متن پرسش جمعی از مؤمنان و پاسخ معظم له به شرح زیر است:

سؤال: این روز ها اطلاعات پزشکی در خصوص جلوگیری از ابتلا به ویروس همه گیر کرونا منتشر شده که توصیه ها و اقدامات متعددی را توصیه می کند و از جمله آنها؛ نوشیدن پی در پی آب و مرطوب نگه داشتن دهان و حلق برای جلوگیری از چسبیدن ویروس بیماری زا به غشاهای مخاطی داخل دهان و مجاری ناحیه سر است.

پزشکان این توصیه را به این خاطر ارائه می دهند که با این کار، ویروس به سمت اسید های معده منتقل شده و آنجا کشته می شود.

برخی می گویند با توجه به اینکه تنها راه درمان و جلوگیری از ابتلا به کرونا، تکیه بر قدرت سیستم دفاعی بدن است، روزه داری موجب تضعیف سیستم دفاعی بدن بسیاری از مردم شده و احتمال ابتلا به بیماری مذکور را افزایش می دهد.

از آنجا که ما به ماه مبارک رمضان نزدیک می شویم، آیا احتمال ابتلا به ویروس کرونا در نتیجه خشکی حلق ناشی از روزه داری برای باز کردن روزه و عدم روزه گرفتن در ماه رمضان امسال کافی است؟ مکلّف در این خصوص چه مسئولیتی دارد؟

پاسخ دفتر آیت الله فیاض:

۱- از خداوند متعال می خواهیم که این بلای ناگوار و این ویروس کشنده را از تمامی کشورهای جهان به ویژه از کشورمان(عراق) دور سازد و با رحمت گسترده خود که همه چیز را فرا گرفته، تمامی بیماران را شفای عاجل دهد تا مردم در ماه مبارک رمضان از شر این ویروس خبیث در امنیت و آرامش باشند.

۲- بر مؤمنین پنهان نیست که ماه رمضان از ضروریات تکلیف شرعی و دومین رکن از ارکان شریعت مقدس اسلام است و در قرآن کریم واجب اعلام شده است، لذا جایز نیست مکلّف به خاطر برخی توصیه های عمومی و بدون تحقق ترس واقعی روزه خود را ترک کند، بلکه باید مکلّف واقعاً این ترس را درک کند که اگر به خاطر وضعیت سلامتی و کاری خاص، اگر در طول روز بدون آب سر کند، احتمال دارد به بیماری دچار شود.

همه مردم با تفاوتی که در وضعیت سلامت، آمادگی جسمانی، نوع کار روزانه و وظایف بیرونی خود دارند، به یک اندازه در معرض احتمال ابتلا به انواع بیماری ها نیستند. هر کس که در این خصوص ترس و نگرانی دارد به پزشک متخصص مراجعه کند.

هر کس به خاطر شرایط خاصی که دارد یا به خاطر وضعیت کاری یا وضعیت سلامتی اش، این ترس را دارد که اگر روزه بگیرد به بیماری مبتلا می شود و نمی تواند اقدامات پیشگیرانه لازم مثل پوشیدن دستکش و ماسک را انجام دهد و نمی تواند از کسانی که عقلاً احتمال می دهد که از آنان یا از محیط پیرامون آنان بیماری انتقال می شود، دور بماند؛ به گونه ای که اگر روزه بگیرد، میزان احتمال ابتلا به بیماری به این دلایل افزایش می یابد و به خاطر اقتضای کاری و کسب روزی نمی تواند از آن مکان دور باشد یا در خانه بماند، در این صورت می تواند آن روز یا روزهایی که در آن شرایط خاص قرار دارد، روزه نگیرد و نباید در ملأ عام روزه خود را باز کند. باید به مقداری خوارکی و نوشیدنی که با آن مطمئن است که از ابتلا به بیماری در امان می ماند، اکتفا کند و این به معنی جایز بودن ترک روزه در تمامی ماه رمضان نیست، بلکه تنها به روزهایی که در شرایط مذکور قرار گرفت، اختصاص دارد.

شاید برخی از افراد لزوماً تنها در بعضی از روز های ماه، نه کل ماه این شرایط را داشته باشند، که در این صورت اگر بتوانند در خانه بمانند یا به اقدامات پیشگیرانه و ایمنی عمل کنند، به گونه ای که از روزه گرفتن با این شرایط در بعضی از روز های ماه رمضان نگرانی نداشته باشند، روزه گرفتن در آن روز ها بر آنان واجب است و اینگونه شرایط خود را مطابق روز ها در نظر بگیرند.

۳- کسانی که دارای بیماری های مزمن هستند یا کسانی که در وضعیت سلامتی خاصّی قرار دارند، اگر به خاطر مشورت با پزشک مورد اعتماد یا به دلیل تجربه شخصی از روزه ماه رمضان یا بعضی از روز های آن، با این باور که روزه گرفتن سیستم دفاعی بدن را ضعیف می کند، می ترسند که در معرض ابتلای بیماری به ویژه کرونا یا غیر آن قرار بگیرند و منجر به آسیب شدید در جسم آنان شود، در این صورت می توانند روزه خود را باز کرده و در زمان دیگر که بتوانند روزه بگیرند، قضای آن را به جا بیاورند.

باید توجه داشت که این ترس از روی توهم و گمان نباشد، بلکه باید در نتیجه مشورت با پزشک مورد اعتمادی باشد که معمولاً از مشورت وی ترس حاصل می شود یا اینکه خود مکلّف بدون مراجعه به پزشک و از روی شناختی که از وضعیت خاص خود دارد، در او این ترس تحقق یابد؛ چراکه انسان نسبت به خودش آگاه تر است.

منبع: حوزه