۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۶ : ۰۷
عقیق:سعید جعفری مداح اهل بیت (ع) در گفتوگویی با اشاره به سابقه چهارپایهخوانی در ایران اظهار داشت: سنت چهارپایهخوانی آغازش به دوران آلبویه بازمیگردد، اما اوج دورانش مربوط به دوران صفویه است که در آن زمان عزاداری برای امام حسین (ع) در مجموع رونق خاصی یافته بود.
چهارپایهخوانی اصلیترین بخش و اوج هنر مداحی است
وی با اشاره به اینکه چهارپایهخوانی در مداحی و هیأت، دارای جایگاه ویژه و هنری منحصر به فرد است، تصریح کرد: به نوعی اصلیترین بخش و اوج هنر مداحی در چهارپایهخوانی تجلی مییابد زیرا یک مداح در فرصت زمانی اندک باید تمام هنر خود را به نمایش گذارد و سوز در دل مستمع خود ایجاد کند لذا مداح باید از مهارت خاصی برخوردار باشد تا فرضاً در بازه زمانی ۱۰ دقیقهای در دسته عزاداری بازار تهران، بتواند با سوز و صوت زیبای خود، مردم را به حزن وادار کند.
پای برهنه مداحان روی چهارپایه به نشانه احترام
جعفری با بیان اینکه چهارپایهخوانی علیرغم آنکه در دیگر شهرهای کشور مانند قم و کاشان نیز رواج دارد، اما در اذهان با بازار تهران و عزاداریهای مسلمیه گره خورده است، تصریح کرد: در بازار چهارسوق، بازار کفاشها و سرای حاجب الدوله همواره عزاداری به سبک چهارپایهخوانی رواج داشته است و حتی در گذشته پیش درآمدی برای این امر رواج داشت و قبل از شروع مراسم چهارپایهای آماده میشد که حتی افراد برای اخذ حاجات خود، پارچه به آن چهارپایه میبستند و سپس فرش روی آن میانداختند و مداح نیز به نشانه احترام بدون کفش روی آن میایستاد.
این مداح اهل بیت(ع) با اشاره به اینکه چهارپایهخوانی هنوز در مراسمهای عزاداری تهران به ویژه در بازار تهران، بازار شهرری، بازار تجریش و ... رواج دارد، تصریح کرد: مداحی روی چهارپایه با حرکات خاصی نیز برای ارتباط با بیشتر مستمع همراه است. بهطوری که براساس نقلهای تاریخی مرحوم شاه حسین بهاری از مداحان متبحر این امر، حرکاتی را حین ارائه مطالب انجام میداد که از حرکاتش هم مردم گریه میکردند.
جعفری ادامه داد: در مداحی چهارپایهخوانی برخلاف برخی روشهای هیأتها مداح نفس به نفس با مخاطب و مستمع مرتبط است و به نوعی ارتباط بصری با مداح نیز بهتر برقرار میشود.
بزرگان چهارپایهخوانی تهران
وی افزود: از چهارپایهخوانان قدیمی و متبحر میتوان به مرحوم شاه حسین بهاری، مرحوم علیرضا بهاری، مرحوم احمد دلجو، محمدعلی اسلامی، قاسم قناتآبادی، مرحوم حسن ذوالفقاری، مرحوم حسین خلج و ... اشاره کرد که مرحوم حسین خلجی که همین چندماه پیش از دنیا رفت در مراسم تجلیلی که برایش درنظر گرفته شده بود، هنگام بالا رفتن از چهارپایه، کفش خود را به احترام از پای درآورد و گفت: با هیچ زبانی نمیتواند لذت چهارپایهخوانی را بیان کند.
جعفری با اشاره به اینکه مداحی چهارپایهخوانی شامل روضهخوانی و سینهزنی بود، تصریح کرد: در زمان مبارزات قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از شعارهای مردم در تظاهرات از مداحیهای چهارپایهخوانی نشأت میگرفت؛ زیرا این نوع مداحی دارای سبکی حماسی هم است.
تأکید امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر عزاداری سنتی
این مداح اهل بیت (ع) با بیان اینکه در اوایل انقلاب امام خمینی (ره) همواره بر عزاداری سنتی در دستهجات و هیأتها تاکید داشتند، گفت: مقام معظم رهبری نیز در دیدارهای خود با جامعه مداحی کشور در روز میلاد حضرت زهرا (س)، همواره بر سنتهای عزاداری تأکید داشتهاند و حتی به صورت جزیی تذکراتی را در موضوعات مختلف مداحی ارائه میکنند. تقدیر اخیری نیز که مقام معظم رهبری از مراسم چهارپایهخوانی حاج محمود کریمی داشتند در همین راستا بود.
وی افزود: دو سنت قدیمی در عزاداری شامل روضه خانگی و چهارپایهخوانی باید همانند گذشته احیا و اجرا شود، زیرا بسیار میتواند تاثیرگذار باشد.
منبع:فارس