سیره کلامی و رفتاری اهل‌بیت در قبال شب قدر

دیگر اهمیتی که شب قدر در بین تمام ساعات سال دارد، آن است که تمام امور یک سال آینده خلایق از سوی خداوند متعال و از مجرای امام عصر(عج) در این شب مقدر می‌شود، طوری که بر اساس فرمایش امام صادق(ع) می‌توان گفت ابتدای سال هر فرد مؤمنی شب قدر است. حضرت در این باره فرمود: «شب قدر، اول سال است. در آن شب آنچه از این سال تا سال آینده خواهد شد، نوشته می‌شود؛رأسُ السّنةِ لَیلَةُ القَدرِ یُکتَبُ فیها ما یَکونُ مِنَ السّنةِ إلىَ السّنَةِ.»  ^{(وسایل‌الشیعه، ج7، ص258)}

حال برای بهره‌مندی بیشتر از این شب بزرگ گذری بر سیره (قول و فعل) پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) در قبال شب قدر خواهیم داشت که در ادامه می‌خوانید. 

پیامبر گرامی اسلام(ص):
هر که از روی ایمان و برای رسیدن به ثواب الهی، شب قدر را به عبادت بگذراند، گناهان گذشته‌‏اش آمرزیده می‌‏شود؛ مَن قامَ لَیلَةَ القَدرِ إیماناً وَ احتِساباً ، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ^{(فضائل الأشهر الثلاثه ، ص 136)}

امیرالمؤمنین(ع):
امیرالمؤمنین(ع) درباره سیره پیامبر(ص) نسبت به شب قدر فرمود: رسول خدا(ص) [این چنین] بود که رخت‏خواب خویش را جمع می‌کرد و کمربند [همّت براى عبادت] را در دهه آخر از ماه رمضان محکم می‌‏بست و همیشه این گونه بود که اهل و عیالش را در شب بیست و سوم بیدار نگه می‌‏داشت و بر روى خواب رفتگان در آن شب آب مى‏‌پاشید [تا از درک شب قدر، و درک شب زنده‏دارى محروم نشوند]؛ أنَّ رَسُولَ اللّهِ کانَ یَطْوى فِراشَهُ وَ یَشُدُّ مِئْزَرَهُ فِى الْعَشْرِ الاْءَواخِرِ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ وَ کانَ یُوقِظُ أَهْلَهُ لَیْلَةَ ثَلاثٍ وَ عِشْرینَ وَ کانَ یَرُشُّ وُجُوهَ النِّیامِ بِالْماءِ فى تِلْکَ اللَّیْلَةِ ^{( بحار الانوار، ج 95، ص10)}

امام على(ع) نیز می‏‌فرماید: پس [پیامبر اکرم صلی ‏الله‏ علیه‏ و‏آله ] همیشه در دهه آخر ماه رمضان در حال اعتکاف بود تا آن وقت که خداوند او را گرفت؛ فَلَمْ یَزَلْ یَعْتَکِفُ فِى الْعَشْرِ الاْءَواخِرِ مِنْ رَمَضانَ حَتّى تَوَفّاهُ اللّهُ ^{(بحار الانوار، ج 94، ص 7)}

حضرت زهرا(س):
امیرالمؤمنین(ع) فرمود: روش فاطمه علیهاالسلام این بود که هیچ فردى از خانواده خویش را نمى‏‌گذاشت در آن شب بخوابد و [مشکل خواب] آنها را با کمى غذا و آمادگى در روز درمان می‌کرد و می ‏فرمود: محروم است کسى که از خیر [و برکت] آن شب محروم شود؛ وَ کانَتْ فاطِمَةُ علیهاالسلام لا تَدَعُ اَحَدا مِنْ اَهْلِها یَنامُ تِلْکَ اللَّیْلَةَ وَ تُداویهِمْ بِقِلَّةِ الطَّعامِ وَ تَتَأَهَّبُ لَها مِنَ النَّهارِ وَ تَقُولُ مَحْرُومٌ مَنْ حُرِمَ خَیْرَها^{(مستدرک الوسائل، ج 7، ص 470)}

امام باقر(ع):
فضیل بن یسار گوید: امام باقر علیه‌السلام در شب بیست و یکم و بیست‏ و سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‌‏شد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان مى‏رسید نماز صبح را مى‏‌خواند؛ عن فضیل بن یسار قال: کان ابو جعفر علیه‌السلام اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى. ^{(وسائل الشیعه، ج 7، ص 260، ح 4)}

امام صادق(ع):
یحیی بن زرین نقل می‌کند امام صادق علیه‌‏السلام بیمارى شدیدى داشت، دستور داد او را به مسجد پیامبر صلی ‏الله‏ علیه ‏و‏آله [با همان حال] ببرند. پس حضرت تا صبح شب بیست و سوم ماه رمضان در آنجا باقى ماند؛ کانَ اَبُو عَبْدِ اللّهِ مَریضا مُدْنِفا فَأَمَرَ فَأُخْرِجَ اِلى مَسْجِدِ رَسُولِ اللّهِ فَکانَ فیهِ حَتّى أَصْبَحَ لَیْلَةَ ثَلاثٍ وَ عِشْرینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ» (بحار الانوار، ج 94، ص 7)

امام کاظم(ع):
کسى که در شب قدر غسل کرده و تا سپیده صبح شب‏زنده‏دارى کند، گناهانش آمرزیده می ‏شود؛ مَنِ اغْتَسَلَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ أَحْیاها اِلى طُلُوعِ الْفَجْرِ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ.^{(بحار الانوار، ج 80، ص 128)}