۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۸ : ۲۱
چرا شيعيان نماز تراويح نمي‌خوانند؟
پيامبر اكرم، نماز مستحبي از جمله اين نوع از نمازهاي مستحبي را به جماعت به جا نياورده است. و حتي در زمان ابي بكر هم سابقه نداشته است.
عقیق: يكي از ايرادهايي كه به خصوص در ماه مبارك رمضان از شيعيان مي‌گيرند، مربوط
به نماز تراويح است. ساير مذاهب اسلامي كه توجه ويژه اي به اين نماز در
ماه مبارك رمضان دارند، به پيروان مكتب اهل بيت عليهم السلام خرده مي‌گيرند
كه چرا شيعيان به اين سنت (!) عمل نكرده و اين نماز را نمي‌خوانند؟
* نماز تراويح چگونه است؟
در حقيقت «تراويح» جمع «ترويحه» و در اصل اسم است براي مطلق نشستن كه در اصطلاح به معناي نشستن براي استراحت پس از خواندن چهار ركعت از نمازهاي مستحبي در شبهاي ماه رمضان است.
(۱) اهل سنت نماز تراويح را با آنكه مستحب است به جماعت بجا مي‌آورند اصل نوافل شبهاي ماه رمضان علاوه بر نوافل نماز شب ۲۰ركعت (در بيست شب اول) يا ۳۰ ركعت (درده شب ديگر) است كه آن را همه قبول دارند ولي به جماعت خواندن آن محل اختلاف است.
شيعه اماميه، اين شكل نماز خواندن را جزء شريعت نمي‌داند. بلكه از بدعت‌هاي برخي صحابه مي‌شمارد زيرا مسلم اين است كه پيامبر اكرم (ص) از به جاي آوردن نماز مستحبي در مسجد دوري مي‌كرد. عبدالله بن سعد از پيامبر اعظم (ص) پرسيد: نماز مستحبي را در خانه به جاي آوردن بهتر است يا در مسجد؟ حضرت فرمود: آيا نمي‌بيني كه خانۀ من چه قدر به مسجد نزديك است؟ با اين وصف من دوست دارم كه نمازهايم را در خانه ام به جاي آورم مگر اين كه نمازهاي واجب باشد. (۲)
همچنين آن بزرگوار فرمود: بر شما باد به نماز در خانه هايتان؛ زيرا بهترين نماز انسان نمازي است كه در خانه خوانده شود مگر نمازهاي واجب. (۳)
* نماز تراويح جزو سنت پيامبر نيست
از جانب ديگر پيامبر (ص) اين نوع از نمازهاي مستحبي را به جماعت بجا نياورده است. وحتي در زمان ابي بكر هم سابقه نداشته است. روايتي از كتاب «بخاري» (از منابع اصلي حديثي نزد اهل سنت) به صراحت بيان مي‌كند كه اقامه آن به جماعت از بدعت‌هاي خليفه دوم بوده است. وي از ابن شهاب واو از عبد الرحمن بن عبد القاري نقل مي‌كند كه: «در يكي از شبهاي رمضان با عمر به مسجد رفتيم. ديدم مردم دسته دسته پراكنده هستند و هر كسي براي خود يا با گروه خود نماز مي‌خواند. عمر گفت: به نظر من اگر اينان به يك امام اقتدا كنند بهتر است پس دستور داد ابي بن كعب پيش نماز همه باشد. شبي ديگر با وي به مسجد رفتيم و ديديم مردم نمازهاي مستحبي شبهاي رمضان را به جماعت مي‌خوانند. آن گاه عمر گفت: اين بدعت خوبي است» (۴)
از اين رو مسلمانان همواره اين نماز را فرادا بجاي مي‌آوردند تا اينكه عمر جماعت را بدعت نهاد اما اين سخن كه گفته شود بدعت نيكو و حسني است با ادله شرعي كه تمام بدعت‌ها را نكوهش مي‌كند ناسازگار است. رسول خدا (ص) فرموده: هر بدعتي گمراهي است
(۵) با اين حال اهل سنت به اين بدعت گذاري تصريح نيز مي‌كنند چنان كه قلقشندي مي‌گويد: عمر اولين كسي است كه جماعت رمضان را تشريع كرد و آن در سال چهارده هجري بود.
(۶) ابن عبدالبر درالاستيعاب مي‌گويد: اوست كه ماه رمضان را با نماز مستحبي دسته جمعي نوراني كرد! (۷)
آراء علماي اهل سنت درباره اقدام عمر به گونه اي است كه گويي خدا و رسولش از حكمت جماعت در نوافل غافل بوده اند و شخصي ديگر توانسته آن را احيا كند؟ ! ا
* نظر اهل بيت درباره نماز تراويح
در حقيقت در اين زمينه نه تنها دليلي وجود ندارد بلكه به جماعت خواندن نماز تراويح از ديدگاه پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت (ع) پذيرفته نيست. براي نمونه:
امام صادق (ع) مي‌فرمايد: به پا داشتن تراويح به جماعت جايز نيست. (۸)
در روايتي ديگر آمده است: زماني كه اميرمؤمنان علي (ع) در كوفه بود مردم كوفه به خدمت حضرت آمدند و امام جماعت براي نماز تراويح در خواست كردند. حضرت جواب منفي داد و آنان را از اقامه نوافل شبهاي ماه رمضان به جماعت نهي كرد. (۹)
سليم بن قيس هم از امير المؤمين (ع) نقل مي‌كند كه فرمود: به خدا سوگند! دستور دادم كه مردم در ماه رمضان جز بر نمازهاي واجب جماعتي را بر پا نسازند و به ايشان گفتم كه اداي نافله‌ها به جماعت بدعت است. برخي از لشكريانم فرياد برآوردند كه اي اهل اسلام! سنت عمر تغيير كرد. او ما را از نمازهاي نافلۀ ماه رمضان باز مي‌دارد. تا آن جا كه ترسيدم در لشكرگاه سر به شورش نهند. (۱۰)
پینوشت:
۱. فتح الباري، ج۴ص۲۱۷
۲ –. مسند احمد، ج۴، ص۳۴۲.
۳. همان، ج ۵، ص ۱۸۴
۴- صحيح بخاري، ج۲ص۳۰۸كتاب صلاه التراويح ح۲۰۱۰.
۵- صحيح مسلم، كتاب الجمعه، باب تخفيف الصلاه والخطبه، ص۳۹۳ح۱۸۸۹.
۶- - ماثر الانافة في معالم الخلافه، ج ۲، ص ۳۳۷. بيروت، عالم الكتب.
۷- ابن عبدالبر، الاستيعاب ج۳ص۱۱۴۵.
۸ -بحار الانوار ج۱۰ص۳۶۳.
۹- وسائل الشيعه، ج ۸، ص ۴۷ح۱۰۰۶۶.
۱۰-. همان، ص ۴۶ ح ۱۰۰۶۵.
منبع:حج
211001
* نماز تراويح چگونه است؟
در حقيقت «تراويح» جمع «ترويحه» و در اصل اسم است براي مطلق نشستن كه در اصطلاح به معناي نشستن براي استراحت پس از خواندن چهار ركعت از نمازهاي مستحبي در شبهاي ماه رمضان است.
(۱) اهل سنت نماز تراويح را با آنكه مستحب است به جماعت بجا مي‌آورند اصل نوافل شبهاي ماه رمضان علاوه بر نوافل نماز شب ۲۰ركعت (در بيست شب اول) يا ۳۰ ركعت (درده شب ديگر) است كه آن را همه قبول دارند ولي به جماعت خواندن آن محل اختلاف است.
شيعه اماميه، اين شكل نماز خواندن را جزء شريعت نمي‌داند. بلكه از بدعت‌هاي برخي صحابه مي‌شمارد زيرا مسلم اين است كه پيامبر اكرم (ص) از به جاي آوردن نماز مستحبي در مسجد دوري مي‌كرد. عبدالله بن سعد از پيامبر اعظم (ص) پرسيد: نماز مستحبي را در خانه به جاي آوردن بهتر است يا در مسجد؟ حضرت فرمود: آيا نمي‌بيني كه خانۀ من چه قدر به مسجد نزديك است؟ با اين وصف من دوست دارم كه نمازهايم را در خانه ام به جاي آورم مگر اين كه نمازهاي واجب باشد. (۲)
همچنين آن بزرگوار فرمود: بر شما باد به نماز در خانه هايتان؛ زيرا بهترين نماز انسان نمازي است كه در خانه خوانده شود مگر نمازهاي واجب. (۳)
* نماز تراويح جزو سنت پيامبر نيست
از جانب ديگر پيامبر (ص) اين نوع از نمازهاي مستحبي را به جماعت بجا نياورده است. وحتي در زمان ابي بكر هم سابقه نداشته است. روايتي از كتاب «بخاري» (از منابع اصلي حديثي نزد اهل سنت) به صراحت بيان مي‌كند كه اقامه آن به جماعت از بدعت‌هاي خليفه دوم بوده است. وي از ابن شهاب واو از عبد الرحمن بن عبد القاري نقل مي‌كند كه: «در يكي از شبهاي رمضان با عمر به مسجد رفتيم. ديدم مردم دسته دسته پراكنده هستند و هر كسي براي خود يا با گروه خود نماز مي‌خواند. عمر گفت: به نظر من اگر اينان به يك امام اقتدا كنند بهتر است پس دستور داد ابي بن كعب پيش نماز همه باشد. شبي ديگر با وي به مسجد رفتيم و ديديم مردم نمازهاي مستحبي شبهاي رمضان را به جماعت مي‌خوانند. آن گاه عمر گفت: اين بدعت خوبي است» (۴)
از اين رو مسلمانان همواره اين نماز را فرادا بجاي مي‌آوردند تا اينكه عمر جماعت را بدعت نهاد اما اين سخن كه گفته شود بدعت نيكو و حسني است با ادله شرعي كه تمام بدعت‌ها را نكوهش مي‌كند ناسازگار است. رسول خدا (ص) فرموده: هر بدعتي گمراهي است
(۵) با اين حال اهل سنت به اين بدعت گذاري تصريح نيز مي‌كنند چنان كه قلقشندي مي‌گويد: عمر اولين كسي است كه جماعت رمضان را تشريع كرد و آن در سال چهارده هجري بود.
(۶) ابن عبدالبر درالاستيعاب مي‌گويد: اوست كه ماه رمضان را با نماز مستحبي دسته جمعي نوراني كرد! (۷)
آراء علماي اهل سنت درباره اقدام عمر به گونه اي است كه گويي خدا و رسولش از حكمت جماعت در نوافل غافل بوده اند و شخصي ديگر توانسته آن را احيا كند؟ ! ا
* نظر اهل بيت درباره نماز تراويح
در حقيقت در اين زمينه نه تنها دليلي وجود ندارد بلكه به جماعت خواندن نماز تراويح از ديدگاه پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت (ع) پذيرفته نيست. براي نمونه:
امام صادق (ع) مي‌فرمايد: به پا داشتن تراويح به جماعت جايز نيست. (۸)
در روايتي ديگر آمده است: زماني كه اميرمؤمنان علي (ع) در كوفه بود مردم كوفه به خدمت حضرت آمدند و امام جماعت براي نماز تراويح در خواست كردند. حضرت جواب منفي داد و آنان را از اقامه نوافل شبهاي ماه رمضان به جماعت نهي كرد. (۹)
سليم بن قيس هم از امير المؤمين (ع) نقل مي‌كند كه فرمود: به خدا سوگند! دستور دادم كه مردم در ماه رمضان جز بر نمازهاي واجب جماعتي را بر پا نسازند و به ايشان گفتم كه اداي نافله‌ها به جماعت بدعت است. برخي از لشكريانم فرياد برآوردند كه اي اهل اسلام! سنت عمر تغيير كرد. او ما را از نمازهاي نافلۀ ماه رمضان باز مي‌دارد. تا آن جا كه ترسيدم در لشكرگاه سر به شورش نهند. (۱۰)
پینوشت:
۱. فتح الباري، ج۴ص۲۱۷
۲ –. مسند احمد، ج۴، ص۳۴۲.
۳. همان، ج ۵، ص ۱۸۴
۴- صحيح بخاري، ج۲ص۳۰۸كتاب صلاه التراويح ح۲۰۱۰.
۵- صحيح مسلم، كتاب الجمعه، باب تخفيف الصلاه والخطبه، ص۳۹۳ح۱۸۸۹.
۶- - ماثر الانافة في معالم الخلافه، ج ۲، ص ۳۳۷. بيروت، عالم الكتب.
۷- ابن عبدالبر، الاستيعاب ج۳ص۱۱۴۵.
۸ -بحار الانوار ج۱۰ص۳۶۳.
۹- وسائل الشيعه، ج ۸، ص ۴۷ح۱۰۰۶۶.
۱۰-. همان، ص ۴۶ ح ۱۰۰۶۵.
منبع:حج
211001
گزارش خطا
