پرهيز از جايگاه تهمت در کلام امام علی

* پرهيز از جايگاه تهمت

من وضع نفسه مواضع التهمه فلايلومن من أساء به الظن.

* ترجمه

كسى كه خود را در معرض بد نامى و جايگاه تهمت قرار مى دهد، نبايد كسى را كه به او گمان بد مى‏ برد، ملامت كند.

* شرح

يكى از دستورهاى اسلامى اين است كه: مسلمان مؤمن نبايد فقط به اين كه كار بد نمى ‏كند و حرف بد نمى ‏زند، راضى و خشنود باشد. بلكه بايد از شنيدن حرف بد و ديدن كار بد نيز خوددارى كند. يعنى اگر در مكانى عده‏ اى، سخنان را بشنود. يا اگر در جايى كارهاى گناه آلود انجام شود، نبايد در آنجا درنگ كند.

امام عليه ‏السلام نيز، بر اساس همين دستور اسلامى، شيعيان خود را راهنمايى فرموده است. طبق فرمايش امام (ع): مسلمان مؤمن، نبايد به جاهايى برود كه در آنها كارهاى زشت و گناه آلود انجام مى ‏گيرد. مثلا هرگز نبايد به قمارخانه يا مشروب فروشى برود. زيرا با رفتن به چنين مكان هايى، به جايگاه تهمت قدم مى‏ نهد و خود را در معرض بدنامى قرار مى ‏دهد. يعنى هر چند هم كه خود او، اهل قمار و مشروب نباشد، وقتى در چنان مكان هايى ديده شود، مورد بدگمانى قرار خواهد گرفت و ديگران كه از باطن او خبر ندارند، ممكن است تصور كنند كه او نيز اهل قمار و مشروب است و به اين ترتيب، به او تهمت قمار بازى و ميگسارى بزنند.

روشن است كه اگر چنين وضعى پيش بيايد، كسى كه مورد تهمت قرار گرفته، نبايد كسانى را كه به او بدگمان شده و تهمت زده ‏اند، ملامت كند. زيرا تقصير از خود اوست، كه با قدم گذاشتن به چنان مكان هايى در دل ديگران، نسبت به خود بدگمانى ايجاد كرده است.