در این مجال به بهانه سال نوی میلادی، که مهم‌ترین رخداد آیینی مسیحیان در سراسر جهان است، سیر تعامل رهبران جمهوری اسلامی یعنی امام خمینی (ره) و حضرت آیت الله خامنه‌ای با پیروان آیین مسیح در ایران به صورت اجمالی بررسی می‌گردد.
تبریک سال نوی میلادی به مسیحیان ایران و جهان
تبریک سال نوی میلادی و مبارک دانستن آن ایام خطاب به مسیحیان ایران و دنیا در سیره رهبران جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی تا به حال رواج داشته است.
امام خمینی در موارد مختلفی سال نو را خطاب به پیروان مسیح (ع) تبریک می‌گفت و حتی در آستانه عید مسیحیان دیداری با روحانیون مسیحی داشت که در آن دیدار ضمن اعلام ابعاد اعجازی شخصیت حضرت عیسی (ع) این عید را به همه پیروان این آیین تبریک می‌گویند.۱
در روزهای اوج انقلاب وقتی امام در فرانسه روزهای آخر تبعید را می‌گذراند، همزمان با سال نوی میلادی نامه‌ای روشنگرانه خطاب به مسیحیان ایران و جهان می‌نویسند که در آن پیروان این آیین را به ایستادگی در برابر ظلم و دعا برای پیروزی ملت ایران فرا می‌خوانند. ۲
در سالهای رهبری امام خمینی (ره) سران متعددی از کشورهای مسیحی که حامی انقلاب ایران بودند به رهبر انقلاب اسلامی عید مسیح را تبریک می‌گفتند و امام هم متقابلاً به همراه تشکر از آنان این عید را به سران و مردمان آن کشورها تبریک می‌گفت. این مساله خود گویای این حقیقت است که رهبر ایران اسلامی این آیین را به رسمیت می‌شناسد و برای پیروان آن و عقاید آن‌ها احترام و آزادی قائل است.
همین موضوع را در دوران رهبری آیت الله خامنه‌ای نیز می‌توان مشاهده کرد، ایشان هم از ابتدای رهبری عید میلاد مسیح (ع) را تکریم کرده و مبارک می‌دانند.
تکریم و احترام عالمان مسیحی
امام خمینی در مناسبت‌های گوناگون بارها روحانیون و عالمان مسیحی را مستقیماً خطاب قرار داده و با اتکا بر نقاط مشترک در میان تعالیم دینی آن‌ها و دین اسلام، مسائل مهم جهانی و انقلابی را مطرح کرده‌اند.
در
روزهای اوج انقلاب به مناسبت آغاز سال نوی میلادی، امام به روحانیون و
پیروان آیین مسیحیت در نامه‌ای می‌نویسند: «درود بر روحانیون و احبار و
رهبانان که با تعالیم عیسی مسیح، نَفْس سرکشان را به آرامی دعوت می‌کنند!
درود بر ملت آزاده مسیح، آنان که از تعالیم آسمانی عیسی روح الله
برخوردارند!» ۳
اسقف کاپوچی، کشیش و عالم مبارز مسیحی که برای دیدار با امام خمینی به ایران آمد
امام با دعوت مسیحیان به مبارزه با ظلم اعلام می‌کنند که این انقلاب و مبارزه صرفاً برای مسلمانان نیست و با اینکه آرمانی اسلامی دارد، اما در زمینه‌های بسیاری با پیروان مسیح هم مسیر است. «من به اسم ملت مظلوم ایران از شما ملت مسیح می‌خواهم که در روزهای متبرک خود به ملت ما که گرفتار سلطان ستمکارند، دعا کنید و فرج آنان را از خدای بزرگ بخواهید. من از شما ملت بزرگ می‌خواهم که سران بعضی کشورهای مسیحی را که با قدرت شیطانی خود از شاه ستمگر پشتیبانی می‌کنند و ملتی را در زیر فشار ظلم خرد می‌کنند، هشدار دهید و آنان را به تعالیم حضرت مسیح آشنا کنید.»۴
امام
خمینی (ره) دیدارهای متعددی با روحانیون مسیحی و همچنین نمایندگان اقلیت
مذهبی در مجلس داشته که در آن‌ها مباحث اعتقادی و سیاسی مهمی را در میان
گذاشته‌اند. این دیدارها برای امام فرصتی بوده تا با نگاهی وحدت‌گرایانه،
روحیه انقلابی را در عالمان مذاهب دیگر نیز زنده کنند. برای مثال ایشان در
دیداری با کشیش‌های مسیحی غربی درباره وظیفه انقلابی آن‌ها می‌گویند: «مردم
دنیا امروز مبتلا هستند به قدرت‌های بزرگ و به قدرت‌هایی که شیطانی هستند و
در مقابل انبیای بزرگ ایستادند و نمی‌گذارند تعلیمات انبیا تحقق پیدا
بکند. روحانیت مسیح یک خصوصیت زیادی دارد و آن اینکه قدرت‌های
بزرگ مسیحی هستند، مدعی مسیحیت هستند و آن قدرت‌های بزرگ‌اند که در دنیا بر
خلاف تعلیمات خدای تبارک و تعالی که به همه انبیا تعلیم فرموده است و بر
خلاف تعلیمات عیسی مسیح عمل می‌کنند. روحانیت مسیح موظف است به حسب تعلیمات
مسیح و به حسب تعلیم خدای بزرگ که با این قدرت‌هایی که بر خلاف مسیر انبیا
و بر خلاف مسیر مسیح رفتار می‌کنند، مبارزه معنوی بکنند.»۵
دیدار آرداک مانوکیان اسقف اعظم ارامنه
امام در دیدار با نمایندگان اقلیت‌های دینی در مجلس وجود اقشار مذهبی مختلف را یک فرصت و نعمت الهی دانسته و می‌افزایند: «من خوشوقتم که جمهوری اسلامی بعضی فرصت‌ها را به ما و ملت ما نصیب می‌کند و از آن فرصت‌ها، ملاقات با قشرهای مختلف و مذاهب مختلف و دین‌های مختلف است. ما همه در تحت لوای توحید مجتمع هستیم. ایران مال همه است و توحید مذهب همه است و مبدأ و معاد ایده همه است و ما این مشترکات را داریم و ملت واحده هستیم.»۶
همچنین آیت الله خامنه ای نامه‌های متعددی را به بهانه همایش‌ها و گردهمایی‌های دینی مسیحیان در ایران خطاب به آنان با همان رویکرد امام خمینی ارسال کرده‌اند. ایشان در پیامی به مناسبت برگزاری همایش اسلام و مسیحیت، سودمند بودن این دیدارها را به برگزارکنندگان آن همایش خاطر نشان کرده و می‌فرمایند: «محاورهی متفکّران و علمای دو آیین: اسلام و مسیحیّت، کار پسندیدهای است و هنگامیکه به اتخاذ موضع مشترک در قبال حیاتیترین مسائل بشر امروز بینجامد، سودمند و پربرکت نیز خواهد شد» ۷
امام، انقلاب و خدمت به مردم را برای همه ادیان توحیدی می‌دانست
برخلاف تصویرسازی رسانه‌ها، امام خمینی به عنوان رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی خدماتی که دولت اسلامی ارائه می‌دهد را مختص مسلمانان نمی‌دانند و آن را حق سایر ادیان رسمی و الهی و توحیدی می‌دانند. ایشان می‌فرمایند: «شما این مطلب را باید بدانید که دولت اسلامی اگر به وظایف اسلامی عمل کند برای همه قشرها برای همه دین‌هایی که رسمی هستند در ایران برای همه این‌ها احترام قائل است. برای همه این‌ها همان‌طوری که برای سایر قشرهای ملت مسلمان احترام قائل است، برای آن‌ها هم قائل است و این نیست جز اینکه اسلام این‌طور است» ۸
قبل از وقوع انقلاب اسلامی در زمانی که امام خمینی همچنان در فرانسه بود، در دیماه سال ۵۷ تعدادی از ارامنه به محضر امام خمینی رسیدند و از آزادی ارامنه و برخورداری آن‌ها از حقوق اجتماعیشان سؤال کردند، یکی از آنان به امام می‌گوید: «شما طی بیاناتتان فرمودید که حکومت جمهوری اسلامی بنا خواهید کرد. آیا ممکن است بفرمایید موقعیت ارامنه در حکومت اسلامی آینده چگونه خواهد بود؟ با در نظر گرفتن اینکه ارامنه مسیحی هستند؟
امام خمینی: بله؛ ارامنه که در آنجا هستند سابقه دارند و همیشه این‌ها وضعشان مثل سایر مردم بوده که در ایران بودند و مشغول زراعت و کسب و کارند. بعدها هم آن‌ها از همه آزادی‌ها بهره‌مند خواهند بود و با آن‌ها با کمال عدالت رفتار خواهد شد.۹
این نگاه امام خمینی بعد از انقلاب در قانون اساسی و سایر قوانین کشور نیز اعمال شد تا جایی که امروزه هیچ‌کس در ارائه خدمات دولت در امور اجتماعی و رفاهی، دین و مذهب آنان را ملاک برخورداری از امکانات رفاهی و اجتماعی عمومی قرار نمی‌دهد.
اجازه برگزاری مناسک دینی به گروگان‌های آمریکایی
پس از تسخیر لانه جاسوسی، ماموران آمریکایی داخل سفارت به مدت ۴۴۴ روز در نزد ایران و دانشجویان خط امامی به عنوان گروگان باقی ماندند. در دیماه سال ۵۸ با توجه به نزدیکی عید میلاد حضرت مسیح(ع) درخواستی مطرح می‌شود که گروگان‌ها بتوانند مناسک مذهبی خود در ایام عید مسیحیان انجام دهند و امام خمینی (ره) درپیامی با این درخواست موافقت می‌کند. به همین منظور تعدادی کشیش از آمریکا به ایران می‌آیند و علاوه بر دیدار با امام خمینی (ره) در سفارت برای برگزاری آیین دینی گروگان‌ها حاضر می‌شوند.
بریده‌ای از روزنامه کیهان در تاریخ ۴ دیماه ۱۳۵۸
البته این مساله و آزادی در انجام مناسک دینی فقط مخصوص گروگان‌های آمریکایی نبود، چرا که بنای امام خمینی (ره) از ابتدای انقلاب بر آزاد بودن پیروان اقلیت‌های دینی توحیدی در اجرای مناسک دینی خود بوده و این مساله در باقی ماندن عبادتگاه‌ها و کلیساها در ایران و فعالیت دینی‌شان بعد از انقلاب مشهود است.
معابد و کلیساهای مسیحیان در ایران آزادانه به امور دینی خود می‌رسند
میزبانی از مسیح
آیت الله خامنه‌ای نیز از ابتدای رهبری به منزل خانواده‌های شهدای انقلاب و جنگ سر می‌زدند. در این میان اما ملاقات با خانواده شهدای مسیحی فضایی جالب و صمیمی دارد.
اقلیت‌ها و از جمله مسیحیان شهدای زیادی را در راه دفاع از انقلاب و میهن تقدیم کرده‌اند. رهبر انقلاب در این باره در حاشیه دیداری صمیمانه با خانواده یکی از شهدای مسیحی اعلام می‌نمایند: «اقلیت مسیحی، هم ارامنه و هم آشوری، سربلند بیرون آمد در انقلاب و جنگ. به عنوان یک ایرانی وفادار عاقل بصیر شجاع.» ۱۰
خاطرات این دیدارها هر یک به نوبه خود حکایت‌گر داستانی زیبا از عشق خانواده‌های این شهدا نسبت به انقلاب و رهبران جمهوری اسلامی است. در سراسر این دیدارها ایشان آنچنان گرم و صمیمی برخورد می‌کنند که گویی چندین سال است با این خانواده‌ها نشست و برخواست داشته و از دوستان نزدیک آنان هستند.
پی نوشت:
۱- ۴ دی ۵۸ در دیدار با روحانیپون مسیحی
۲- ۲ دیماه ۱۳۵۷ – نامه امام به مناسبت عید میلاد مسیح (ع)
۳- امام خمینی (ره)؛ 02 دی 1357
۴- همان
۵- امام خمینی (ره)؛ 04 دی 1358
۶ -امام خمینی (ره)؛ 27 آبان 1361
۷- مقام معظم رهبری – ۳۱ فروردین ۷۲
۸/ امام خمینی (ره)؛ 27 آبان 1361
۹- امام خمینی (ره)؛ 16 دی ۵۷
۱۰- در دیدار با خانواده شهید روبرت لازار
منبع:فارس