"پدر مداحی نوین ایران" لقب چه کسی است؟

عقیق: سال‌های سال است که حاج منصور تابلوی رسانه‌ای جریان مداحی در ایران است و شاگردان او پرچمداران مجالس روضه حضرت حسین(ع) هستند.

اینکه حاج محمد یا چنانچه بعدها به آن نام مشهور شد حاج منصور ارضی چه راهی را از پخش هزارباره «مدینه شهر پیغمبر» شعر سفرش به مدینه در سال ۷۲ تا «این گردبادهای به غیرت درآمده تسلیم رهبرند که طوفان نمی‌کنند» شعر مشهور حاج منصور در بیت رهبری بعد از نه دی ۸۸ طی کرده است برای همه کسانی که بیش و کم حتی از دور دستی بر آتش رسانه ها و جامعه مداحی ایران دارند اصلاً مبهم و ناواضح نیست. حاج منصور در همه این سال‌ها با وجود همه تغییرات یک خصلت اساسی خود را حفظ کرده است؛ همان خصلتی که می‌تواند او را محبوب ژورنالیست‌های به دنبال جنجال وطنی کند: او در همه این سال‌ها کاملا «رو» بازی کرده است هیج کس نمی‌تواند او را به محافظه‌کاری و داشتن روابط خاص پشت پرده متهم کند و این اولین سنت‌شکنی حاج منصور در جریان غالب سنتی مداحی است.

سعید حدادیان شاگرد وفادار حاج منصور در سال‌های تغییرات جریان مداحی در ایران، چند سال پیش مصاحبه مشهوری با روزنامه کیهان داشت و در آن حاج منصور را "پدر مداحی نوین”در ایران نامید. ادعایی که حتی اگر اندکی حب و علاقه شخصی حاج منصور به او را داخلش کنیم باز هم ادعای گزافی نیست. حاج منصور یک تنه بار تغییر شیوه مداحی‌های با سابقه حداقل ۲۰۰ ساله را به دوش کشید و توانست پایه‌گذار سبک جدید مداحی در ایران شود. مداحی‌های حاج منصور با وجود همه وابستگی‌ها به شیوه مداحی دوران قبل از جنگ تغییراتی بنیادین با قبل داشت. علاوه بر آنکه توانست شیوه مداحی حماسی ویژه دوران جنگ را کاملا به حاشیه بکشاند.

اگر مرحوم کوثری مداح ویژه امام خمینی (ره) فقط به واسطه حضور در جماران و مداحی در محضر امام توانست به یک چهره رسانه‌ای تبدیل شود، اینجا هم سهم اصلی در شهرت و محبوبیت و جریان سازی و تسلط حاج منصور بر جریان مداحی دهه هفتاد و هشتاد مدیون حضور مداوم او در مراسم‌های بیت رهبری است. به مدت ۱۵ سال تک مداح همه مراسم‌های بیت رهبری در حضور رهبر انقلاب کسی نبود جز مداح ‎میانسال و رک و آرمان‌گرایی که هیچ خط قرمزی را در نقد و حمله نمی‌شناخت.

حاج منصور در همه این سال‌ها به واسطه حضور در بیت رهبری و شیوه مداحی جدید و در عین حال اصیلش تبدیل به چهره اول مداحی در ایران می‌شود، اما پخش مداحی‌های او فقط به مراسم‌های بیت رهبری محدود نمی‌شود. با اینکه حاج منصور ارضی تا ۱۰ سال قبل میانه خوشی با تصویربرداری از مراسم‌های اصلی‌اش نداشت، اما با این حال فیلم‌ها و به خصوص صدای حاج منصور در همه سال‌های بعد از جنگ تا چندین و چند سال انتخاب اول مسئولان پخش رادیو و تلویزیون بوده است. هر چند این رابطه خوش‌خیمانه در مواقعی مثل انتقادات تند حاج منصور از خود صداوسیما یا فشارهای سیاسی به صداوسیما تغییر رویه هم داده است. حاج منصور تا سال‌های سال تبدیل به تابلوی رسانه‌ای جریان مداحی در ایران و در عین حال تبدیل به نماینده مهم رسانه‌ای نظام جمهوری اسلامی می‌شود.

مسیر رسانه‌ای شدن حاج منصور در دهه هشتاد تقریبا بدون فراز و نشیب خاصی ادامه پیدا می‌کند، اما در یکی از روزهای دهه اول محرم در سال ۸۳ مسجد ارک؛ محل برگزاری هیات حسین جان هیئت مشهور حاج منصور آتش می‌گیرد، تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان در هیئت آسیب می‌بینند و تقریبا نود نفر جانشان را از دست می‌دهند و به همین ترتیب حاج منصور به شدت تحت فشار قرار می‌گیرد. اما این همه ماجرا نبود. واقعه‌ای که برای هیئت اتفاق افتاده بود با شبیه‌سازی به وقایع محرم، رنگ و بوی محرم‌های هر سال حاج منصور را از آن به بعد عوض کرد. خود حاج منصور همان روزها در یکی از معدود مصاحبه‌های این سال‌هایش با تلویزیون گفته بود که این همه سال روضه کربلا خوانده است و حالا تازه کربلا را درک کرده بود.

حاج منصور بلد نیست یا نمی‌خواهد که طبق قواعد معمول رسانه‌ای بازی کند و مهم‌تر از آن گاهی اوقات به سرعت به سمت خارج شدن از دایره قواعد منبرداری اصیل قدم بر می‌دارد و البته هزینه‌هایش را هم پرداخت می‌کند.تاثیر حاج منصور در عرصه مداحی تا سال‌های سال ادامه پیدا خواهد کرد. مشهورترین چهره مداحی تاریخ ایران که تا به حال چند باری بیشتر روبروی دوربین تلویزیون ننشسته است و تمایلی هم به مصاحبه با رسانه‌های عمومی ندارد این روزها پا به سن گذاشته است اما در عرصه انتقاد سیاسی و همین طور مداحی همچنان به شدت فعال و ممتاز است. سعید حدادیان و محمود کریمی دو چهره محبوب سال‌های اخیر صداوسیما دست پرورده‌های شخص حاج منصور هستند و اولی با همان سبک و سیاق و دومی با تغییراتی در همان مسیر حاج منصور که تا به حال تذکراتی هم از حاجی دریافت کرده، مشغول به ذاکری اهل بیت(ع) هستند.

منبع: تریبون

211001