نکات تفسیری استاد قرائتی درباره «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»

وی با ابراز تأسف نسبت به عدم کاربردی کردن قرآن در دروس دانشگاهی گفت: متأسفانه نسبت به آموزش قرآن در دانشگاه‌ها ترم و واحد قرار می‌دهیم در حالی که قرآن باید در تمام عرصه‌ها ورود داشته باشد. موضوعات بسیار زیادی در قرآن می‌تواند عنوان پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری شود، اما متأسفانه به قرآن به عنوان یک ابزار علمی نگاه نمی‌کنیم.

وی با تأکید بر اهتمام نسبت به تدبر در مفاهیم قرآن گفت: بنده را در یکی از دانشگاه‌ها دعوت کردند تا حضور اساتید و دانشجویان سخنرانی کنم. به من گفتند لطفاً در این جمع علمی صحبت کن. حدود 20 نکته علمی درباره «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» گفتم که تا به حال نشنیده بودند. زیرا تصور می‌کردند قرآن حاوی علم نیست. 

حجت الاسلام قرائتی درباره برخی نکات «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» گفت: حرف «باء» حرف الصاق و پیوست است. لذا معنایش اینطور می‌شود که احسانت نسبت به والدین بچسبد. مثلاً مادرت را خودت به دکتر ببر نه اینکه ماشین بگیری تا خودش برود. نکته دیگر اینکه نفرموده به آن‌ها انفاق کن بلکه فرموده احسان کن؛ زیرا خوبی کردن به پدر و مادر در مهرورزی و عاطفه است نه صرفاً فراهم کردن مادیات. دیگر اینکه خداوند احسان را معرفه و به صورت «الاحسان» نیاورده بلکه آن را نکره آورده است و فرموده «احسان کن»؛ «الاحسان» یک نوع احسان خاص است ولی «احسان کردن» حد و مرز ندارد  و شامل هر نوع احسانی می‌شود منتها اینطور که هرچه پدر و مادر میل دارد نه آنچه تو میل داری انجام دهی.

وی در ادامه نکات خود درباره این بخش از آیه ادامه داد: خداوند در این فراز از آیه نفرموده «حُسنا» بلکه فرموده «احساناً». احسان به معنای انجام کار حُسن با عنایت و نیت ویژه است. دیگر اینکه خداوند نفرموده با ایشان به عدل و احسان رفتار کن بلکه این نوع رفتار را در قبال انسان‌ها با یکدیگر می‌خواهد. خداوند در این باره دربخشی از آیه90 سوره نحل فرمود: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسان‏؛ خداوند امر به عدل و احسان می‌کند». بنابراین عدل به معنای حساب کشیدن از پدر و مادر صحیح نیست و باید احسان کرد. 

حجت‌الاسلام قرائتی پیش از این با حضور در درس خارج فقه رهبر معظم انقلاب به برخی نکات تفسیری درباره فراز قرآنی «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» اشاره کرده بود.