گفت‌وگوی تسنیم را با هنرمندی که آثار وی هم‌اکنون در حرم امام حسین (ع) و حرم عبدالعظیم حسنی (ع) است بخوانید
* انگیزه اصلی شما از ورود به عرصه قلمزنی چه بوده است؟
ورود من به عرصه قلمزنی توفیقی الهی بوده است، ما این کار را بر اساس آرامش و منافع بیشتر انتخاب کردیم، منظورم منافع مالی نیست، بلکه معتقدیم منافع معنوی و اجر الهی در این کار هنری بیش از منافع مادی و مالی آن است. ما در این کار ارتباط زیادی با اسامی خداوند، آیات قرآن کریم، روایات اهل بیت (ع) داریم و اینها بسیار در بهبود حال و هوای ما اثرگذار است. هنرمندی که روی ضریح و درهای حرم‌های اهل بیت (ع) کار می‌کند، نمی‌تواند صرفاً به مسائل اقتصادی و مالی توجه داشته باشد و در مقابل، این بحث اعتقادی و معنوی است که برای هنرمند بیشتر جلب توجه می‌کند. امروز بعد از سال‌ها فعالیت در این حوزه نه تنها احساس خستگی نمی‌کنم، بلکه بسیار احساس نیاز می‌کنم که باید کارهای بسیار فاخرتر و ارزشمندتری را انجام دهم.
ساخت درهای حرم امام حسین (ع) 8 سال طول کشید
* چند سال است که در هنر قلمزنی اعتاب مقدسه مشغول به کار هستید؟
حدود 46 سال است که در هنر قلمزنی مشغول کار هستم، در طول این سال‌ها آثار حماسی و تاریخی بسیاری برای اماکن مقدس اهل بیت (ع) و امامزادگان کار کردم که از جمله آنها تابلویی درباره شهادت حضرت اباالفضل العباس (ع) بود. علاوه بر این، تا قبل از کار بر روی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، دو در برای حرم مطهر حضرت امام حسین (ع) در سال 88 کار کردم. کار ساخت و قلمزنی درهای حرم امام حسین (ع) به طور کامل در استان اصفهان به مدت هشت سال طول کشید. وقتی درهای حرم امام حسین (ع) آماده و برای نصب به کربلا ارسال شد، حدود 400 نفر از مردم استان اصفهان با شور و حالی وصف‌ناپذیر همراه این درها تا مرز آمدند که این نشان از ارادت و حبّ بسیار آنان به مولایشان امام حسین (ع) است.
تابلوی علیرضا اسدی برای حضرت اباالفضل(ع)
دو در حرم امام حسین (ع) اثر علیرضا اسدی
* لطفاً درباره شیوه کار قلمزنی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم (ع) نیز توضیح دهید.
در سال 88 مهندس عباس بهزادی مدیر پروژه ساخت ضریح جدید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) با مشاهده دو دری که برای حرم امام حسین (ع) ساختم، از من خواست تا نظر خود را درباره ساخت ضریح جدید سیدالکریم (ع) بگویم و الحمدلله توفیق شد بار دیگر رسالت خود را در راستای هنر ایران نشان دهیم. اکنون بیش از سه سال است که در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) مشغول به کار ساخت ضریح جدید آن حضرت هستیم. شیوه‌ای که برای ساخت و قلمزنی این ضریح درنظر گرفته شده، بدین صورت است که سعی شده قطعات به صورت یکپارچه تهیه شود و از طرف دیگر، تلاش کردیم تا نقش‌های روی ضریح در برابر سایش فلز و مرور زمان از مقاومت نام بالایی برخوردار باشد، طوری که از پاشنه‌دار بودن نقش‌ها استفاده کردیم، هر قسمتی از این نقش‌ها دارای پاشنه‌ای هستند که مقاوتشان را در برابر سایش‌ها احتمالی بیشتر می‌کند.
قلمزنی ضریح اهل بیت (ع) باعث تقویت اعتقاداتم شد
* شما هم کار ساخت و قلمزنی درهای حرم امام حسین (ع) را انجام دادید و هم کار ساخت و قلمزنی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) را در دست اجرا دارید، از حس و حال خودتان برایمان بگویید.
یک هنرمند سال‌ها شب و روز مثل شمع می‌سوزد تا بتواند در زمینه هنر خود اثری خلق کند که برای زمان خود و آیندگان اثری بدیع و منحصر به فرد باشد. به طور کلی هنر بیانگر حس و حال شخص است که به خلق اثر می‌پردازد و هنر قلمزنی ضریح یکی از کارهایی است که می‌تواند در تقویت اعتقادات شخص هنرمند مفید باشد، مسلماً در طول کارهای هنری از جمله قلمزنی ضریح‌های مقدّس، آن حس و حالی که از وجود هنرمند می‌جوشد، اثری بدیع و ماندگار را به ارمغان می‌آورد. چنین هنرمندی دیگر به دنبال تجارت و درآمدهای آنچنانی نیست، بلکه خود را غرق در اثر موردنظر می‌بیند تا بدین وسیله بتواند اثری ماندگار را به آستان اهل بیت (ع) تقدیم کند.
در طول این سال‌ها هرگاه مشغول به ساخت اثری برای ائمه (ع) و یا امامزادگان شدیم، آن را توفیقی از سوی خداوند متعال دانسته‌ایم. ساخت هر اثری شیرینی و جذابیت خاص خودش را دارد، هر زمانی که توفیق چنین کارهایی را بدست آوردیم اجر آن را خودِ خداوند به ما عطا کرده است و ما همیشه این را در حین کار به وضوح مشاهده کردیم. کار قلمزنی یعنی ثبت توانمندی‌های فکری یک هنرمند به وسیله یک سری قلم‌های فولادی بر روی فلزات که در نقش‌ها و طرح‌های مختلف، حس تفکر و حس زیبایی‌شناسی انسان را بر می‌انگیزد.
* آیا تفاوتی در نحوه قلمزنی درهای حرم امام حسین (ع) و ضریح جدید حضرت عبدالعظیم (ع) وجود دارد؟
بله، تفاوت اصلی این دو کار در شیوه قلمزنی آنهاست، ایده یکپارچگی در درهای حرم امام حسین (ع) انجام شد، اما قلمزنی و ساخت ضریح جدید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در جهت به وجود آوردن پاشنه‌هایی برای نقش‌هاست تا از سایش آن در طول زمان جلوگیری کند. طبق شواهد برای نخستین بار بود که از یکپارچه کردن بعضی قطعات روی آن دو حرم امام حسین (ع) انجام شد. طوری که قطعات یک در را به 6 قسمت تقسیم کردیم که در مونتاژ فلز آن دیگر دور در چیزی مثل میخ و پیچ و ... به عنوان زوار وجود نداشته باشد. تفکری که 10 سال ذهن بنده را مشغول کرده بود، به لطف خدا در ساخت و قلمزنی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) تحقق یافت.
* کار قلمزنی این پروژه چه زمانی به اتمام می‌رسد؟
کار ساخت و قلمزنی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم (ع) بیش از سه سال است که در بارگاه آن حضرت آغاز شده و حدود دو سال دیگر نیز قلمزنی آن طول خواهد کشید.
* چند ساعت در طول روز به کار قلمزنی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم (ع) می‌پردازید؟
کسب نشان درجه 1 هنر در سال 94
در ظاهر امر حدود 10 تا 14 ساعت مشغول کار هستیم، اما باید به این نکته نیز اشاره کنم که حتی در خواب هم ذهن ما درگیر کار است.
* شما یکی از اساتید پیشکسوت کشور در حوزه قلمزنی هستید که در دانشگاه هم تدریس می‌کنید. لطفاً درباره رشته قلمزنی و نحوه تدریس خود برایمان توضیح دهید.
بله، بنده در طول این سال‌ها علاوه بر تدریس در برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه هنر استان اصفهان، در تعدادی از فرهنگسراها نیز به تدریس هنر قلمزنی و بیان تجربیات خود پرداخته‌ام. در این مدت سبک نوینی با عنوان پرسپکتیو یعنی تکنیکی هنری برای القای تصویر سه بعدی را محور کار خود قرار دادم و سرانجام در سال 94 از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان درجه یک هنر را بدست آوردم.
شیوه‌ای که بنده در تدریس خود برای هنرجویان استفاده کردم، مهارت استفاده از قلم و چکش است که هنرجو را برای مراحل بعدی کار آماده می‌کند. سعی کردیم هنرجو را با طراحی سنتی ایرانی و چند شیوه قلمزنی ریزه و مشبّک که این دو شیوه در سبک قملزنی به اصطلاح خبره‌کاری استفاده می‌شود، آشنا کنیم. یکی دیگر از نکاتی که در کلاس ها بر آن تأکید داشتم قلمزنی نقش برجسته بوده است.
* ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. در پایان اگر نکته‌ای هست بفرمایید.
من هم از شما ممنونم که به این امر توجه ویژه‌ای داشته‌اید و از تمام کسانی که در این سال‌ها در ساخت و طراحی ضریح جدید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) همراهی کرده‌اند، نهایت تشکر و قدردانی را دارم.
* گفتگو از امیرمحسن شیخان
منبع:تسنیم