آداب ورود به ماه مبارک رمضان

عقیق:حجت الاسلام علی محمدباقی، استاد حوزه  در گفت وگویی با بیان اینکه ورود به ماه ضیافت الله مستلزم کسب آمادگی های فردی و اجتماعی است، اظهار کرد: اولیای خدا برای ورود به ماه رمضان یک سری مقدماتی را طی می کنند، بالاخره برای ورود به هر جا و ضیافتی انسان باید از مسیر آن حرکت کند چنانچه قرآن می فرماید: «وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا؛ و به خانه ‏ها از در ورودى آنها درآييد»؛ یعنی چنین نیست که هر کسی به هر محل رفت از هر مسیری که خواست ورود کند.

وی ادامه داد: مسیر را باید خود خدا مشخص کند، باید یک مسیر معقول باشد تا انسان به هدفش برسد. در ماه مبارک رمضان هم این گونه است، این ماه، ماه مهمانی خداوند است. «دُعيتُم فيه اِلي ضيافه الله» یعنی به این مهمانی دعوت شدید، نمی گویند که به آن مهمانی بروید. دعوت به مهمانی شدن هم بالاخره آدابی دارد و انسانی که مدعو است باید یکسری مسایل را رعایت کند چنانکه حافظ چنین سرود: «طفیل هستی عشقند آدمی و پری/ارادتی بنما تا سعادتی ببری»

باقی تصریح کرد: انسان بدون نشان دادن ارادت واقعی به آستان حضرت دوست، نمی تواند به حقیقت ماه رمضان راه پیدا کند، بدون خشوع و اهل آداب ظاهر و باطن بودن، انسان به حقیقت ماه رمضان نمی رسد. اهل معرفت می گویند انسان اگر بخواهد به باطن چیزی دست یابد قبل از هر چیز باید رسم و آداب آن را بداند.

استاد حوزه با بیان اینکه تشرف به ماه مبارک رمضان آداب خاصی دارد، ابراز کرد: از جمله آداب ورود به ماه خدا، آمادگی است که انسان باید آن را از ماه رجب شروع کرده باشد. یعنی کسی که سعی کرده جزء «عین الرجبیون» باشد.

وی ادامه داد: ماه رجب، ماه شست و شو است، همان طور که گفته اند رجب نهری در بهشت است، ماه رجب هم ماه تخلیه است، یعنی انسان خود را از اخلاق رذیله پاک کند، ماه رجب ماهی است که انسان باید تزکیه شود و خود را از آلودگی ها پاک کند تا بتواند وارد مهمانی شود. وقتی که خود را پاک کرد و در آن نهر خود را شست اکنون که می خواهد به مهمانی برود باید کار دیگری هم بکند و آن آراستن خویش به زیورآلات است، لذا رجب ماه تخلیه است.

شعبان ماه آراستگی نفس به اخلاق است

باقی تاکید کرد: ماه شعبان را اما «تحلیه» می نامند یعنی آراستن به زیبایی ها؛ بنابر این، انسان در ماه شعبان خود را با اوصافی که خداوند متعال دوست دارد، مزین می کند. چراکه بندگان باید قبل از مهمانی خدا معطر به عطر الهی شوند. پس انسان باید اخلاق خوب را در خود تجلی دهد و خود را مزین به اخلاق نیکو کند.

وی ابراز کرد: چنین کسی می تواند به مهمانی خدا وارد شود؛ هر مقدار که انسان خود را بیشتر از گناه پاک کرده و مزین به اوصاف نیک باشد، این شخص در مهمانی الهی خانه جایگاه بهتری خواهد داشت چون ماه مبارک رمضان، ماه ضیافت الله است و انسان باید بهترین جایگاه را برای خودش آماده کند، وگرنه خیلی ها وارد مهمانی می شوند، برخی بیرون خانه می نشینند، برخی وارد می شوند ولی سفره جدا برایشان پهن می کنند و هستند برخی که کنار صاحبخانه می نشینند.

وی با اشاره به آیه شریفه «فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» در سوره مبارکه «قمر»، ابراز کرد: اگر انسان بخواهد در آن جایگاه صدق نزد خدایی که پادشاه کل عالم است مهمان شود باید امور مقدماتی را انجام داده باشد؛ اگر هم تاکنون غفلت کرده ایم باید در این چند روز باقیمانده تا ایام ضیافت الله تلاش کنیم.

برای استفاده از ضیافت الله باید هاضمه روح سالم باشد

باقی ادامه داد: با این وجود نباید ناامید بود؛ شاعر می گوید: « تو مگو ما را بدان شه بار نیست؛ با کریمان کارها دشوار نیست»، این جا چون حساب ما با کریم است، قضیه فرق می کند، خدای کریم با صاحبخانه عادی تفاوت دارد، در ادعیه به ما آموزش داده اند که چه کنیم، برای مثال در دعایی که از امام صادق(ع) در شب آخر ماه شعبان المعظم نقل شده در آن وظایفی تصریح شده است؛ چنان که حضرت(ع) می فرمایند: «اَللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَكَ الَّذى اُنْزِلَ فيهِ الْقُرآنُ وَ جُعِلَ هُدىً لِلنـّاسِ وَ بَيـّـناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفـُرقان قـَدْ حَضَرَ فـَسَـلـّمنا فيهِ وَ سَـلـّمْهُ لـَـنا وَ تـَسَـلـّمْهُ مِنّا فى يُسْرٍ مِنكَ وَ عافيَةٍ يا مَنْ اَخَذ الْقـَليلَ وَ شَكَرَ الكـَـثيرَ إقـْبَـلْ مِنـّى الْيَسيرَ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ اَنْ تَجْعَلَ لى إلى كـُلّ خـَيرٍ سَبيلاً وَ مِنْ كُلّ ما لا تُحِبُّ مانِعاً يا أرْحَمَ الرّاحمينَ يا مَنْ؛ خدايا اين ماه مباركى كه قرآن در آن نازل گشته آن قرآنى كه راهنماى مردم گرديده و نشانه هاى روشنى از راهبرى و جدا كردن ميان حق و باطل است فرا رسيده پس ما را در اين ماه سالم بدار و آن را در حال آسانى و تندرستى از ما بگير اى كه بگيرد اندك را بسيار قدردانى كند، اين طاعت اندك را از من بپذير خدايا از تو خواهم كه براى من بسوى هر كار خيرى راهى و از هر چه دوست ندارى سر راهم مانعى قرار دهى اى مهربانترين مهربانان!»

وی ادامه داد: امام صادق(ع) در این دعا می فرمایند که خدایا ما را به سلامت وارد این ماه کن تا بتوانیم از آن استفاده کنیم و منظور از سلامت، سلامت توامان روح و جسم است، رمضان ماه ضیافت الله است به شرطی که انسان هاضمه اش را داشته باشد، کسی که بخواهد از برکات ماه رمضان بهره مند شود باید هاضمه روحی اش سالم باشد.

کارشناس مرکز تخصصی نماز تاکید کرد: اگر انسان از لحاظ روحانی آمادگی نباشد و به واسطه گناه از خدا دور شده باشد، در این صورت نمی تواند از این ماه استفاده کافی داشته باشد؛ برای همین است که امام صادق(ع) می فرماید که خدایا ما را سالم بدار.

وی در تشریح دیگر معارف و حقایق این دعا بیان کرد: همچنین حضرت(ع) اشاره می کنند به اینکه خداوند کم را از بنده اش قبول می کند بر خلاف بنده ها که تا نعمت بر آنها افزون می شود، اتفاقا کمتر هم شکر می کنند ولی خداوند عبادت کم را می پذیرد و برای ان پاداش هم می دهد.

باقی در پایان اعتراف به گناهان و توبه را در مسیر ورود با قلب آماده به ماه مبارک رمضان بسیار حایز اهمیت دانست و خاطرنشان کرد: این اعتراف کردن سبب می شود به خداوند نزدیک شویم، در واقع با اقرار به گناهان به خدا نزدیک می شویم، از خداوند بخواهیم که دوستی اهل بیت(ع) را در دل های ما قرار و افزایش دهد چراکه این دوستی، مقدمه ای است برای درک بهتر ماه مبارک رمضان و شب های قدر که حقیقت آن لیالی عظیم هم امام زمان(عج) اند.