از این جهت مدارا نقش بسیار سازنده‌ای در زندگی خانوادگی و اجتماعی انسان دارد. در امان ماندن دین و دنیا، سرازیر شدن خیر و برکت، پایداری دوستی و صمیمیت، پوشیده ماندن عیوب، از بین رفتن کینه و دشمنی و... از آثار و برکات رفق و مدارا است. در اهمیت مدارا پیامبر گرامی اسلام(ص) در روایتی فرمود: «داناترین مردم کسى است که با مردم بیشتر مدارا کند و خوارترین مردم کسى است که به مردم اهانت کند؛ اَعْقَلُ النّاسِ اَشَدُّهُمْ مُداراةً لِلنّاسِ، وَاَذَلُّ النّاسِ مَنْ اَهانَ النّاسَ». و یا امیرالمؤمنین(ع)‌ طی توصیه‌هایی فرمودند: تو را سفارش مى‏ کنم به مداراى با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران (دینى)؛ چرا که سرور اولین و آخرین، تو را چنین ادب آموخته و فرموده است : «تو را سفارش مى‌‏کنم به مداراى با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران (دینى)؛ چرا که سرور اولین و آخرین، تو را چنین ادب آموخته و فرموده است: گذشت کن از کسى که به تو ظلم کرده، رابطه برقرار کن با کسى که با تو قطع رابطه کرده و عطا کن به کسى که از تو دریغ نموده است؛عَلَیکَ بِمُداراةِ النّاسِ وَ اِکْرامِ الْعُلَماءِ وَ الصَّفْحِ عَنْ زَلاّتِ الاِخْوانِ فَقَدْ اَدَّبَکَ سَیِّدُ الاَوَّلینَ وَ الآْخِرینَ بِقَولِهِ صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله : اُعْفُ عَمَّنْ ظَـلَمَکَ وَ صِلْ مَنْ قَطَعَکَ وَ اَعْطِ مَنْ حَرَمَکَ» (بحار الانوار، ج75 ، ص71)

اما از دیگر سو تجربه نشان داده است افرادی که از این موهبت خود را بی‌بهره کردند، از زندگی موفقیت‌آمیزی برخوردار نبودند. معولاً چنین افرادی همواره دارای روحیه‌ای خشک و خشن هستند که با کوچک‌ترین کم‌لطفی از سوی طرف مقابل زود از کوره در می‌روند و کارشان به مشاجره‌های لفظی کشیده می‌شود. حسن خلق،‌کنترل غضب،‌ صبر و حلم، ترک جدل از راه‌های کسب خصلت مداراست همچنان که سخن گفتن زیبا، سازگاری زبانی و خوش‌رفتاری را از شاخصه‌های انجام مدارا بر اساس روایات بر شمرده‌اند.

منبع:تسنیم