بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن عرض تبریک به مناسبت میلاد با سعادت نبی مکرم اسلام (ص) و امام صادق (ع) به همه برادران و خواهران و تقدیر و تشکر از دست اندرکاران کنفرانس وحدت اسلامی به ویژه دبیر کل محترم مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، امیدوارم این نشست مبارک در تقویت وحدت میان مسلمانان بیش از پیش موثر و نقش آفرین باشد.
بر همگان روشن است، وحدت اسلامی در دوران معاصر، با توجه به شرایط حاکم بر جهان و دنیای اسلام، به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر در آمده و با سرنوشت مسلمانان در عرصه اجتماعی – سیاسی گره خورده است.
تأکید بسیار قرآن بر مسائل بینشی است؛ زیرا بینش و نگرش صحیح برای تقویت انسجام اسلامی، نقش بسیار حساسی در آینده استراتژیک جوامع اسلامی دارد. بنابراین، توحید محور بینشی آیات قرآن قرار می‌گیرد، تا همگان بر مبنای این اصل بنیادین، بتوانند در راستای تشکیل امت واحده اسلامی حرکت نمایند.
در قرآن برای اتحاد امت اسلامی، آیین برادری به عنوان گزاره مهم وحدت آفرین، مطرح گردیده است. مراد از وحدت و اخوت اسلامی که در منابع و متون دینی بیان شده، آن وحدتی است که بشریت را به سوی خدای واحد و هدف واحد سوق دهد. قرآن با جمله کوتاه «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ»، پیروان خود را به لطیف‌ترین مهر و دوستی و زیباترین مساوات رهنمایی کرده است.
خداوند برای جلوگیری از تشتت در جامعه ایمانی و حفظ اصول وحدت، بر لزوم تمسک دسته جمعی مردم و مؤمنان به حبل الله تأکید می کند و آن را به عنوان عامل تقوا مورد شناسایی قرار می دهد؛ زیرا اطاعت از فرمان الهی و نیز تمسک به حبل الله، مصداقی از تقوای الهی است و انسان با آن می واند خود و جامعه را از شر بسیاری از امور بازدارد:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا»
خداوند در این آیه، عوامل اصلی ایجاد وحدت جامعه را ضمن گزارشی، تحلیل و تبیین می‌کند و بیان می‌دارد که این عوامل همان طور که در ساخت و تشکیل جامعه مدینه نقش داشته، در تداوم و بقای آن نیز نقش خواهد داشت. در این آیات، بر محوریت خداوند و توحید در همه امور تأکید می‌شود، تا نشان داده شود که اصل کلیدی در وحدت و اتحاد امت اسلامی، توحید و پذیرش وحدانیت الهی است. قرآن کریم در این آیه، واجب بودن وحدت را با حرام بودن تفرقه در کنار هم، به صراحت بیان می‌کند. شاید این تأکید، برای جلوگیری از بهانه جویی‌های مختلف و تمسک به انواع حیله‌ها و عذرها برای فرار از وحدت است. توجه به واقعیت موجود میان مسلمانان و تفرقه شدیدی که بیش از ۱۴ قرن است خسارتی چندین برابر خسارت های ناشی از درگیری با مخالفان اسلام، پدید آورده است، می‌تواند آن همه تأکید خداوند متعال را تفسیر کند.
ضرورت وجود همدلی و وحدت باطنی میان مسلمانان، از شاخصه‌های مهم در جوامع اسلامی می‌باشد. تلاش برای ترویج وحدت قلبی در تقریب مذاهب اسلامی، از مهم‌ترین مؤلفه های نشر و گسترش وحدت در میان جوامع اسلامی می‌باشد.
گزاره و حدت درونی و باطنی، دارای منشأ قرآنی و برگرفته از کلام وحی است، پس باید با اعمال راهکارهای قرآن، در راستای تقویت این رفتار مهم اقدام نمود. از این رو، باید گفت: وحدت پایدار و منطبق با رویکرد همدلی، منجر به شکل گیری وحدت باطنی و درونی خواهد گردید، در غیر این صورت، اتحاد زودگذر و بی‌اثر پدید خواهد آمد. قرآن کریم در نکوهش چنین اتحادی می فرماید: «تَحْسَبُهُمْ جَمِیعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَعْقِلُونَ»
تو آنها را با هم می‌پنداری، در حالی که دلهایشان پراکنده است، این به خاطر آن است که گروه نابخردند».
راه رسیدن به همدلی این است که دل‌ها از آلودگی‌ها پاک باشد: «وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِینَ»
«ما غلّ را از سینه‌هایشان بر می‌کنیم، در حالی که با هم برادرند»، پس اگر این زنجیرها از دست و پای افراد و جوامع اسلامی باز گردد، اخوت و برادری حاصل می‌شود. از این رو، حیات امت اسلامی با رویکرد اتحاد، همدلی، صمیمت و احترام متقابل، نیازمند اتحاد قلبی و باطنی میان مذاهب اسلامی است و همدلی و اتحاد درونی، یک ارمغان الهی است: «وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مَا أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ»
اهمیت گفتگو در روابط انسانی، اجتماعی و فرهنگی غیرقابل انکار است. گفتگو زیربنای وحدت اسلامی و مقدمه‌ای برای رسیدن به اصول مشترک و حقیقت است. بدون شک، یکی از شرایط اتقان و حکمتی که قرآن به آن اشاره می‌کند، استناد به قرآن و دلیل عقلی و زبانی است که دیگران آن را می‌فهمند.
چشم‌اندازی که گفتگوی میان فرهنگی، آن را دنبال می‌نماید، دستیابی به یک مبنای مشترک تقریبی براساس اشتراکات فکری و نظری مذاهب اسلامی و مسلمانان است که این نوع نگاه، به نزدیکی افکار و اندیشه‌های تقریبی جوامع اسلامی کمک خواهد کرد.
امسال که کنفرانس اسلامی با محوریت قدس کارش را آغاز کرده است در حقیقت به یک مسأله حیاتی در جهان اسلام پرداخته است. بدیهی است، رژیم بی‌ریشه و نامشروع اسرائیل ددمنشانه بر تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین به ویژه کودکان بی‌وقفه ادامه می‌دهد. این رویداد تلخ و ضد بشری در مقابل دید سازمان‌های مدعی حقوق بشر رخ می‌دهد و حتی برخی از حکام بلاد اسلامی در شرایط حساس کنونی به برقراری ارتباط با رژیم اشغالگر صهیونیست به صورت علنی مبادرت می‌ورزند. مسلماً مقابله با جنایات استکبار جهانی و رژیم صهیونیستی و نیز جنایات هولناکی که در کشور یمن نسبت به برادران و خواهران مسلمان ما اعمال می‌گردد، در گرو وحدت و انسجام و همدلی همه مسلمانان است و کنفرانس وحدت اسلامی می‌تواند در آگاهی بخشی به آحاد جامعه اسلامی به ویژه نسل جوان و تنویر افکار آزادی خواهان جهان نسبت به حوادث دهشتناک فلسطین اشغالی و یمن و مسائل مهم سایر بلاد اسلامی تاثیر گذار باشد.
امید است دست‌آورد این هم اندیشی و نشست مبارک، اتحاد و همزیستی مسالمت آمیز و نیز پدیداری رابطه همدلانه میان یکایک مسلمانان جهان در راستای شکل گیری امت واحد اسلامی باشد.
از خداوند متعال توفیقات همه شما مهمانان گرامی را مسالت دارم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته