۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۵ : ۲۰
محسنین چه کسانی هستند؟
"إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ"
از مجموع آیاتی که در آن ها واژه احسان به کار رفته است می توان برداشت کرد که شخصی که با ایمان کامل، پایبند فرامین الهی و دستورات قرآنی باشد عنوان «محسن» بر او صادق است.
عقیق: یکی از واژه های هایی که در قرآن
زیاد دیده ایم و تنها ترجمه ای که برای آن داریم "نیکی کردن " است، "احسان"
می باشد، در این مقاله سعی داریم کمی بیشتر به آن بپردازیم تا مفهومی
کاربردی در زندگی مان پیدا کند.
شرطی مهم برای احسان کردن
این واژهی قرآنی یعنی احسان، به این معنی است که بیش از آن چیزی که برعهده داری انجام بدهی .
اما
نکته مهم اینجاست که فقط کسی به درجه و مقام محسنین می رسد که مطابق این
آیه قرآن کریم یک شرط مهم را دارا باشد. «بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ
لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ
عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ» (البقرة:۱۱۲) کسی که همه کارهایش برای
خدا و تسلیم محض اوست، محسن است؛ بنابراین محسنین کسانی هستند که در برابر
خدا تسلیم باشند. یعنی همه کارهای محسنین خدایی است و بهشت و پاداش اخروی
برای کسانی که است در راه رضای خدا گام برمی دارند و همواره به دنبال نیکی و
احسان هستند.
سه مفهوم از احسان کردن
در آیات قرآن، عبارت «احسان» با سه مفهوم مشاهده می شود.
۱. معنای
اولی که از مجموعه آیاتی استنباط شده، «انجام دادن كار نيك» می باشد. در
این آیات، مجموعه رفتارهایی معرفی شده و انجام دهندگان آن محسن و نيكوكار
نام گرفته اند. (بقره: ۵۸؛ آل‌عمران: ۱۳۴؛ اعراف: ۵۵ـ۵۶). در اين آيات، ضمن
بيان مصاديق كارهاي نيك، خداوند، مخاطبان قرآن کريم را به انجام‌دادن كار
نيك ترغيب و تشویق كرده است. همین طور آياتي كه با تصوير بخش‌هاي مهمّي از
شخصيّت فكري، عاطفي و رفتاري گروهی از پيامبران، آنها را نمونه بارزي از
مُحسنان (نيكوكاران) معرّفي كرده است هم، در اين دسته از آيات جاي دارند.
(يوسف: ۵۱ـ۵۶؛ قصص:۱۴؛ صافات:۱۰۲ـ۱۰۵)
۲. در
قسمتی ديگر از آيات، بدون تعيين مصاديق نيكي، نيكي كردن به ديگران به
عنوان معناي دوم استفاده می شود. (نساء: ۳۶؛ انعام: ۱۵۱؛ قصص: ۷۷).
۳. و
احسان به معناي انجام دادن نيكو و شايستة يك كار در شكل كامل آن (معناي
سوم) نيز در برخي از آيات قرآن به چشم مي‌خورد. (يوسف: ۲۳؛ سجده: ۷؛ تغابن:
۳). البته باید در نظر داشت چنان‌كه از كاربردهاي قرآني نيز بر مي‌آيد،
دسته سوم در تعبیر آیات، محسِن خطاب نمي‌شوند. (مجمع البیان، ج ۱ ص ۵۱۵)
از
مجموع آیاتی که در آن ها واژه احسان به کار رفته است می توان برداشت کرد
که شخصی که با ایمان کامل، پایبند فرامین الهی و دستورات قرآنی باشد عنوان
«محسن» بر او صادق است.
ما در این نوشتار بر یکی از مصادیق احسان یعنی «نیکی کردن به دیگران» خواهیم پرداخت.
در
آیهی شریفهی «وَ اِذ اَخَذنا میثاق بَنی اسرائیل لاتعبدون الا الله و
بالوالدین احسانا و ذی القربی و الیتامی و المساکین و قولوا للنّاس حسناً» ؛
یاد کنید که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند را نپرستید و به
پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید و با مردم به زبان
خوش سخن بگویید و در سوره الرحمن آمده است: «هل جزاء الاحسان الا الاحسان»؛
آیا جزای نیکوکاری جز نیکوکاری است؟
در
ادامه آیهی اول خداوند خوب حرف زدن با دیگران را جزئی از پیمان خود می
داند. و درسوره الرحمن با تأکید یاد آور می شود که باید پاسخ هر نیکی
شایسته آن باشد.
اگر این یکی از
دغدغه های امروز ما باشد و موقع حرف زدن، دور از تأثیر کلام و رفتار رسانه
هایی مانند رادیو وتلویزیون، یا بدون توجه به رفتارهای ناشایستی که در
اطرافمان می بینیم، پیمان خداوند را به یاد داشته باشیم؛ هرگز به خود اجازه
نخواهیم داد کلماتی بر زبان بیاوریم که شایستهی پیمان خداوند نباشد. و
شاید اگر این رفتارها در جامعه رواج پیدا کند کمتر با کلماتی مواجه شویم که
نه در قالب ادبیات می گنجند نه مفهومی برای آنها می توان در نظر گرفت.
مگر می شود کسی خود را طرف پیمان با پروردگارش ببیند، و به بهانه هر نابسامانی به خشم بیاید و ...
منبع: فرهنگ
211001
منبع: فرهنگ
211001
گزارش خطا
