خداوند در آیات فراوانی به گناهکاران و کسانى که به نفس خود ستم کرده‌اند و آن را در معرض معصیت قرار داده‌اند، توصیه می‌کند که، توبه کرده و رابطه بین خود و خدا را اصلاح کنند و خداوند همه گناهان ایشان را می‌بخشد، قرآن مجید مى فرماید: کسانى که توبه کردند و به اصلاح کارهاى فاسد خود پرداختند و آن چه را کتمان کرده بودند بیان کنند. در این صورت توبه آن‏ها را مى پذیرم و من بسیار عذرپذیر و قبول کننده توبه و مهربانم.

چه کسى در وفاى به عهد راستگوتر از خداوند است؟ قرآن مجید وعده داده که خداوند توبه را از بندگانش مى پذیرد. بنابراین گناهکارى که به گناه خود اعتراف کرده و از آن پشیمان بوده و عزم جدّى بر ترک گناه و جبران آن را از حق النّاس و حق اللَّه دارد، باید به قبولى توبه خویش و رحمت خداوند، امیدوار باشد. پس از انجام توبه هیچ حالت انتظاری برای قبولی توبه نیست.

امام علی (ع) می‌فرماید: به هرکس که چهار چیز اعطا شد، از چهار چیز محروم نمی‌شود: هرکس دعا کند از اجابتش محروم نمی‌گردد، هرکس توبه نمود، از قبولی آن محروم نشود، هرکس استغفار کرد، ازبخشش آن  محروم نمیگردد و هرکس شکر نماید از افزون شدن محروم نخواهد شد.

راه های علم به پذیرش توبه

از چند روش انسان مى‏تواند تا حدودى دریابد که توبه او مورد پذیرش قرار گرفته است یا نه:

الف) احساس آرامش خاصى که پس از دعا و توبه به انسان دست مى‏دهد یا احساس سبکى از گناهان وآلودگى‏ها.

ب ) انسان هر مقدار که از گناهان خود پشیمان شده و با تضرع و التجاى بیشتر، خدا را بخواند، توبه او مقبول‏تر است. بنابراین میزان انقلاب روحى انسان در حال استغفار نیز مى‏تواند به‌عنوان یک علامتى به کار آید.

ج ) میزان اعتماد به وعده‏هاى خیر الهى، قابلیت و عنایات خداوند را زیاد می‌کند. پس هر اندازه خدا باورى، توکل و اعتماد به وعده‏هاى او را در خود افزایش دادیم، مى‏توانیم بیشتر امیدوار باشیم که ما را پذیرفته است.

د ) هر مقدار که آثار واقعى توبه در اعمال و رفتارهای ما بیشتر مشخص گردد. یعنى رغبت کمترى به گناه و اراده‌ي راسخ‏ترى در اطاعت پروردگار یابیم، نشان مى‏دهد که توبه ما، توبه واقعى‏ترى بود و به همین نسبت، مقبول‏تر واقع گردیده است.

حضرت امام خمینی(ره) مى‏فرمودند: اگر بعد از ماه مبارک رمضان، تغییرى در حالات خود یافتید به همان نسبت وارد ضیافت‏ خداوند شده‏اید، ولى اگر دگرگونى در شما پدید نیامد، از آن بى‏بهره ماندید.

نکته مهمى که باید مورد توجه قرار گیرد این است که، آیا ما توانسته‏ایم همه شرایط لازم توبه را محقق سازیم؟ آیا حلاوت و شیرینى گناه از جان ما به طور کامل بیرون رفته است؟ این مسئله‌ای است که ما را همیشه در حال خوف و رجا نگه مى دارد؛ هم امیدوار به لطف و رحمت الهى باشیم؛ هم خوف و واهمه از این که مبادا برخى از شرایط توبه را محقق نساخته باشیم.

منبع: حوزه

211008