۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۸ : ۱۵
عقیق:کتاب ارزشمند صحیفه سجادیه، مجموعهای از ادعیه و نجواهای امام چهارم شیعیان، حضرت علی بن الحسین (ع) را شامل میشود. این کتاب شریف به «انجیل اهل بیت» و «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» معروف است و آیتالله مرعشی نجفی آن را دومین کتاب بزرگ شیعیان میداند!
به گفته حجتالاسلام احمد غلامعلی استاد دانشگاه قرآن و حدیث، دعاها معمولاً بر دو گونه هستند، یک دسته از دعاها بر پایه نیازهای مادی آدمی شکل میگیرند و دسته دیگر بر پایه نیازهای معنوی و با هدف راز و نیاز با قادر متعال خوانده میشوند؛ صحیفه سجادیه جزو دسته دوم دعاهاست.
معاون پژوهشی پژوهشکده دارالحدیث میگوید: «صحیفه سجادیه» املای امام سجاد(ع) به دو فرزندش امام باقر(ع) و زیدبن علی است؛ یعنی اینگونه نیست که صحیفه در ابتدا کتابی عمومی بوده باشد.
وی با بیان این که اصل کتاب شامل 75 دعا بوده اما در زمان متوکلبن هارون به 64 دعا تقلیل یافته است، ادامه میدهد: متاسفانه امروز فقط 54 دعای صحیفه به ما رسیده است؛ البته صحیفه سجادیه ثانیه، ثالثه، رابعه و خامسه و صحیفةالجامعه داریم که دعاهای دیگر امام سجاد را شامل میشوند اما با متن ویژه صحیفه سجادیه فاصله بسیار دارند.
به گفته حجتالاسلام غلامعلی، دعای سیام صحیفه سجادیه معمولا برای رفع بدهکاری خوانده میشود و مفید است. مرحوم شیخ بهایی کتاب «چهل حدیث» خود، چهل حدیث را آورده و شرح کرده است و تنها یک حدیث را شرح نکرده و آن همین دعای سیام صحیفه سجادیه است! شیخ میگوید: من این دعا را برای هر حاجتی که داشتم، خواندم و پاسخ گرفتم و برای اینکه دینم ادا شد و این دعا برایم مجرب بود، آن را میآوردم.
در این دعا میخوانیم:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لِیَ الْعَافِیَةَ مِنْ دَیْنٍ تُخْلِقُ بِهِ وَجْهِی، وَ یَحَارُ فِیهِ ذِهْنِی، وَ یَتَشَعَّبُ لَهُ فِکْرِی، وَ یَطُولُ بِمُمَارَسَتِهِ شُغْلِی وَ أَعُوذُ بِکَ، یَا رَبِّ، مِنْ هَمِّ الدَّیْنِ وَ فِکْرِهِ، وَ شُغْلِ الدَّیْنِ وَ سَهَرِهِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِی مِنْهُ، وَ أَسْتَجِیرُ بِکَ، یَا رَبِّ، مِنْ ذِلَّتِهِ فِی الْحَیَاةِ، وَ مِنْ تَبِعَتِهِ بَعْدَ الْوَفَاةِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَجِرْنی مِنْهُ بِوُسْعٍ فَاضِلٍ أَوْ کَفَافٍ وَاصِلٍ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنِی عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِیَادِ، وَ قَوِّمْنِی بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ، وَ عَلِّمْنِی حُسْنَ التَّقْدِیرِ، وَ اقْبِضْنِی بِلُطْفِکَ عَنِ التَّبْذِیرِ، وَ أَجْرِ مِنْ أَسْبَابِ الْحَلَالِ أَرْزَاقِی، وَ وَجِّهْ فِی أَبْوَابِ الْبِرِّ إِنْفَاقِی، وَ ازْوِ عَنِّی مِنَ الْمَالِ مَا یُحْدِثُ لِی مَخِیلَةً أَوْ تَأَدِّیاً إِلَى بَغْیٍ أَوْ مَا أَتَعَقَّبُ مِنْهُ طُغْیَاناً. اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَیَّ صُحْبَةَ الْفُقَرَاءِ، وَ أَعِنِّی عَلَى صُحْبَتِهِمْ بِحُسْنِ الصَّبْرِ وَ مَا زَوَیْتَ عَنِّی مِنْ مَتَاعِ الدُّنْیَا الْفَانِیَةِ فَاذْخَرْهُ لِی فِی خَزَائِنِکَ الْبَاقِیَةِ وَ اجْعَلْ مَا خَوَّلْتَنِی مِنْ حُطَامِهَا، وَ عَجَّلْتَ لِی مِنْ مَتَاعِهَا بُلْغَةً إِلَى جِوَارِکَ وَ وُصْلَةً إِلَى قُرْبِکَ وَ ذَرِیعَةً إِلَى جَنَّتِکَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الْکَرِیمُ.»
خدایا، بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا رهایی بخش از وامی که چهرهام را افسرده و غمگین سازد، و اندیشهام را بیاشوبد، و فکرم را پریشان گرداند، و روزگاری دراز مرا به کوشش وا دارد.
پناه میبرم به تو از اندوه و اندیشه بدهکاری، و دلنگران بودن و بیخوابی کشیدن برای آن. پس بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا از رنجِ وام در پناه آور. پروردگارا، در برابر ذلّتِ وامداری در زندگی و پیامدهای آن پس از مردن، امید من به پشتیبانیِ توست. پس بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا به مالی سرشار، یا مالی به اندازه و پیوسته، یاری فرما.
خدایا، بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا از اسراف و زیادهروی به دور دار، و با بخشش و میانه روی راه اعتدال بنمای. چنان کن که در کار خود اندازه نگه دارم و به لطف تو مال خود را بیهوده خرج نکنم. روزیام را پیوسته از راههای حلال بر من روان گردان، و انفاق مرا در راهکارهای نیک انداز، و مالی را که برای من خود بزرگ بینی آورد یا به ستم مُنجر شود و یا به سرکشی انجامد، از من بستان.
خدایا، چنان کن که همنشینی با فقیران خوشایند من باشد، و مرا در هم صحبتی با آنان، سینهای گشاده و خیالی آسوده عنایت کن.