر کسی حساب و کتاب کارهای خود را دارد در این دنیا عذرخواهی خواهد کرد، چنین کسی شب محاسبه اعمال روز خود را می‌کند و جایی که کاستی داشته عذرخواهی و جبران می‌کند.
اثر محاسبه شبانه در متوجه شدن خطاهای روزانه
آیت الله جاودان با اشاره به اثرات محاسبه اعمال در پی بردن به اشتباهات اظهار کرد: در طول روز مثلاً یک کلمه از دهانتان خارج شده، یا یک نگاه اشتباهی کردید، یا یک قدم اشتباهی برداشتید که اگر شب رفتار خود را محاسبه کنید این را متوجه می‌شوید و شاید بتوانید عذرخواهی و جبران کنید.
وی ادامه داد: اما برخی چیزها امکان عذرخواهی و جبران ندارد. مثلاً اگر در طول روز دلی را شکسته باشید، باید بروید پیش آن فرد و از او حلالیت بطلبید، یا اینکه در مال مردم چیزی را کم و زیاد کرده‌اید و خورده‌های آن را حساب نکردید که اگر شما این خورده‌ها را حساب نکردید فردای قیامت همین‌ها را حساب می‌کنند. پس در محاسبه وقتی متوجه شدید باید از آن فرد رضایت بطلبید و اگر او هم راضی شد حل است ولی اگر راضی نشد این خورده ریزها در قیامت محاسبه می‌شود. نه فقط برای شما بلکه برای بنده هم بدتر و ده برابر سخت‌تر محاسبه می‌شود.
تنها دارایی انسان ها در آخرت
آیت الله جاودان با بیان اینکه انسان در آخرت هیچ چیز ندارد و دارایی او فقط اعمالش است، گفت: بدانید که از دارایی‌های این دنیا هیچ چیز را همراه نمیبرید، مثلاً اگر در این دنیا آبرومند بودید مثلاً پدر شما آیت الله یا شاهزاده یا امیرلشکر بوده از این چیزها در قیامت حساب نمیکنند و فقط خودتان هستید و هر کس می‌آید تک و تنها با اعمال خودش است.
وی ادامه داد: تنها چیزی که انسان در آخرت همراه خود دارد و مالک آن است اعمال او در دنیا است. آدم مالک هیچ چیز نیست اگر در دنیا شما آبرو، ثروت، ملک و اموال داشته‌اید اینها برای همان دنیا بوده است و تمام شده است. بنده مثلاً عنوان استاد یک مدرسه یا مدیر یک مدرسه را داریم ولی آنجا دیگر مدرسه‌ای وجود ندارد که استاد یا مدیری باشد و مدرسه را هم نمیتوان با خود به آخرت برد، این عناوین دنیایی فقط برای همین دنیا بود و تمام شد.
این استاد حوزوی افزود: آنچه به شما در دنیا داده‌اند گذاشتید پشت سرتان و آمدید. قرآن هم می‌فرماید: «وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَیٰ کَمَا خَلَقْنَاکُمْ أَوَّلَ مَرَّهٍ وَتَرَکْتُمْ مَا خَوَّلْنَاکُمْ وَرَاءَ ظُهُورِکُمْ ۖ » آیه ۹۴ سوره انعام: و محققا شما یکایک به سوی ما باز آمدید آن گونه که اول بار شما را بیافریدیم و آنچه را که (از مال و جاه) به شما داده بودیم همه را پشت سر وانهادید.
انسان های بدون شفیع در آخرت
آیت الله جاودان بیان کرد: علاوه بر اینکه هیچ دارایی دنیایی در آخرت با خود ندارید، آنجا هیچ شفیعی هم ندارید که در ادامه همین آیه خداوند می‌فرماید: «وَمَا نَرَیٰ مَعَکُمْ شُفَعَاءَکُمُ الَّذِینَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِیکُمْ شُرَکَاءُ ۚ» و آن شفیعان را که به خیال باطل شریک ما در خود می‌پنداشتید با شما نمی‌بینیم!
وی ادامه داد: در آخرت از شفیعان خودتان کسی را به همراه خودتان نمیبینید، در دنیا شاید مشکل پیدا کنید به وکیل خودت زنگ می‌زنید و او به سرعت خودش را می‌رساند مثلاً در کلانتری و او مشکل شما را رفع و رجوع می‌کند و گرفتاری را درست می‌کند، یا بچه در مدرسه مشکلی پیدا کرده وتلفن می‌کنند پدر و مادرش بیاید و آن‌ها شفیع می‌شوند و کار بچه را اگر خطایی کرده حل می‌کنند. حالا با رفتن از دنیا همه شفیعانتان هم در دنیا گذاشتید و کسی شفیع شما نیست.
گریه برای امام حسین (ع) سرمایه شما در آخرت
آیت الله جاودان اظهار کرد: حالا اگر کاری خوبی کردید و چیزی بردید آن عمل نیک آنجا شفیع شما خواهد بود. مثلاً اگر در دنیا به اندازه یک خط باریک مثل یک نخ باریک وقتی برای امام حسین (ع) روضه می‌خواندند آنجا گریه کردید این عمل برای شما مانده است و آنجا شفیع شما است.
وی ادامه داد: اگر کسی همه چیزش را آبرو، جان، مال، جوانی، سلامتی، قوت و نیرو، بیداری خود را برای امام حسین (ع) خرج کند و منتی هم نداشته باشد و برای خود حساب نکند این کار او قیمتی است و سرمایه شما در آخرت خواهد بود.
آیه ای که امام خمینی(ره) مکرر در درس اخلاق می خواندند
آیت الله جاودان گفت: مرحوم حاج آقا حق‌شناس می‌فرمودند در درس حضرت امام (ره) ایشان هر وقت درس اخلاق می‌گفتند این آیه را تکرار می‌کرد که قرآن می‌فرماید: «مَا عِنْدَکُمْ ینْفَدُ ۖ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ ۗ » آیه ۹۶ سوره نحل: آنچه نزد شماست همه نابود خواهد شد و آنچه نزد خداست (از ذخائر اعمال نیک و ثواب آخرت، تا ابد) باقی خواهد بود. یعنی آنچه نزد شما است از بین می‌رود و آنچه نزد خدا است باقی می‌ماند. اگر همین را من باور کنید نجات پیدا می‌کنید.
وی ادامه داد: فرمودند که خدای متعال یک درهم که شما در راه او داده‌اید این را پرورش می‌دهد و وقتی در آن عالم رفتید می‌بینید این یک درهم مثلاً به اندازه کوه ابوقبیس است. خوب من یک درهم داده‌ام چیزی نبوده و مهم اینکه اصلاً یادت هم نیست که من چکار کرده‌ام و این می‌ماند.