درس‌های مهم امام صادق برای امروز حوزه و دانشگاه

وی افزود: در سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) قرار داریم. امام ششم (ع) با تلاش‌های فروان توانستند 4 هزار شاگرد در عرصه‌های مختلف تربیت کنند و این شاگردان بعد از گذراندن دوره‌های  علمی و فراگیری روش‌های تخصصی مباحثه‌های کلامی، اعتقادی و پاسخ به شبهات، برای تبلیغ دین به مناطق مختلف اسلامی فرستاده شدند و توانستد تحول عظیم علمی ایجاد کرده و عقول زیادی را به دین جذب کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه حوزه و دانشگاه می‌توانند از آموزه‌های دینی،  علمی و معرفتی امام صادق (ع) بهترین درس آموزی برای نقش‌آفرینی و تحول در جامعه را داشته باشند، گفت: عصر امام صادق (ع)، زمان خاصی بود و ایشان با فرصتی که ایجاد شد توانستند تحول شگرفی در عرصه‌های دینی و علمی ایجاد کنند.

وی با بیان اینکه اولین درس از مکتب امام صادق (ع) شناخت درست وقایع، تهدیدهای جهانی و استفاده از فرصت‌ها برای نقش‌آفرینی است، افزود: فرصت، لحظه‌ای ایجاد می‌شود و اگر انسان قدر فرصت‌ها را نداند، قطعاً نمی‌تواند اثرگذار باشد و تحول ایجاد کند.

بر پایه این گزارش به نقل از خبرگزاری حوزه، رحیم‌پور ازغدی، توابین را نمونه‌ای از عدم فرصت‌شناسی و استفاده به موقع از فرصت‌ها عنوان کرد و گفت: اگر این افراد شعور اجتماعی، سیاسی و آگاهی داشتند و به موقع تصمیم می‌گرفتند و در کربلا حاضر می‌شدند، بسیاری از وقایع تاریخ را عوض می‌کردند. دومین درس از مکتب امام صادق (ع)، کادرسازی برای آینده بهتر است. براین اساس باید همه ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه حوزه و دانشگاه برای تحول و نقش‌آفرینی در جامعه جهانی، شناسایی و به موقع کادر سازی و برنامه‌ریزی شود تا بتوانیم تحول‌آفرین باشیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: امام صادق(ع) از ظرفیت‌سازی و کادرسازی نهایت بهره را بردند. ابن‌هشام که در ابتدا از مخالفین بود را شناسایی و بعدها به وسیله امام(ع) تربیت شد و نقش‌آفرینی کرد.

وی بر ضرورت رویکرد تحولی در حوزه و دانشگاه تاکید کرد و افزود: اگر حوزه و دانشگاه قصد تحول دارند، نباید منتظر بمانند تا دیگران سراغ‌شان بیایند، بلکه باید به سمت دیگران و مخالفین بروند، شناسایی، کادرسازی و نهایتاً تربیت کنند.

رحیم‌پور ازغدی با بیان اینکه رسالت دیگر امام صادق(ع) جذب مخالفین بود و طوری برخورد و رفتار می‌کردند که شخص مدت‌ها غرق و مجذوب در رفتار و اخلاق و عاشق و شیفته امام(ع) می‌شد، اظهار کرد: این روش هم می‌تواند برای حوزه و دانشگاه الگوی مناسبی باشد و نباید از هیچ ظرفیتی مأیوس شد، بلکه باید به دنبال مخالفین رفت و با مباحثه ساده، منطقی و علمی و رفتار و اخلاق درست و صحیح، درصدد جذب آنان باشیم. این همان روشی است که امام صادق (ع) انجام می داد و بسیاری از افراد مخالف مانند ابن هشام‌ها را جذب دین کردند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: درس چهارم از مکتب امام ششم(ع) این بود که فضای آزادی را برای همه عقائد آماده کردند تا همگان حرف، سخن و اعتقادات خود را بیان کنند و امام (ع) با سعه صدر با مخالفینی که اصل دین را قبول نداشتد، سخن می‌گفتند و با منطق بحث می‌کردند. یکی از همین مباحث، نامه مفضل بن عمر به امام صادق (ع) در مورد ملحدین، زندیق، معتقدین به عدم وجود عالم و شکاکین بود. امام (ع) با جدا کردن همه این موضوعات به یکایک سؤالات پاسخ می‌دادند و در همه این موارد در وسط جریان، اتفاقات و کوران حوادث و مخالفین و معاندین بود و با همه حلقه ها بحث می‌کرد و با مباحث منطقی مخالفین را سر جای خود می‌نشاند و در عین حال مواظب تهدیدها و رفتار نابخردانه دشمن بود. 

رحیم‌پور ازغدی ادامه داد: از دیگر  درس‌هایی که می‌توان از مکتب امام صادق(ع) گرفت، داشتن هوش سیاسی، تبدیل تهدید به فرصت، مواظبت از گرفتار نشدن ترور شخصیتی،  تربیت نیرو برای تبیین دین و شبکه‌سازی است. امام(ع) با بهره‌گیری از همه این موارد، انقلاب عظیمِ علمی ایجاد کرد و دین را نشر داد. در محضر پیشوای ششم شاگردانی در علوم شیمی، فیزیک و آزمایشگاهی تربیت شدند و نقش‌آفرینی کردند. این مسائل نشان می‌دهد که امام(ع) در همه علوم تبحّر داشتند و شاگرد تربیت می‌کردند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: امام صادق(ع) در زمانی قرار داشتند که انواع ایسم‌های مختلف وجود داشتند و حکومت هم با ایسم‌ها همراهی می‌کردند، ولی امام(ع) با آنها می‌نشست و بحث می‌کرد و به آگاه‌سازی آنان می‌پرداخت. حضرت صادق(ع) در حوزه‌های مختلف افراد خاصی را تربیت می‌کردند، این نشان می‌دهد که حضرت استعدادهای افراد را به خوبی شناسایی کرده  و سپس به تربیت افراد در علوم مختلف می‌پرداخت. در میان همین شاگردان کسانی بودند که اصلاً کسی از نوع فعالیت‌های آنها خبر و آگاهی نداشت.

رحیم پور ازغدی به نمونه‌ای از روشنفکری دینی اشاره کرد و اظهار کرد: گروهی به دیدار امام صادق(ع) آمدند، امام(ع) این افراد روشنفکر را به شاگردان خود در علوم مختلف معرفی می‌کردند تا بشینند و ساعت‌ها بحث کنند، اگر قانع نمی‌شدند، حضرت با آنها بحث می‌کرد و هرگز اهل مجادله و توهین به مخالف نبود. در مواردی شاگردان امام(ع) به روش غلط، حق را پیروز می‌کردند، امام(ع) به مخالفین می‌فرمود  روشی که شاگردم گفته، اشتباه بود و اگر چه شما قانع شدید و قبول کردید ولی استدلالشان برای بیان حق اشتباه بود، لذا دوباره حضرت خودشان به بیان استدلال می‌پرداختند. این مسئله نشان از ادب و راست گویی امام(ع) در برخورد با معاندین و مخالفین دارد. متأسفانه جامعه اسلامی نتوانسته از جایگاه علمی، اخلاقی، سیاسی توحیدی و فقر زدایی و عدالت محوری سیره و مکتب امام صادق(ع) بهره ببرد، درحالی که امام(ع) رئیس مذهب است و توانستند تحول عظیمی در علوم مختلف، برخورد بامعاندین، مخالفین و ... ایجاد کنند.